Oestrogeen is één van de belangrijkste vrouwelijke voortplantingshormonen. Het hormoon is echter meer dan een vruchtbaarheidshormoon. Het hormoon circuleert als communicatiemolecuul door je hele lichaam en heeft zo een effect op bijvoorbeeld je hersenen, hart en bloedvaten, immuunsysteem, lever, huid en botten. Reden te meer om te zorgen voor een gezonde oestrogeenbalans. Hoe je dat doet? Dat vertellen we je in dit blogartikel.

• Niet alleen een vrouwelijk hormoon
• Oestrogeendominantie
• Hoe herken je het?
• Wat veroorzaakt het?
• Ondersteunende leefstijladviezen
• Waardevolle micronutriënten
• Meer lezen

Hoewel oestrogeen vooral wordt gezien als vrouwelijk hormoon dat primair wordt geproduceerd in de eierstokken, speelt het ook een belangrijke rol in het lichaam van de man. Mannen produceren onder meer testosteron in de testikels. Met behulp van het enzym aromatase wordt testosteron vervolgens omgezet in oestrogeen. Oestrogeen heeft ook verschillende functies in het mannelijk lichaam. Het draagt bij aan het behoud van de botgezondheid, het reguleert het libido en de spermaproductie. Een evenwichtige verhouding tussen testosteron en oestrogeen is belangrijk voor de mannelijke gezondheid. Te veel aromatase kan zorgen voor een relatief hoog oestrogeenniveau en dan spreken we van oestrogeendominantie.

Een relatieve overmaat aan oestrogenen in het lichaam komt dus zowel bij vrouwen als mannen voor. Het is een vaak voorkomend gezondheidsprobleem dat ongewenst is. Oestrogeen kent meerdere vormen. De belangrijkste actieve vormen zijn: oestron en oestradiol, ook wel 17β-estradiol genoemd. Oestradiol komt het meest voor en is het meest actief bij vrouwen. Oestron wordt gemaakt uit vetweefsel, vooral tijdens en na de menopauze. Afhankelijk van de behoefte in het lichaam worden oestrogenen telkens afgebroken door de lever en opnieuw aangemaakt zodat de oestrogeenbalans optimaal blijft. De oestrogeenbalans wordt vaak afgezet tegenover progesteron, een ander belangrijk geslachtshormoon.

Oestrogeendominantie bij vrouwen kan gepaard gaan met een scala aan symptomen zoals menstruatieproblemen – een onregelmatige cyclus, hevige menstruatie of juist afwezige menstruatie -, endometriose, cystes en fibromen, vroege borstontwikkeling, premenstrueel syndroom – met stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en een opgeblazen gevoel -, gevoelige borsten, gewichtstoename, migraine, vermoeidheid, slaapproblemen, haaruitval en een verhoogd risico op borstkanker.

Mannen met oestrogeendominantie vertonen soortgelijke symptomen zoals vruchtbaarheidsproblemen, ophoping van vetweefsel rond de borst en buik, haarverlies, verminderd libido en erectiestoornissen. Ook vermoeidheid, gebrek aan energie, angst en depressie, slaapproblemen en verminderde spiermassa en kracht kunnen het gevolg zijn van oestrogeendominantie. Belangrijk te weten tot slot is dat mannen met oestrogeendominantie een verhoogd risico hebben op prostaatproblemen zoals goedaardige prostaathyperplasie en prostaatkanker.

Het oestrogeenmetabolisme is een complex proces dat door diverse factoren kan worden verstoord:

• Er kan een disbalans ontstaan in de verhouding tussen oestrogeen en progesteron door een tekort aan progesteron en/of een overmaat aan oestrogeen. Bijvoorbeeld als gevolg van stress, verhoogde blootstelling aan xeno-oestrogenen (pilgebruik) en obesitas.
• Het oestrogeenmetabolisme en methylatiecapaciteit zijn dan ook voorwaardelijk. Meer over de methylatie lees je in het blogartikel: Een goede methylatie: een cruciale pijler van je gezondheid.
• Blootstelling aan xeno-oestrogenen kan het hormonale systeem verstoren – onder meer doordat deze hormoonverstoorders de oestrogeenreceptoren blokkeren – en je lever belasten. Je vindt ze onder meer in pesticiden, plastics en bewaarmiddelen, verzorgingsproducten, cosmetica en speelgoed.
• Is er sprake van het metabool syndroom en overgewicht, dan kan (visceraal) lichaamsvet – dat wordt gezien als endocrien orgaan – hormonen zoals oestrogenen produceren en zorgen voor een verstoorde hormonale balans.
• Tot slot kan chronische stress het hormonale evenwicht beïnvloeden, onder meer als gevolg van de activatie van de HPA-as, een verhoogde productie van stresshormonen en een groter verbruik aan B-vitaminen. Pak dus stressfactoren aan en zorg voor voldoende micronutriënten.

• Zorg voor een gezond lichaamsgewicht zodat er geen overmatige hormonen worden geproduceerd.
• Kies voor pure, eerlijke en onbewerkte voeding vol biologische groenten en fruit (samen minimaal 500 gram per dag), noten, peulvruchten, gezonde granen, vis, meervoudige onverzadigde vetzuren en weinig vlees. Dit ondersteunt de hormonale balans.
• Vermijd chemische oestrogeen-achtige stoffen; kies voor biologische en natuurlijke (verzorgings- en schoonmaak)producten met zo min mogelijk toevoegingen.
• Beperk je alcohol- en koffie-inname. Alcohol heeft een invloed op je oestrogeen- en testosteronwaarden en belast de lever. Koffie stimuleert de bijnieren.
• Zorg voor voldoende beweging en training, verminder stress en zorg voor een goed dagnachtritme.
• Ondersteun je leverfunctie met bijvoorbeeld een saunabezoek en het drinken van kruidenthee, zoals brandnetel.

Naast micronutriënten die je uit gezonde voeding haalt, kan aanvullende suppletie zinvol zijn.

• Basissuppletie voor het ondersteunen van een normale gezondheid vind je in een multivitamine zoals MultiPerfect. Aangevuld met omega 3-vetzuren als tegenhanger voor een grotere consumptie aan omega 6-vetzuren.
• Is er sprake van vermoeidheid en stress, dan kan een combinatie van Methialyn (B-vitamines met methylatiecofactoren) en Curmac (met het adaptogeen maca) ondersteunen.
• Linidol bevat onder meer lijnzaad en ondersteunt de normale regulatie van je hormonale activiteit.
• Zorg voor een gezonde spijsvertering en buikgezondheid, eveneens essentieel voor metabolisatie en afvoer van oestrogenen. Je buikgezondheid kun je dagelijks verrijken met goedaardige bacteriën en weldadige kruiden met het probiotische fermentatieconcentraat 7M, met prebiotische vezels uit Daily Fiber of met een pre- en probiotica zoals Lactophar.
• Balancose en Pocosyl zijn ten slotte combinatieproducten die de bloedsuikerspiegel ondersteunen. In het blogartikel over PCOS beschrijven we waarom het speciaal voor de vrouw belangrijk is dat deze stabiel blijft.

Heb je vragen over onze producten? Benader ons gerust voor meer informatie.

We schreven al eerder over vrouwenklachten waarbij hormonen en oestrogeendominantie een rol kunnen spelen.

• Liefdevolle aandacht voor je borsten: 5 essentials
• Zelfzorg voor de vrouw: je hormonen in balans
• PCOS: wat is het en wat doe je eraan?

