Een bezoek aan de huisarts

Als zwanger worden niet lukt, dan is een bezoek aan de huisarts vaak de eerste stap. Wat kan de huisarts in dit licht betekenen?

Huisarts Iris Jansen legt uit: “Vaak komt in het eerste bezoek alleen de vrouw op consult en soms komt een koppel samen. Ik vind het belangrijk om bij mijn patiënten eerst te aanhoren wat er speelt. Hoe lang proberen ze al zwanger te worden? Wie heb ik voor me? Hoe voelen ze zich eronder? Vervolgens inventariseer ik een aantal zaken. Hoe verloopt de cyclus van de vrouw? Is er sprake van ziektes in de voorgeschiedenis of lichamelijke afwijkingen? Zijn er bijzondere omstandigheden in het leven van het stel? Als alles lijkt te gaan hoe het moet, dan geef ik uitleg over de cyclus, de vruchtbare periode en factoren die van invloed zijn op de vruchtbaarheid bij de vrouw en de man. Tot slot stel ik mijn patiënt(en) gerust. Pas als het na een jaar nog niet gelukt is, dan raad ik ze aan terug te komen.”

Zwanger worden vraagt tijd. Ook als er geen belemmeringen zijn zoals ziektes, medicijngebruik of hormonale verstoringen, dan is het nog niet vanzelfsprekend dat het direct lukt. De kans op een spontane zwangerschap is in het eerste half jaar ongeveer 70%. Dit geldt voor gezonde koppels tot 35 jaar die 2 à 3 keer per week vrijen. Na een jaar is deze kans 80% en na 2 jaar 90%. Als het na een half jaar nog niet is gelukt om zwanger te worden, dan is er dus nog geen reden tot zorg. In de normale procedure bij de huisarts volgt dan ook in eerste instantie het advies om het een jaar te proberen, alvorens de medische molen in te gaan. Vrouwen gebruiken bovendien vaak de pil als anticonceptie. Ook na het stoppen met de pil kunnen deze hormonen nog lange tijd de cyclus beïnvloeden. Het duurt dus vaak al een aantal maanden totdat de cyclus weer normaal is en de eisprong optreedt.

Een normale vrouwelijke menstruatiecyclus kan variëren van 21 tot 42 dagen, met een gemiddelde van 28 dagen. De cyclus start op de eerste dag van de menstruatie, die tussen de 1 en 7 dagen kan duren. Hierna start de rijping van de eiblaas en het baarmoederslijmvlies; de folliculaire fase. Ongeveer veertien dagen voor de volgende menstruatie vindt de eisprong ofwel de ovulatie plaats. De uitrijpingsfase ofwel luteale fase van het baarmoederslijmvlies volgt daarna. Indien er geen bevruchting van de eicel heeft plaatsgevonden, begint het verdikte baarmoederslijmvlies in de laatste dagen van de cyclus los te laten en wordt het met een bloeding, de menstruatie, uitgescheiden.

Als zwanger worden na een jaar nog niet is gelukt, dan volgt een tweede bezoek aan de huisarts. De huisarts kan dan via een antistoffentest uitsluiten of er bijvoorbeeld sprake is van chlamydia. Deze geslachtsziekte hoeft geen symptomen te geven, maar kan wel tijdelijk zorgen voor verminderde vruchtbaarheid. Ook de kwaliteit van het sperma wordt getest op het volume, de beweeglijkheid en de concentratie van de zaadcellen. Vrouwen ouder dan 38 jaar of met lichamelijke afwijkingen worden bij het eerste consult met de huisarts overigens meteen doorgestuurd naar de gynaecoloog in het ziekenhuis. Een miskraam is niet direct een reden om door te verwijzen. Dit komt vaker voor en het is een bewijs dat er een bevruchting kan plaatsvinden via de natuurlijke manier. Vinden er meerdere miskramen plaats, dan is dat wel reden voor verder onderzoek.