Zelfzorg voor de vrouw: hormonen in balans

Als vrouw ga je in je leven door verschillende fases. Na het aanbreken van je eerste menstruatie in de pubertijd volgt een lange vruchtbare periode die eindigt rond je vijftigste met de menopauze. Na de overgang volgen de jaren van de postmenopauze. Al deze fases gaan gepaard met eigen kenmerken en veranderingen in je hormoonhuishouding. Daar kun je lichamelijk veel van merken. Hoe kun je je hormoonbalans ondersteunen? Dat vertellen we je in dit blogartikel.

Hormonen zijn belangrijke regelaars in je lichaam. Ze geven je lichaamscellen opdrachten en zorgen ervoor dat de juiste signalen worden afgegeven voor tal van lichaamsfuncties. Zoals je spijsvertering, groei, vruchtbaarheid, energiestofwisseling, gedrag en gevoel, bloeddruk en hartslag en je vecht-vluchtreactie. Ze worden aangemaakt in diverse organen. Geslachtshormonen, zoals oestrogeen en progesteron, worden onder meer geproduceerd in je eierstokken en bijnieren. Hormonen die te maken hebben met de vruchtbaarheid en voortplanting, zoals follikel stimulerend hormoon (FSH), luteïniserend hormoon (LH), prolactine en oxytocine, worden gemaakt in je hypofyse. Je schildklier maakt schildklierhormoon aan, je bijnieren produceren cortisol en je alvleesklier zorgt voor insuline.

Hormonen regelen zo veel in je lichaam, dat mocht er iets niet goed gaan, dit een grote invloed op je leven kan hebben. Het hormoonsysteem ofwel endocriene systeem is delicaat en complex en is aan veel invloeden onderhevig. Zoals verkeerde voedselkeuzes en -patronen, stress, blootstelling aan chemische en hormoonverstorende stoffen en tot laat achter een beeldscherm vertoeven. Technisch kan het in je lichaam verkeerd gaan op diverse fronten, zoals een verhoogde of verlaagde afgifte van een hormoon, een verkeerde onderlinge balans tussen hormonen, een verminderde afbraak van hormonen, ongevoelige receptoren of een beperkte omzetting in een actieve vorm.

Vanzelfsprekend speelt een goede hormonale balans in je geslachtshormonen een belangrijke rol voor je gezondheid. Er zijn echter ook andere hormonen die ervoor kunnen zorgen dat er een disbalans ontstaat. Maak kennis met de belangrijkste hormonen in je lichaam en hun voornaamste functies.

• Het follikel stimulerend hormoon (FSH) zorgt onder meer voor rijping van de eicel en stimuleert oestrogeen en het luteïniserend hormoon (LH) zet de eisprong in gang.
• Prolactine regelt de borstvoeding en oxytocine zorgt voor de samentrekking van de baarmoeder bij de bevalling en helpt bij borstvoeding. Oxytocine is tevens je knuffelhormoon en maakt je rustig.
• Groeihormoon zorgt voor groei en herstel tijdens je slaap.
• Oestrogeen, progesteron en testosteron zijn je geslachtshormonen. Oestrogeen is belangrijk voor je vruchtbaarheid, vrouwelijkheid en libido en progesteron is belangrijk voor een goede zwangerschap. Testosteron heeft ook bij vrouwen een functie en stimuleert onder meer mannelijke eigenschappen zoals spiergroei en lichaamsbeharing. Deze drie hormonen beïnvloeden ook je gedrag, zoals sociaal gedrag, je mate van leiderschap, zorgzaamheid en de manier waarop je met stress omgaat.
• Schildklierhormoon is onder meer belangrijk voor groei, je energiehuishouding en stofwisseling.
• Insuline verlaagt je bloedsuikerspiegel en cortisol verhoogt je bloedsuikerspiegel bij stress. Cortisol remt ook ontstekingen en helpt je wakker worden. Melatonine reguleert onder meer je lichaamstemperatuur, groei en slaap.

Andere belangrijke hormonen zijn onder meer: glucagon, calcitonine, adrenocorticotroop hormoon (ACTH), vasopressine, DHEA, histamine, pregnenolon, leptine, ghreline, aldesteron, vitamine D en IGF-1. En ook deze lijst is nog niet volledig.

Bij vrouwen en een disbalans in je hormonen, denk je vaak in eerste instantie aan emoties die alle kanten op schieten. Maar hormonen zijn, gezien de lange lijst en vele functies, zo’n beetje gerelateerd aan alles in je lichaam. Gaat er dus iets niet goed in je hormonale balans, dan kun je dat dus aan allerlei zaken merken. Klachten en symptomen zijn onder meer: vermoeidheid of slaapproblemen, angst en een gejaagd gevoel, honger of gebrek aan eetlust, aankomen of afvallen, infecties, huidproblemen zoals psoriasis, eczeem en acne, diabetes, depressie, hoofdpijn en migraine, menstruatieklachten en PCOS. Een hormonale disbalans kan dus grote gevolgen hebben. Maar gelukkig kun je er zelf ook veel aan doen.