De hersenen zijn het meest complexe orgaan van je lichaam. Als commandocentrum van je zenuwstelsel en coördinator van vrijwel alle bewuste en onbewuste functies van je lichaam ben je hier het beste zo zuinig mogelijk op. Wat kun je zelf doen voor je hersengezondheid? We geven je tips in dit blogartikel.

• Anatomie van de hersenen
• Thalamus, hypothalamus en hypofyse
• Hersencellen: neuronen en (micro)gliacellen
• Neurotransmitters: GABA, serotonine, dopamine
• Tips: Hoe houd je je brein gezond?
• Meer lezen?

Je hersenen, een complex orgaan met meer dan twintig structuren en weefsels en gemiddeld 86 miljard neuronen, kunnen grofweg worden ingedeeld in drie gebieden.

• De grote hersenen (cerebrum), verdeeld in een linker- en rechterhemisfeer en vier kwabben, vormen ‘het theater van de geest’ en zijn betrokken bij cognitieve functies zoals denken, waarneming, taal, geheugen, emotie en vrijwillige beweging. De hersenschors (cortex) in het cerebrum voert veel van deze complexe taken uit.
• De kleine hersenen (cerebellum) liggen onder de achterkant van de grote hersenen en vormen ‘de dirigent van je spierbewegingen’, balans en het reguleren van motorische functies.
• De hersenstam vormt ‘het fundament van je brein’ en verbindt de grote hersenen met het ruggenmerg. De hersenstam regelt fundamentele vitale functies zoals je ademhaling, hartslag, bloeddruk en slaap-waak cycli.

Enkele andere belangrijke structuren in de hersenen zijn de thalamus, hypothalamus, hypofyse, hippocampus, amygdala en epifyse.

• De thalamus ligt boven de hersenstam en fungeert als ‘de poortwachter voor de zintuigen’; het is het schakelcentrum voor sensorische informatie, zoals zicht, gehoor, smaak en tast.
• De hypothalamus kun je zien als ‘de dirigent van je lichaam’ en is betrokken bij het reguleren van lichaamsfuncties zoals honger, dorst, lichaamstemperatuur en hormoonafscheiding via de hypofyse.
• De hypofyse, ofwel ‘de meesterklok van je lichaam’, is een kleine klier onder de hypothalamus verantwoordelijk voor het reguleren van verschillende hormonen die een breed scala aan lichaamsfuncties beïnvloeden, waaronder groei, voortplanting, metabolisme, stressrespons en schildklierfunctie.
• De hippocampus in de temporale kwab van je grote hersenen is ‘je geheugenpaleis’ en speelt een cruciale rol bij je geheugen en ruimtelijke navigatie.
• Je amygdala ligt in de temporale kwab van je grote hersenen en vormt ‘de wachtpost van je emoties’, zoals angst en stressreacties.
• Je epifyse tot slot, ook bekend als pijnappelklier of ‘innerlijke klok’, is een kleine endocriene klier die je slaap-waakritme en je melatonineproductie reguleert.

Aan de hand van de metaforische omschrijvingen wordt al gauw duidelijk voor welke lichaamsfuncties de verschillende hersenonderdelen verantwoordelijk zijn. Samen vormen ze als het ware het commandocentrum van je zenuwstelsel. Naast uit neuronen die gespecialiseerd zijn in het ontvangen en doorgeven van signalen bestaan je hersenen en zenuwstelsel ook uit gliacellen die je neuronale functie ondersteunen en helpen bij de vorming van myeline en het verwijderen van afvalstoffen. Microglia spelen een rol bij het immuunsysteem van je hersenen en reguleren ontstekingsreacties en neuroinflammatie. Ook spelen ze een rol bij het opruimen van beschadigde cellen, infecties, en abnormale eiwitten, zoals bèta-amyloïde plaques bij de ziekte van Alzheimer.

Je hersenen kunnen niet goed functioneren zonder een goede communicatie tussen je hersengebieden en je zenuwstelsel. Neurotransmitters zijn communicatiemoleculen die signalen overbrengen tussen neuronen. Zijn deze neurotransmitters bijvoorbeeld verminderd aanwezig dan kan dat leiden tot een breed scala aan symptomen en stoornissen. Een tekort aan dopamine kan bijvoorbeeld leiden tot Parkinson en een tekort aan serotonine wordt geassocieerd met depressie. Hoewel er honderden moleculen als neurotransmitter kunnen functioneren, zijn de bekende dopamine, serotonine, acetylcholine, GABA, glutamaat en adrenaline. Naast neurotransmitters spelen ook hormonen zoals bijvoorbeeld cortisol (stresshormoon) en oxytocine (knuffelhormoon) een rol in het reguleren van verschillende aspecten van je fysiologie, gedrag en cognitie.

Zoals je ziet, vindt er zoveel complexe activiteit plaats in je hersenen met uiteenlopende gevolgen als er iets fout gaat, dat je het je simpelweg niet kunt permitteren om ‘niet goed’ voor je hersenen te zorgen. De gezondheid van je hersenen wordt beïnvloed door verschillende factoren. Hier kun je zelf gelukkig veel aan doen.

• Gezonde voeding: Pure, onbewerkte voeding, rijk aan essentiële aminozuren, omega-3 vetzuren, antioxidanten, vezels, vitaminen en mineralen, biedt je hersenen belangrijke voedingsstoffen, bouwstoffen en brandstoffen. Kies voor een brede variatie aan kleurrijke groenten en fruit, kruiden, vette vis, olijfolie, eitjes, noten, gevogelte en complexe koolhydraten.
• Leefstijl: Beperk of vermijd alcohol, roken, drugs, luchtvervuiling en toxines.
• Nutriëntenstatus: Eet je niet graag vis? Vul je gezonde voeding aan met Omarin omega 3-vetzurensuppletie vol DHA, een belangrijke bouwsteen voor je hersenen. Voedingsstoffen zoals zink, jodium en ijzer dragen bij aan de cognitieve functie en vind je bijvoorbeeld in MultiPerfect. Je zenuwstelsel is gebaat bij voldoende B-vitaminen, bijvoorbeeld uit Methialyn en Intricobal. Ook vitamine C en magnesium hebben een positieve invloed op de werking van je zenuwstelsel, een mooie formule met beide stoffen vind je in gebufferde vitamine C met onder meer magnesium.
• Een sterk microbioom en algehele gezondheid: Er is veel bewijs voor de samenhang tussen het microbioom en de geestelijke gezondheid. Ook chronische ontstekingsprocessen in het lichaam kunnen de hersenchemie beïnvloeden en bijvoorbeeld depressieve symptomen veroorzaken. Daarnaast komen ook je hartgezondheid en een gezonde bloedsuikerspiegel de gezondheid van je hersenen ten goede. Reden te meer om te investeren in een integrale goede gezondheid.
• Lichaamsbeweging: Regelmatige lichaamsbeweging verbetert de bloedtoevoer naar je hersenen en stimuleert de groei van nieuwe neuronen.
• Slaappatroon: Voldoende en regelmatige slaap is essentieel voor het herstel van je hersenen en verlaagt het risico op cognitieve achteruitgang en neurologische aandoeningen.
• Stressmanagement: Langdurige stress kan schadelijk zijn voor je hersenen en vergroot het risico op depressie en angst. Pak waar mogelijk je stress dus aan en zorg actief voor ontspanning. Meer tips lees je in het blogartikel: Gebrek aan energie of vermoeid? Mogelijk is stress de oorzaak.
• Stimuleer je geest: Sociale interactie en intellectuele uitdagingen, zoals lezen, puzzelen of het leren van nieuwe vaardigheden, kunnen je cognitieve functies versterken.

