Waarom lukt zwanger worden niet?

In deze blog lees je wat daar aan ten grondslag kan liggen en waarmee de acht koppels in de videoserie ‘Natuurlijk samen zwanger worden’ te maken hebben. Vaak spelen meerdere factoren een rol.

Verminderd vruchtbaar zijn, kan voorkomen bij de man, bij de vrouw en bij beide partners. Bij een verminderde vruchtbaarheid is een zwangerschap niet uitgesloten, maar is de kans kleiner en kan het langer duren. In veel gevallen kunnen we gelukkig, ook op natuurlijke wijze, een positieve invloed uitoefenen op verminderde vruchtbaarheid.

Bij mannelijke subfertiliteit is de kwaliteit van de zaadcellen niet optimaal. Dit betekent dat er minder zaadcellen aanwezig kunnen zijn of dat zaadcellen soms helemaal afwezig zijn. Ook kunnen de zaadcellen minder beweeglijk zijn, waardoor ze zich moeilijker een weg kunnen banen door het slijm van de baarmoedermond, door de baarmoeder en de eileiders naar de eicel toe. Tot slot is ook de vorm van de zaadcellen van belang. Zaadcellen met een gunstige vorm hebben de grootste kans om een eicel te bevruchten. Mannen met een grotere hoeveelheid afwijkende zaadcellen, kunnen verminderd vruchtbaar zijn. Bij de meeste mannen met verminderde vruchtbaarheid speelt een combinatie van de drie factoren.

Bij verminderde vruchtbaarheid bij de vrouw kunnen er hormonale stoornissen zijn waardoor er bijvoorbeeld geen optimale cyclus is. De menstruatie kan dan uitblijven of onregelmatig zijn en er treden weinig tot geen ovulaties op. Ook kan de tijd tussen de eisprong en de menstruatie te kort zijn waardoor het baarmoederslijmvlies niet voldoende op sterkte is om een innesteling van een bevrucht eitje mogelijk te maken. Verklevingen in het kleine bekken, afgesloten eileiders en endometriose, ofwel de aanwezigheid van baarmoederslijmvlies op andere plaatsen dan de baarmoeder, kunnen eveneens zorgen voor verminderde vruchtbaarheid. Tot slot is ook de kwaliteit van de eicellen van belang voor een optimale vruchtbaarheid.

Oorzaken voor mannelijke verminderde vruchtbaarheid kunnen liggen in ziektes en in genetische, omgevings-, werk- en leefstijlfactoren. Bij leefstijlfactoren kun je denken aan verkeerde voeding en een tekort aan essentiële nutriënten, aan overgewicht, roken, het gebruik van drugs en alcohol. Ook het dragen van te strakke broeken, hete baden en stress doen geen goed. Een werkomgeving met toxische stoffen, zoals industriële chemicaliën, of hormoonverstorende stoffen in het dagelijkse leven kunnen tevens van invloed zijn. Lichamelijke factoren zoals aangeboren afwijkingen, bijvoorbeeld niet ingedaalde zaadballen, de afwezigheid van zaadleiders of een eerdere ontsteking aan één of beide zaad- of bijballen kunnen complexere factoren zijn. Ook onderliggende ziektes, bijvoorbeeld koorts en chlamydia, of chemotherapie en bestraling kunnen, al dan niet tijdelijk, zorgen voor een verminderde kwaliteit van de zaadcellen of voor minder zaadcellen. Tot slot kunnen erfelijke factoren een rol spelen; een echte behandeling hiervoor bestaat helaas vaak niet.

Ook bij de vrouw kan een verminderde vruchtbaarheid komen door ziektes, zoals een onopgemerkte chlamydia of ontstekingen in het kleine bekken. Leefstijlfactoren zoals stress waardoor de cyclus wordt verstoord, en roken en alcoholgebruik, spelen een grote rol. Bij een ongezond of eenzijdig voedingspatroon kunnen essentiële nutriënten ontbreken, waardoor de kwaliteit van de eicel niet optimaal is. Overgewicht is eveneens geen ideale situatie voor de vruchtbaarheid van de vrouw, noch voor een succesvolle zwangerschap. Bij ondergewicht of anorexia kan de cyclus uitblijven waardoor een zwangerschap onmogelijk is. Van hormoonverstorende en toxische stoffen wordt steeds beter bekend dat deze een negatieve invloed kunnen hebben. Verstoringen in de hormoonhuishouding kunnen zorgen voor een vervroegde overgang of voor het polycysteus ovarium syndroom (PCOS). Tot slot kan vaginisme ervoor zorgen dat de penis niet in de vagina kan komen.