• Wist je dat ook lichaamsvet een orgaan is en hormonen produceert? Bij overgewicht is er dan ook vaak sprake van een hormonale disbalans. Zorg dus voor een gezond lichaamsgewicht.
• Zorg voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Eet minder vaak op een dag, beperk je inname van bewerkte koolhydraten, ga periodiek vasten en sport of beweeg regelmatig vóór de maaltijd.
• Kies voor pure, eerlijke en onbewerkte voeding. Een mediterraan voedingspatroon met biologische groenten en fruit (samen minimaal 500 gram per dag), noten, peulvruchten, gezonde granen, vis, weinig vlees en meervoudige onverzadigde vetzuren ondersteunt je hormonale balans.
• Zorg voor voldoende micronutriënten uit gezonde voeding en aanvullende suppletie zodat er voldoende cofactoren beschikbaar zijn voor de omzetting, afbraak en functie van al je hormonen. Ook je darmen en lever spelen hierin een vitale rol.
• Vermijd chemische oestrogeenachtige stoffen. Deze zogenoemde xeno-oestrogenen kunnen je hormonen verstoren. Denk bijvoorbeeld aan landbouwgif, weekmakers in plastic (zoals bisfenol A), conserveringsmiddelen in verzorgingsproducten en stoffen die je lever te veel belasten. Kies dus voor biologische en natuurlijke producten met zo min mogelijk toevoegingen.
• Beperk je alcohol- en koffie-inname. Alcohol heeft een invloed op je oestrogeen- en testosteronwaarden en belast je lever. Koffie stimuleert je bijnieren.
• Zorg ten slotte voor voldoende beweging en training, verminder stress en zorg voor een goed dagnachtritme.

Naast micronutriënten die je uit gezonde voeding haalt, kan aanvullende suppletie waardevol zijn. We zetten een aantal belangrijke stoffen en producten op een rij:

• Basissuppletie vind je in een multivitamine zoals MultiPerfect, geschikt voor elke leeftijd. Aangevuld met omega 3-vetzuren als tegenhanger voor de grotere consumptie aan omega 6-vetzuren in deze tijd. Ook de vitamines D3 en K2 vormen een essentiële aanvulling, zeker in de wintermaanden en voor vrouwen na de menopauze voor het behoud van sterke botten.
• Voor de vrouw op leefijd (40+) kan de multivitamine Femoxir interessant zijn; deze formule bevat een combinatie van meerdere ondersteunende nutriënten, zoals maca, ginkgo biloba, wilde yam, bacopa monnieri en zink.
• Curmac is een supplement met twee belangrijke stoffen voor de vrouw: maca draagt bij aan een goed mentaal evenwicht en de vitaliteit* en versterkt je lichaam tijdens de menopauze en Cucurbita pepo ondersteunt je blaasfunctie*.
• Een product voor je buik en blaas is Vacramal; met acht goedaardige bacteriële Lactobacillus stammen, voedingsvezels, cranberry-extract en D-mannose.
• Pocosyl is een combinatieproduct dat gunstig is voor je bloedsuikerspiegel. In de blog PCOS beschrijven we waarom het speciaal voor jou als vrouw belangrijk is dat die stabiel blijft.
• Linidol bevat onder meer lijnzaad en ondersteunt de normale regulatie van je hormonale activiteit.
• In de periode van 40-55 jaar kan het voedingssupplement Iso-xx met isoflavonen ondersteuning bieden.
• Je buikgezondheid kun je dagelijks verrijken met goedaardige bacteriën en weldadige kruiden met het probiotische fermentatieconcentraat 7M of met een pre- en probiotica zoals Lactophar.
• Heb je tot slot een kinderwens? Dan ondersteunt deze bewezen formule Fertility woman je vruchtbaarheid. Belangrijk is dat je partner tegelijkertijd kiest voor Fertility man.

*Gezondheidsclaim in afwachting van die goedkeuring door de Europese Commissie.

Heb je vragen over onze producten? Benader ons gerust voor meer informatie.

We schreven al eerder over vrouwenklachten of klachten waar vrouwen vaker last van hebben.

• PCOS: wat is het en wat doe je eraan?
• De schildklier; een belangrijke regelaar van je lichaam
• Migraine: wat is het en wat doe je eraan?
• En in dit speciale online dossier lees je alles over Natuurlijk zwanger worden