Vanzelfsprekend kunnen ook erfelijke factoren en je leeftijd een rol spelen bij de gezondheid van je hersenen. Er is echter een heel verschil tussen een seniorenbrein in goede gezondheid en een te vroeg verouderd brein bijvoorbeeld als gevolg van chronische inflammatie. Garanties hebben we niet, maar door een combinatie van factoren te optimaliseren, kun je de gezondheid van je hersenen bevorderen en het risico op neurologische aandoeningen verminderen.

• NMDA-receptoren: de poortwachters van het zenuwstelsel, ReThink Foundation
• Dip of depressie: hoe herken je het verschil en wat doe je eraan?

Niets is zo wonderlijk als een pas geboren baby. Moeder natuur zorgt er normaal gesproken voor dat het jonge kindje meteen voluit functioneert en dat het groeit en zich ontwikkelt. De liefdevolle zorg van de ouders doet de rest. En tegelijk is niets zo kwetsbaar als het jonge kind en liggen tal van kinderkwalen op de loer. Lees in dit blogartikel hoe de gezondheid van het kind op natuurlijke wijze kan worden ondersteund.

• Borstvoeding
• Of flesvoeding?
• Vitamine D, K en omega 3-vetzuren
• Opbouw van de darmflora
• De spijsvertering en buik ondersteunen
• Gezonde voeding voor oudere baby’s
• Activiteit en slaap
• Meer lezen?

Borstvoeding is de meest natuurlijke en optimale voeding voor een baby. Het zit bomvol gunstige afweerstoffen, zoals lactoferrine, secretoir IgA en interferonen, het biedt bescherming tegen infecties, het heeft een goede vetzuursamenstelling met arachidonzuur, CLA, EPA, DHA en GLA – belangrijk voor de hersenen, het zenuwstelsel, en het immuunsysteem – en het is gemakkelijk verteerbaar en resorbeerbaar. Zo geeft de moeder bijna alle belangrijke voedingsstoffen door aan het kind. Let op, de samenstelling van moedermelk wordt bepaald door de voeding van de moeder. Gezonde voeding voor de moeder, vol voedingsstoffen zoals zink, ijzer, jodium, omega 3-vetzuren aangevuld met vitamine D suppletie, is dus essentieel.

Lukt of past borstvoeding geven niet, dan is flesvoeding het alternatief. Ook flesvoeding bevat bijna alle voedingsstoffen voor het kindje. Flesvoeding op basis van koemelk, met lactose, komt het dichtst in de buurt van moedermelk. De meeste pasgeboren baby’s kunnen melksuiker nog goed verteren. Galactose in lactose helpt bovendien de darmflora. Heeft de baby last van koemelk, kies dan voor een hypoallergeen product of flesvoeding op basis van geitenmelk. Vermijd producten met maltodextrine, glucosestroop en maïszetmeel. Biologische producten met zo min mogelijk kunstmatige toevoegingen verdienen vanzelfsprekend de voorkeur.

Voor zowel moedermelk als flesvoeding geldt dat er onvoldoende vitamine D3 en vitamine K in zit (bij minder dan 500 milliliter flesvoeding). De darmflora van de baby, waar vitamine K1 wordt geproduceerd, is de eerste maanden nog niet goed gevormd waardoor een aanvulling wordt geadviseerd. Vitamine D is onder meer belangrijk voor de opbouw van het immuunsysteem en voor de groei van botten en spieren. Aanbevolen wordt een dagelijkse aanvulling van 400 i.e. of 10 mcg vitamine D3 in elk geval tot 4 jaar en 150 mcg vitamine K (in elk geval de eerste twaalf weken). Vlak na de geboorte kan ook 1 mg vitamine K1 via een prikje worden gegeven. Al tijdens de zwangerschap en tijdens de borstvoeding is voldoende inname van omega 3-vetzuren door de moeder belangrijk voor de ontwikkeling van onder meer de hersenen en de ogen van het ongeboren kindje. Ook flesvoeding kan goed worden aangevuld met bijvoorbeeld 1 softgel omega 3-vetzuren.

Sommige kinderkwalen kunnen gerelateerd zijn aan de aard van de spijsvertering en darmflora van het kindje. In de baarmoeder heeft een baby nog nauwelijks darmflora. Bij een vaginale geboorte ontvangt de baby de eerste symbionte flora van de moeder. Via de moedermelk begint de verdere opbouw met nuttige flora tot aan de kindertijd toe. Bij een geboorte via een keizersnede verloopt de opbouw anders. Darmen van keizersnede kindjes bevatten minder gezonde micro-organismen in aanvang. Naarmate ze ouder worden, kunnen deze verschillen in het darmmicrobioom verdwijnen. Ook dit hangt natuurlijk weer af van de aard van de voeding van het iets oudere kind. En let op: ook hier is de gezondheid van de moeder essentieel. De gezondheid van de moeder tijdens de zwangerschap en na de geboorte kan mede van invloed zijn op het microbioom van het kind.

Zowel bij flesvoeding als in aanvulling op borstvoeding kan gekozen worden voor een mild pre- en probioticaproduct. De probiotica kan worden gemengd in de flesvoeding of op de tepel van de moeder worden aangebracht. Vanaf zes maanden kan ook gekozen worden voor een formule die de hele spijsvertering van het kindje ondersteunt. Let op, woon je in België, overleg dan eerst met een arts. Voedingssupplementen zijn daar toegestaan voor kinderen vanaf 3 jaar. Pas op met antibioticagebruik en een omgeving waarin veel toxines voorkomen; deze kunnen een nadelig effect hebben op de darmflora.

Wanneer start je nu met vaste voeding? Dat kan per kindje verschillen; gemiddeld is dat echter rond de leeftijd van zes maanden. Belangrijk is om het kind de tijd te geven om aan gezonde voedingsmiddelen te wennen en niet te veel tegelijk te introduceren. In het begin zal de voeding nog vloeibaar of gepureerd kunnen worden aangeboden, en deze consistentie kan geleidelijk aan dikker worden gemaakt totdat er wordt overgestapt op vast voedsel. Gevarieerde gezonde voeding voor oudere baby’s bevat groenten, fruit, volle granen (iets later), eiwitten en gezonde vetten. Vermijd suiker, zoetstoffen, zout en kunstmatige toevoegingen in voeding. Dit vermindert het risico op obesitas en andere gezondheidsproblemen op latere leeftijd. Ook voldoende hydratatie (water) is belangrijk.

Voldoende slaap is cruciaal voor de groei en ontwikkeling van kinderen. Pasgeborenen slapen over het algemeen meerdere keren per dag en nacht. Vanaf 3-6 maanden ontwikkelen baby’s een iets consistenter slaappatroon in de nacht met een middagslaapje van 1-3 uur tijdens de dag. Het middagslaapje wordt vanaf 12 maanden steeds korter met individuele verschillen. Een rustige prikkelarme slaapomgeving is belangrijk. Regelmatige lichamelijke activiteit en spelen zijn tot slot belangrijk voor de ontwikkeling van spieren, botten en het cardiovasculaire systeem, evenals voor de algemene fysieke en mentale gezondheid van het kind.

Lees ook onze wetenschappelijke artikelen over tal van onderwerpen op ReThink Foundation. ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid.