Ilse & Rafael zijn 28 en 36. Bij Ilse werden via een vaginaal uitstrijkje met als uitslag Pap 3b afwijkende cellen gevonden. Ilse werd hiervoor behandeld. Ook werd de diagnose PCOS gesteld. Ze voelde zich echter niet lekker bij de hormoonpillen die werden voorgesteld. Na deze fikse eyeopener besloten Ilse en Rafael om voor de natuurlijke weg te kiezen.

Ellen & Albert zijn 26 en 30. Na hun huwelijk in 2014 wilden ze direct zwanger worden. Dat lukte niet meteen. Hoe langer het duurde, hoe minder vertrouwen Ellen in haar lichaam kreeg. Toen Ellen uiteindelijk zwanger was, kreeg ze na zes weken een miskraam. Onderzoek naar een oorzaak leverde helaas niks op. Inmiddels zijn Ellen en Albert aanzienlijk gezonder gaan leven, maar nog zonder vruchtbaar resultaat.

Bernadette & Brecht zijn 36 en 38 jaar. Al ruim zeven jaar proberen ze zwanger te worden. Bernadette en Brecht hielden echter ook van feestjes en gezelligheid. Hierdoor was de zaadkwaliteit van Brecht slecht. Bernadette heeft inmiddels allerlei ICSI (intracytoplasmatische spermatozoa-injectie) en IUI (intra-uteriene inseminatie) behandelingen ondergaan. Iets waar Brecht van baalde. De oorzaak lag bij hem, maar Bernadette moest de behandelingen ondergaan. Inmiddels is het koppel veel gezonder gaan leven. Na een miskraam zijn ze echter gestopt met de behandelingen en nemen ze de tijd om even op adem te komen.

Joyce & Kevin zijn beide 24 jaar. Ook bij Joyce is de diagnose PCOS gesteld. Daarnaast heeft ze overgewicht, iets waarvan ook haar moeder last heeft. Ze heeft het advies gekregen om eerst af te vallen en pas daarna te proberen zwanger te worden.

Lisanne & Elout zijn 27 en 31. Na een jaar proberen, is Lisanne nog niet zwanger. De schildklierfunctie van Lisanne blijkt niet goed. Daarnaast heeft ze veel stress op haar werk. Verder blijken er geen factoren te zijn die een zwangerschap zouden belemmeren. Dat vinden ze ook lastig; als je precies weet wat er speelt, dan kun je je daarop richten. Het koppel wil in dit traject bekijken wat ze kunnen optimaliseren om daarna hopelijk succesvol zwanger te worden.

Marrit & Almer zijn 29 en 32. Al drie jaar proberen ze, nog tevergeefs, een zwangerschap op te zetten. Hiervoor is geen oorzaak gevonden. Marrit heeft wel veel stress van haar baan in het onderwijs. Na zes IUI behandelingen proberen ze nu in Groningen IVF (in-vitro-fertilisatie) in Marrits eigen cyclus. Dit heeft veel voordelen, zoals minder hormonen, maar heeft nog niet geleid tot resultaat. Almer heeft het gevoel dat hij niet veel kan doen. Wel ondersteunt hij Marrit, bijvoorbeeld door een ontspannende reis te boeken en samen vooruit te kijken.

Marleen & Pieter zijn 33 en 35. Ze runnen een eigen supermarkt en proberen al vijf jaar zwanger te worden. Zes IUI behandelingen gaven helaas geen resultaat. Ook bij hen is hiervoor geen oorzaak bekend. Ze hebben het er psychisch best moeilijk mee en hebben tijd nodig om dit te verwerken.

Christa & Steven zijn ten slotte beide 29 jaar. Ze zijn al 3,5 jaar en drie IUI pogingen verder. Stevens zaadkwaliteit werd aanvankelijk steeds slechter, maar bleek bij een laatste onderzoek weer aanzienlijk verbeterd. Tot nog toe hebben ook zij helaas nog geen succes.