• Probiotica effectief bij pasgeborenen?
• 1 op de 3 kinderen heeft een zinktekort

Waar de een op zeventigjarige leeftijd nog dagelijks actief op de fiets zit, voelt de ander zich op vijftigjarige leeftijd al krakkemikkig en versleten. We kunnen op verschillende manieren oud worden. En helaas hebben we geen garanties. Een gezonde leefstijl vergroot echter wel de waarschijnlijkheid op een goede vitaliteit, ook op hoge leeftijd. Welke aandoeningen liggen op de loer bij het ouder worden en wat kun je daar zelf aan doen? Lees het in dit blogartikel.

• Artrose
• Hart- en vaatziekten
• Osteoporose
• Diabetes type 2
• Neurodegeneratie en dementie
• Mobiliteitsproblemen
• Gehoor- en gezichtsproblemen
• Wat kun je zelf doen?
• Gezonde voedingskeuzes
• Zinvolle voedingsstoffen
• Meer lezen?

Een van de meest voorkomende gezondheidsproblemen die optreedt naarmate we ouder worden, is artrose. Artrose is een degeneratieve aandoening van de gewrichten waarbij het kraakbeen dat de uiteinden van botten bedekt, geleidelijk afbreekt. Dit kan leiden tot pijn, zwelling en verminderde beweeglijkheid in de aangetaste gewrichten, zoals knieën, heupen, handen en wervelkolom. Overbelasting van de gewrichten (door overgewicht of overmatige belasting), laaggradige ontsteking en oxidatieve stress, en gewrichtsblessures kunnen bijdragen aan het ontstaan en de progressie van artrose.

Ook hart- en vaatziekten komen vaak voor bij ouderen als gevolg van een combinatie van leefstijlfactoren. Naarmate we ouder worden, ondergaat het lichaam tevens natuurlijke veranderingen, zoals een afname van de elasticiteit van de bloedvaten en een verhoogde stijfheid van de slagaders. Deze fysiologische veranderingen kunnen de bloeddruk verhogen en het hart meer belasten. Bovendien kan de accumulatie van plaque in de bloedvaten – arteriosclerose – toenemen met de leeftijd, wat de bloedstroom kan belemmeren en het risico op hartaanvallen en beroertes vergroot.

Bij osteoporose is er sprake van een afname van de botdichtheid en -kwaliteit, waardoor de botten fragiel en broos worden. Het ontstaat als gevolg van een onbalans in de normale botafbraak en –opbouwprocessen, waarbij de botafbraak versnelt en / of de botopbouw vertraagt. Dit resulteert in verzwakte botten die vatbaarder zijn voor breuken. Osteoporose komt vaker voor bij oudere volwassenen en vooral bij postmenopauzale vrouwen, vanwege hormonale veranderingen die de botdichtheid beïnvloeden. Andere risicofactoren zijn een familiegeschiedenis van osteoporose, een lage BMI, gebrek aan lichaamsbeweging, roken, overmatig alcoholgebruik en bepaalde medische aandoeningen en medicijnen.

Bij diabetes type 2 produceert het lichaam onvoldoende insuline of wordt het hormoon insuline niet effectief gebruikt. Hierdoor blijft de bloedsuikerspiegel te hoog, wat op de lange termijn tot gezondheidsproblemen kan leiden. Ongezonde voedingskeuzes, gebrek aan lichaamsbeweging en overgewicht vormen belangrijke risicofactoren. Ook de natuurlijke veroudering van het lichaam kan van invloed zijn op de insulinegevoeligheid. Daarnaast kunnen veranderingen in de lichaamssamenstelling en een afnemende spiermassa een rol spelen bij het verhogen van het risico op diabetes type 2 bij oudere volwassenen.

Dementie is een overkoepelende term voor verschillende aandoeningen die leiden tot ernstige cognitieve achteruitgang en stoornissen in het dagelijks functioneren, zoals de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie en Lewy body-dementie. Dementie ontstaat, net zoals de ziekte van Parkinson, door neurodegeneratie. Doordat zenuwcellen in de hersenen beschadigd raken, waardoor ze niet meer goed kunnen communiceren. Dit resulteert in problemen met geheugen, denken, oriëntatie, taal en het vermogen om beslissingen te nemen. Of in het geval van Parkinson in problemen met beweging en de coördinatie. Neurodegeneratie komt steeds vaker voor op jongere leeftijd, maar leeftijd is de belangrijkste risicofactor. Genetische aanleg, afname van de hersenvolume, accumulatie van abnormale eiwitten in de hersenen, vasculaire factoren zoals hypertensie en een verstoorde buik-brein-as dragen bij aan het ontstaan van hersenaandoeningen.

Mobiliteitsproblemen kunnen variëren van stijfheid en verminderde flexibiliteit tot ernstigere beperkingen, zoals het risico op vallen. Ze ontstaan meestal als gevolg van een combinatie van factoren zoals het verlies van spiermassa en kracht, afname van de botdichtheid, veranderingen in het evenwichtsgevoel en problemen met de gewrichten. Ook kunnen artritis, osteoporose en neurologische aandoeningen een rol spelen. Het handhaven van een actieve levensstijl, regelmatige lichaamsbeweging, evenwichtstraining en gezonde voeding kunnen bijdragen aan het behoud van mobiliteit.

Gehoorverlies kan geleidelijk optreden als gevolg van veroudering, blootstelling aan lawaai, genetische factoren of bepaalde medicijnen. Gezichtsproblemen, zoals verminderd zicht of oogziekten zoals cataract en maculaire degeneratie, komen ook vaak voor bij ouderen. Deze problemen kunnen het gevolg zijn van veranderingen in de ooglens, afname van de elasticiteit van de oogspieren en andere leeftijdsgebonden factoren. Het natuurlijke verouderingsproces heeft invloed op de structuren van het oor en het oog, waardoor ze minder efficiënt kunnen functioneren. Ook kan langdurige blootstelling aan omgevingsfactoren, zoals harde geluiden of ultraviolette straling, de kans op gehoor- en gezichtsproblemen vergroten.

Ouder worden, is dus ‘niet gratis’. Het goede nieuws is dat tijdig beginnen met een gezonde leefstijl de risico’s op een groot deel van ouderdomsziekten kan verminderen of vertragen. Naast gezonde voeding en aanvullende suppletie vormen voldoende beweging (vermijd een zittende leefstijl), een regelmatige nachtrust, het vermijden van roken en veelvuldig alcoholgebruik, mentale stimulatie (de geest actief houden met cognitieve activiteiten) en sociale betrokkenheid en een sociaal netwerk belangrijke factoren die helpen gezond ouder te worden.

Gezonde voeding is anti-inflammatoire voeding vol omega-3 vetzuren, bijvoorbeeld uit vette vis (zalm, makreel, sardines), lijnzaad, chiazaad en walnoten. Vol antioxidantrijke kleurrijke groenten en fruit, zoals bessen, kersen, spinazie, boerenkool en broccoli. Vol kruiden (fytonutriënten) met een ontstekingsremmende werking, zoals kurkuma en gember. En tot slot met voldoende gezonde eiwitten, zoals mager vlees, gevogelte, vis, bonen en linzen, belangrijk voor het behoud van spierkracht en een gezond gewicht, wat eveneens de druk op de gewrichten kan verminderen.

Er zijn diverse voedingssupplementen die, afhankelijk van de behoefte, een zinvolle ondersteuning kunnen bieden. We noemen er enkele.

• Vitamines D3&K2 ondersteunen het behoud van sterke botten en spieren.
• Vitamine C ondersteunt het immuunsysteem en een normale collageenopbouw voor een goede functie van bloedvaten, kraakbeen en botten. Nutalis vitamine C is een hoge kwaliteit vitamine C poeder met gunstige flavonoïden zoals quercetine. Deze gebufferde vitamine C is gecombineerd met zink, magnesium en calcium, mineralen die eveneens de botten en een normale spierfunctie ondersteunen.
• Zibofen bevat fytonutriënten zoals Boswellia serrata, witte paardenkastanje, moerasspirea, zwarte aalbes en gember die gunstig zijn voor het behoud van soepele gewrichten. De witte paardenkastanje ondersteunt samen met moerasspirea, gember, wilde marjolein en het driekleurig viooltje de bloeddoorstroming en de normale bloedcirculatie. Gember, wilde marjolein en witte paardenkastanje dragen bij aan de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress. Zibofen bevat tevens MSM, een zuivere zwavelbron. Zibofen combineert uitstekend met Glucomix een hoogwaardige bron van glucosamine, chondroïtine en DHA, en Omarin, omega 3-vetzuren met DHA, EPA, vitamine D3 en E. Omarin zorgt voor een goede vetzurenbalans.
• Oleotens biedt op natuurlijke wijze ondersteuning voor hart en bloedvaten en een normale bloeddruk met ingrediënten zoals zeeden, wijnstok, olijfboomextract, duizendblad, vitamine K2, D3, taurine, magnesium en co-enzym Q10.
• Balancose helpt bij de regulatie van de bloedsuikerspiegel en bij het behoud van een gezond gewicht.
• Voor een brede ondersteuning op middelbare leeftijd zijn Androxir voor de man en Femoxir voor de vrouw ontwikkeld.
• Riolife Eye tenslotte is een combinatie product dat het gezichtsvermogen ondersteunt met onder meer vitamine A.

Lees ook onze wetenschappelijke artikelen over tal van onderwerpen op ReThink Foundation. ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid.

We hebben allemaal wel eens last van mindere dagen. Maar wat als deze dagen weken worden, en de weken maanden? Dan gaat een dipje over in een depressie. Hoe herken je de eerste signalen van een depressie en wat kun je dan doen? En hoe zorg je ervoor dat je voldoende veerkracht houdt ook in moeilijkere tijden? We geven je tips in dit blogartikel.

• Een dipje of een depressie?
• Vaker vrouwen dan mannen
• Hoe herken je een depressie(ve stoornis)?
• De formele diagnose depressieve stoornis
• Fysieke verstoringen bij een depressie
• Niet-fysieke oorzaken van een depressie
• Wat kun je zelf doen?
• Meer lezen?

Wanneer je last hebt van een dipje, dan kun je je kortdurend verdrietig, somber of neerslachtig voelen. Vaak als reactie op stress, een teleurstelling of een andere lastige situatie. Gelukkig zijn dipjes van tijdelijke aard en verdwijnen ze meestal vanzelf. Doorgaans belemmeren ze je dagelijkse functioneren niet. De term depressie komt van het Latijnse ‘depressio’ wat neerdrukken of indrukken betekent en is de algemene term voor een emotionele toestand of gemoedstoestand. We gebruiken depressie echter vaak als synoniem voor een depressieve stoornis. Het gaat dan om een ernstige en langdurige psychische aandoening met aanhoudende symptomen.

Het aantal mensen met een depressie stijgt. In Nederland ervaart ongeveer 25% van de volwassenen tussen 18 en 75 jaar ergens in hun leven een depressie. Jaarlijks krijgt ongeveer 9% van de volwassenen (meer dan een miljoen mensen) een depressie, waarbij vrouwen hiervoor extra vatbaar zijn. Voor vrouwen in de leeftijdsgroep van 18 tot 34 jaar is dat maar liefst 15%, voor mannen ongeveer 7%. In 2014 verstrekten Nederlandse apotheken 275 miljoen dagelijkse doses aan antidepressiva, terwijl dit aantal in 1996 nog niet eens 80 miljoen bedroeg. Dit is dus een fikse stijging van meer dan 340% in vergelijking met 18 jaar eerder. Twee derde van de gebruikers is vrouw.

Een langdurige depressie duidt op een stemmingsstoornis met verschillende verschijningsvormen. Overeenkomstig zijn een sombere stemming en een duidelijk verminderde interesse of plezier in bijna alle activiteiten, gedurende het grootste deel van de dag. Bij jonge mensen kan de stemming wisselend en prikkelbaar zijn. Daarnaast kunnen mensen met een depressie last hebben van gewichtsverandering of veranderingen in eetlust, slapeloosheid, rusteloosheid of traagheid, moeheid, een gevoel van waardeloosheid of een buitensporig schuldgevoel, concentratieverlies en in ernstige gevallen terugkerende gedachten aan de dood.

Wanneer minimaal één hoofdsymptoom en in totaal minstens vijf symptomen gedurende minstens twee weken aanhouden en leiden tot aanzienlijke beperkingen of ernstig lijden, is er formeel sprake van een depressieve stoornis. De episode wordt bovendien niet veroorzaakt door bijwerkingen van medicatie of een somatische aandoening. Er is sprake van een dysthymie wanneer er minder symptomen zijn dan bij een depressieve stoornis, maar wanneer deze symptomen wel langdurig aanhouden. De ernst van een depressieve stoornis kan variëren. Dit wordt bepaald door de mate van functionele beperking en het lijden, door de ernst en frequentie van de symptomen, de duur van de episode, herhaalde episodes, onvolledig herstel tussen episodes, en de aanwezigheid van suïcidale gedachten en/of suïcidepogingen.

Een depressie is een complexe aandoening die kan samenhangen met verschillende fysieke aandoeningen en verstoringen. We noemen er enkele:

• Bij depressie is er vaak een disbalans in neurotransmitters, de boodschappermoleculen in de hersenen betrokken bij de overdracht van signalen tussen zenuwcellen. Vooral serotonine, noradrenaline en dopamine spelen een rol in de regulering van stemming.
• De hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as), een belangrijk onderdeel van het stresssysteem, kan bij depressie overactief zijn. Dit zorgt voor verhoogde niveaus van stresshormonen, zoals cortisol.
• Er is veel bewijs voor de samenhang tussen het microbioom en de geestelijke gezondheid.
• Chronische ontstekingsprocessen in het lichaam kunnen de hersenchemie beïnvloeden en depressieve symptomen veroorzaken.
• Depressie kan veranderingen in de hersenstructuur en -functie veroorzaken, zoals verkleining van bepaalde hersengebieden. Bijvoorbeeld de hippocampus, het gebied dat betrokken is bij het reguleren van emoties en het geheugen.
• Tot slot kunnen ook genetische factoren het risico op depressie vergroten.

De oorzaak van depressie is altijd multifactorieel. Naast fysieke factoren spelen ook psychologische en sociale factoren een cruciale rol. Chronische stress privé of op werk, traumatische gebeurtenissen, gevoelens van eenzaamheid, voortdurende tegenslagen, financiële en relatieproblemen, werkeloosheid en andere levensomstandigheden kunnen het risico op depressie vergroten. Ook negatieve denkpatronen, perfectionisme, het gevoel geen doel of betekenis te hebben en een laag zelfbeeld kunnen bijdragen aan depressie. Depressie komt bovendien vaak voor bij mensen met angststoornissen. Het gebruik van alcohol en drugs kan depressieve symptomen triggeren en verergeren.

Omdat depressie dus vaak het gevolg is van een complexe interactie tussen verschillende van bovengenoemde factoren, vereist de benadering ervan ook een veelzijdige aanpak. Wat kun je zelf doen wanneer je te maken krijgt met beginnende of verder gevorderde depressieve klachten?

• Geef goede zelfzorg prioriteit: stop met schadelijke invloeden zoals koffie, alcohol, drugs en suikers en kies voor gezonde, verse en waar mogelijk biologische voeding vol voedingsstoffen zoals groenten, fruit, noten, gevogelte, vis, eieren, complexe koolhydraten en gezonde vetten.
• Zorg voor extra micronutriënten die je lichaam nu goed kan gebruiken, bijvoorbeeld een multivitamine zoals MultiPerfect, omega 3-vetzuren zoals Omarin en vitamine D. Ondersteun je geestelijke balans en energie met een combinatie van Curmac, Zinargin en Methialyn. Een orthomoleculair therapeut kan je verder adviseren over het herstel van een mogelijke disbalans.
• Leer je eigen boek (nog beter) lezen. Ontdek wat je energie kost en waar je blij van wordt. Is je huidige leven in overeenstemming met je behoeften of is het tijd om daar veranderingen in aan te brengen? Overweeg de hulp van een coach of therapeut die je kan begeleiden bij zelfreflectie. Hoe eerlijker je hierin bent, hoe groter de kans dat je je eigen valkuilen herkent en ze kunt aanpakken.
• Identificeer stressfactoren in je leven en pak deze aan. Dat is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Het niet doen, kan je uiteindelijk echter veel kosten.
• Als het niet mogelijk is om stressgevende aspecten in je context te veranderen, zoek dan hulp bij ‘het accepteren wat er nu is’. Voor de een helpt mindfulness of meditatie, voor de ander elke dag een flinke wandeling en je hoofd leeg maken.
• Zorg voor een gezond aantal uren slaap (7-8) en een regelmatig dag- en nachtritme.
• Investeer actief in ontspanning, plezier en positieve sociale activiteiten, ga de natuur in voor een ‘bosbad’ en zorg voor een gezonde belasting via sport.
• Vergroot je veerkracht met hormetische prikkels, zoals blootstelling aan koude, warmte, honger of dorst.

• De complexiteit van depressie, ReThink Foundation

Graag willen wij je informeren over het in elkaar schuiven van Nutriphyt Nederland en Nutriphyt België waarmee we onze dienstverlening op een hoger niveau kunnen brengen.

In 2012 is Nutriphyt Nederland gestart door Maurice Kool, Jan Lenferink en Joost Vogelaar als officiële distributeur van de Nutriphyt-producten in Nederland. In 2017 heeft Tom Tijssen zich als aandeelhouder hierbij gevoegd en in hetzelfde jaar is het assortiment aangevuld met een aantal Nutalis-producten. Daarbij is in 2017 Logic of Nature als handelsplatform in het leven geroepen, van waaruit de distributie van Nutriphyt- en Nutalis-producten plaatsvindt.

Dankzij een intensieve en positieve samenwerking met Nutriphyt België konden alle activiteiten goed op elkaar worden afgestemd.

In de afgelopen jaren zijn we door de groeiende activiteiten in Nederland en België tot de conclusie gekomen dat een verdergaande samenwerking en integratie van systemen en activiteiten zeer voor de hand ligt. Hiermee kunnen processen efficiënter worden ingericht en zaken nog beter op elkaar worden afgestemd zodat we de idealen voor de gezondheidszorg en haar zorgverleners verder kunnen uitbouwen.

Per 30 oktober 2023 zullen Tom Tijssen, Maurice Kool, Joost Vogelaar en Jan Lenferink het stokje overdragen. Herlinde Devriendt (dochter van Gabriël) zal als CEO zowel Nutriphyt België als Nutriphyt Nederland (plus Logic of Nature en Nutalis) aansturen en hierbij vanuit Nederland intensief worden ondersteund door Ilse van Bladel. Je kent Ilse van Bladel wellicht al van een van onze webinars. Zij zal een coördinerende rol vervullen in het Nederlandse team en samen met collega Robert van Esch de online webinars voortzetten. De personele bezetting op ons kantoor in Nijmegen blijft geheel ongewijzigd:

• Onze klantenservice collega’s Ilse Baeyens en Edith Rikken blijven op kantoortijden bereikbaar voor alle praktische vragen via info@logicofnature.nl en 024 – 240 34 20.
• Collega Robert van Esch is beschikbaar voor het telefonische therapeutisch spreekuur (024 – 240 34 20) en via therapeutischevragen@logicofnature.nl.
• Voor alle overige vragen kun je vanaf 30 oktober terecht bij Ilse van Bladel via ilse.vanbladel@nutriphyt.nl en 024 – 240 34 20.

De voorbereidingen voor een interessant programma aan live-seminars, webinars en producttrainingen voor 2024 zijn op dit moment in volle gang en zullen wij binnenkort met je delen.

Met gezonde groet,

Team Nutriphyt Nederland

Even flink de griep hebben en ziek zijn, kan je immuunsysteem een update geven. Dat kan dus heel gezond zijn. Maar wat als je niet goed herstelt? Waar de een binnen een paar dagen op de been is, kan een ander soms nog maanden lang last hebben van allerlei restklachten. Lees er meer over in dit blogartikel.

• Langdurige klachten
• Een normaal werkend immuunsysteem
• Vitamine D
• Vitamine C
• Zink
• Wat kun je nog meer doen?
• Meer lezen?

Het is nog niet volledig duidelijk waarom sommige mensen langdurig niet goed opknappen na een virale infectie. Klachten zoals chronische vermoeidheid, spier-, gewrichts- en hoofdpijn, en concentratieproblemen kunnen soms nog maanden of jaren na verschillende virale infecties optreden. De oorzaak is multifactorieel. Zo kan de immuunrespons aanhouden nadat de acute fase van de infectie is verdwenen. Door verstoringen in de normale werking van het immuunsysteem of andere lichaamsprocessen, door reactivering van latent aanwezige virussen in het lichaam of door schade aan weefsels en organen kunnen bepaalde symptomen zich blijven voordoen. Aanhoudende angst en stress, al dan niet veroorzaakt door de psychologische impact van een ernstige virale infectie, kunnen tenslotte eveneens bijdragen aan langdurige symptomen. Al bij al spreken we bij dit klachtenbeeld van een postviraal syndroom, maar kan dat er op individueel niveau verschillend uitzien.

De aanpak van het postviraal syndroom is dan ook complex. Hoe breder de aanpak van bijvoorbeeld onderliggende fysieke verstoringen, hoe groter de kans van slagen. Een essentiële rol is daarin weg gelegd voor een normaal werkend immuunsysteem als effectief verdedigingsmechanisme van het lichaam tegen schadelijke micro-organismen. Dit ingenieuze systeem bewaart, bij een normale werking, de balans tussen het bestrijden van indringers en het onnodig reageren op onschadelijke stoffen. Daarnaast is er een nauwe relatie tussen de staat van het microbioom, het zenuwstelsel, het hormoonstelsel en het immuunsysteem. Een aanpak mag dus altijd integraal worden bezien. Drie belangrijke spelers in het immuunsysteem, waar tevens een gezondheidsclaim voor bestaat, zijn vitamine D, C en het mineraal zink. Dat betekent dat we er iets meer over mogen schrijven; de informatie die volgt heeft betrekking op de normale werking van het immuunsysteem.

Vitamine D heeft invloed op verschillende aspecten van de immuunrespons. De vitamine reguleert ontsteking in het lichaam en draagt zo bij aan het behoud van een evenwichtige immuunrespons. Vitamine D ondersteunt ook de integriteit van mucosale barrières, zoals de slijmvliezen in de luchtwegen, waardoor pathogenen moeilijker het lichaam binnendringen. Vitamine D heeft tevens antimicrobiële effecten, de vitamine reguleert verschillende immuuncellen, zoals T-cellen, B-cellen en macrofagen. Vitamine D is een in vet oplosbare vitamine die wordt opgeslagen in vetweefsel en langzaam in het lichaam wordt afgebroken. De vitamine wordt hoofdzakelijk aangemaakt in de huid wanneer deze wordt blootgesteld aan zonlicht. Ook halen we vitamine D beperkt uit voeding zoals vette vis en eieren. In de winter is aanvulling met vitamine D-suppletie, zoals Vitamine D3 + K2 gewenst. Meer over vitamine D lees je in ‘Vitamine D voor je immuunsysteem’.

Vitamine C, ook bekend als ascorbinezuur, fungeert als een krachtige antioxidant in het lichaam die vrije radicalen helpt neutraliseren en cellen en weefsels beschermt tegen oxidatieve schade. Dit is vooral belangrijk voor immuuncellen, omdat ze gevoelig zijn voor oxidatieve stress tijdens de immuunrespons. Vitamine C kan de activiteit van belangrijke immuuncellen reguleren en ondersteunen, zoals fagocyten, T-cellen en natural killer cellen. Vitamine C is tevens essentieel voor de synthese van collageen, een eiwit dat belangrijk is voor de integriteit van de huid, slijmvliezen en weefsels. Dit helpt bij het handhaven van de fysieke barrières van het lichaam. Bij infecties en ziektes kan het lichaam meer vitamine C verbruiken voor herstelprocessen. Vitamine C is een in water oplosbare vitamine die niet wordt opgeslagen in het lichaam en dagelijks moet worden aangevuld via voeding of suppletie, zoals Vitamine C poeder Voedingsmiddelen rijk aan vitamine C zijn citrusvruchten, aardbeien, paprika’s, kiwi’s, broccoli en spruitjes. Alles over vitamine C lees je in ‘Vitamine C: een krachtige bondgenoot voor je gezondheid’.

Zink is een essentieel mineraal dat een cruciale rol speelt bij verschillende aspecten van de immuunrespons, zoals in de ontwikkeling van immuuncellen, zoals T-cellen, B-cellen, neutrofielen en macrofagen. Zink heeft, net zoals vitamine C, ook een antioxidantwerking. Daarnaast heeft het mineraal een ontstekingsremmende werking en antivirale eigenschappen. Tot slot is zink essentieel voor wondgenezing en het behoud van een normale huid en barrièrefunctie. Voedingsmiddelen rijk aan zink zijn onder andere vlees, gevogelte, vis, zuivelproducten, noten, zaden en volle granen. Aanvulling met zinksuppletie kan met Zinargin of Zinargin siroop.

Herstellen na een fikse virusinfectie kan dus een langdurend en uitdagend proces zijn. Wat kun je zelf nog meer doen?

• Gezonde voeding als basis: Zorg voor een gezond en uitgebalanceerd voedingspatroon rijk aan voedingsstoffen, zoals fruit, groenten, noten, zaden, kruiden, gezonde eiwitten, essentiële vetzuren en gezonde granen.
• Vul aan met suppletie: Vul je gezonde voeding aan met de juiste micronutriënten, zoals vitamine D, C en zink. Meer interessante voedingsstoffen vind je in de links onderaan.
• Rust en slaap: Voldoende slaap en een regelmatige nachtrust zijn cruciaal voor herstel. Zorg voor een consistente slaaproutine.
• Pak stress aan: Zoek waar mogelijk oplossingen voor stressvolle thema’s in je leven en investeer actief in ontspanning met behulp van bijvoorbeeld meditatie, yoga, ademhalingstechnieken en stretching. Stress kan de symptomen namelijk verergeren.
• Doseer je activiteiten: Vermijd overmatige inspanning en hervat je activiteiten geleidelijk aan. Terugval van langdurige klachten kan voorkomen na fysieke of mentale inspanning, dus leer goed luisteren naar je lichaam en vermijd overbelasting.

Helaas is er geen quick fix die voor iedereen werkt. Tegelijk is er veel te doen dat verlichting kan geven. Het is echter een hele individuele weg die er voor iedereen anders uit kan zien. Heb je te maken met langdurige symptomen? We wensen je veel sterkte met het vinden van jouw weg. Voor aanvullend suppletieadvies kun je altijd contact met ons opnemen.

• Wat mag er niet ontbreken in je toolkit voor een goede weerstand?
• De ‘unusual suspects’ voor een goede weerstand
• Nutriënten als munitie voor de afweercompetentie (ReThink Foundation)

Vitamine C, ook bekend als ascorbinezuur, staat vooral bekend als antioxidant en als cruciale vitamine voor het immuunsysteem. De vitamine heeft echter een nog veel breder scala aan functies in het lichaam. Wat doet vitamine C precies? En waarom is voldoende inname van vitamine C ook belangrijk in de zomer? Dat lees je in dit blogartikel.

• Wat is vitamine C?
• Vitamine C als antioxidant
• Vitamine C als immuunvitamine
• Vitamine C en de collageenproductie
• Vitamine C activeert je energie
• Vitamine C, ook gunstig voor je brein en zenuwstelsel
• Verschillende vormen van vitamine C
• Hoeveel vitamine C hebben we nodig?
• Hoger gedoseerde vitamine C?
• Vitamine C in voeding
• Nutalis Vitamine C poeder met bioflavonoïden

Vitamine C is een wateroplosbare organische voedingsstof die essentieel is voor ons lichaam. In tegenstelling tot diverse diersoorten, kan ons lichaam vitamine C niet meer zelf aanmaken. Planten en gewervelde diersoorten kunnen dat wel. We kunnen vitamine C ook niet opslaan in ons lichaam. Dat betekent dat wij vitamine C dus dagelijks uit voeding, en eventueel aangevuld uit suppletie, dienen te halen. Gezien het grote aantal functies in het lichaam, en meerdere gezondheidsclaims die ervoor zijn vastgesteld, is gepaste aandacht voor vitamine C dus op zijn plaats.

Ons lichaam heeft een verscheidenheid aan antioxidanten nodig die met elkaar samenwerken en elkaar aanvullen in de bescherming van onze cellen tegen oxidatieve stress en de schadelijke gevolgen daarvan. Vitamine C is een van die antioxidanten met een veelzijdige werking. Bij oxidatieve stress is er sprake van een te veel aan vrije radicalen die ontstaan als bijproducten van normale stofwisselingsprocessen en blootstelling aan factoren zoals luchtvervuiling, UV-straling, tabaksrook en stress. Deze vrije radicalen kunnen schade aanrichten aan cellen, celmembranen, eiwitten en DNA, wat kan leiden tot veroudering, ontstekingen en een verhoogd risico op diverse gezondheidsproblemen. Vitamine C heeft de eigenschap om vrije radicalen te neutraliseren en heeft het vermogen om andere antioxidanten, zoals vitamine E, te regenereren nadat ze hun beschermende werking hebben uitgeoefend. Dit versterkt het antioxidantvermogen van je lichaam.

Vitamine C heeft een positieve invloed op het immuunsysteem en draagt bij aan een goede weerstand. Als antioxidant helpt de vitamine de immuuncellen tegen oxidatieve stress, wat hun overleving en functie ondersteunt. Daarnaast is vitamine C betrokken bij de vorming van verschillende immuuncellen, zoals neutrofielen, lymfocyten en fagocyten. Dus van de immuunvitamine is zeker in de wintermaanden voldoende aanwezigheid in je lichaam gewenst, maar ook bijvoorbeeld in een koude omgeving of tijdens en na fysieke inspanning, bijvoorbeeld bij sport of andere zware lichamelijke inspanning. Vitamine C is dus niet alleen belangrijk in de winter, maar het hele jaar door.

Vitamine C speelt een essentiële rol bij de vorming van collageen. Dit is het belangrijkste structurele eiwit in ons lichaam dat een rol speelt in de vorm en stevigheid van verschillende weefsels en structuren, zoals onder meer bindweefsel, kraakbeen, huid, botten, tanden en tandvlees, pezen en bloedvaten. Vitamine C stimuleert de activiteit van cellen die betrokken zijn bij de synthese van collageen, zoals fibroblasten. Vitamine C is ook nodig voor het hydroxyleren van specifieke aminozuren, met name proline en lysine, die belangrijk zijn voor de stabiliteit van de collageenmoleculen. Als antioxidant neutraliseert vitamine C vrije radicalen die schade kunnen aanrichten aan collageen en andere weefsels. Vitamine C is dus onmisbaar voor een van de belangrijkste bouwstoffen van je lichaam, ook in herstelperiodes.

Vitamine C helpt energie vrij te maken uit vetten, koolhydraten en eiwitten. Ook ijzer uit plantaardige voedingsbronnen wordt beter opgenomen als er voldoende vitamine C in je lichaam aanwezig is, belangrijk als je vegetarisch of veganistisch eet. IJzer is een cofactor voor verschillende enzymen, waaronder sommige die betrokken zijn bij de citroenzuurcyclus – een centraal onderdeel van het celmetabolisme voor het genereren van energie. Een betere ijzeropname, bevorderd door vitamine C, kan dus indirect bijdragen aan een efficiëntere werking van deze enzymen en daarmee aan de citroenzuurcyclus en het activeren van je natuurlijke energie. Zo draagt vitamine C bij aan het verminderen van vermoeidheid en is het een gunstige vitamine bij futloosheid.

Vitamine C is ook een belangrijke vitamine voor je hersenen en zenuwstelsel. De vermogens om je te kunnen concentreren, om te leren, om dingen te kunnen onthouden, om goed mentaal te kunnen presteren, zijn allemaal gebaat bij voldoende vitamine C. De antioxidantwerking speelt ook hier een rol. Vitamine C is tevens betrokken bij de synthese van neurotransmitters zoals serotonine, dopamine en norepinefrine. Dit zijn belangrijke boodschappers met een rol in de regulatie van stemming en cognitieve functies. En daarmee is de rol achter de schermen voor vitamine C nog niet uitgespeeld. Vitamine C is dus belangrijk voor een heldere geest.

• Ascorbinezuur is de meest bekende vorm van vitamine C die vaak wordt gebruikt in voedingssupplementen. De vitamine kan echter voor sommige mensen als zuur voor de maag worden ervaren.
• Gebufferde vitamine C is vitamine C gekoppeld aan een mineraal, bijvoorbeeld calciumascorbaat, magnesiumascorbaat of zinkascorbaat. Deze vormen zijn dus zowel een bron van vitamine C als van het gekoppelde mineraal. Een gebufferde vorm is minder zuur en wordt beter opgenomen.
• Ascorbinezuur of gebufferde vitamine C met bioflavonoïden bevat vitamine C én natuurlijke bioflavonoïden bijvoorbeeld uit citrusvruchten. Ook deze vorm is goed opneembaar en de bioflavonoïden werken synergetisch met vitamine C in het lichaam.
• Ester-C is een gepatenteerde vorm van vitamine C die meestal uit calciumascorbaat bestaat. Sommige Ester-C producten bevatten tevens bioflavonoïden en kennen een langzame vrijgave van vitamine C in het lichaam.

De referentie-inname voor kinderen en volwassenen (m/v) voor vitamine C (ADH) bedraagt:

Kinderen 6-11 maanden:           20 mg per dag
Kinderen 1-2 jaar:                     25 mg per dag
Kinderen 2-5 jaar:                     30 mg per dag
Kinderen 6-9 jaar:                     40 mg per dag
Leeftijd 9-13 jaar:                      50 mg per dag
Leeftijd 14- >70 jaar:                 75 mg per dag
Zwangere vrouwen:                  85 mg per dag
Borstvoeding:                           100 mg per dag

Als aanvaardbare bovengrens van inname (UL of Upper Limit) voor vitamine C kan worden uitgegaan van:

1-3 jaar:                                   400 mg per dag
4-8 jaar:                                   650 mg per dag
9-13 jaar:                                 1200 mg per dag
14-18 jaar:                               1800 mg per dag
Vanaf 18 jaar:                           2000 mg per dag (ook tijdens zwangerschap/borstvoeding)

De EFSA (European Food Safety Authority) heeft een lage toxiciteit en geen veilige bovengrens van inname voor vitamine C bepaald.

Van de vele vitamine C supplementen op de markt zijn er velen hoger gedoseerd dan de ADH. Kan dat kwaad? De hogere veilige UL gecombineerd met een zeer lage toxiciteit geeft al aan dat het overschrijden van de ADH, binnen de genoemde UL, niet schadelijk lijkt. De opname van vitamine C in het lichaam is echter afhankelijk van de absorptiecapaciteit van het spijsverteringsstelsel en de snelheid waarmee het lichaam vitamine C kan opnemen in de bloedbaan en vervolgens in de weefsels. De vitamine C-opname is echter verzadigbaar. Dat betekent dat naarmate de hoeveelheid vitamine C in het lichaam toeneemt, de opname afneemt. Neem je een hogere dosering in dan de ADH, verspreid je inname dan door de dag heen om een hogere opname te garanderen. Een overmaat aan vitamine C die niet wordt geabsorbeerd, wordt via de urine uitgescheiden.

Zoals iedereen vast bekend, vinden we vitamine C vooral in verse groenten en fruit. Citrusvruchten, zoals sinaasappels, grapefruits, mandarijnen, citroenen en limoenen, zijn uitstekende bronnen van vitamine C. Ook in bessen zoals aardbeien, bosbessen, frambozen, bramen en veenbessen is het gehalte aan vitamine C hoog. Vitamine C-bommen vinden we ook onder het tropische fruit zoals kiwi’s, mango’s, papaja’s, ananas en andere vruchten zoals meloenen. Groene bladgroenten bevatten iets minder vitamine C dan citrusvruchten, maar nog altijd een hoog gehalte, denk aan spinazie, boerenkool, paksoi en andere donkere bladgroenten. Tot slot vinden we veel vitamine C in rode en groene paprika’s en kruisbloemige groenten zoals broccoli, bloemkool, boerenkool en spruitjes.

Nutalis vitamine C poeder is gebufferde vitamine C, zacht voor de maag, met hoogwaardige bioflavonoïden. Het ascorbaten-complex is een hoge kwaliteit vitamine C-poeder met een breed spectrum aan flavonoïden uit citrusfruit, pijnboombast en een rijke concentratie aan OPC, hesperidine en quercetine. Het product is dus niet alleen een rijke bron van vitamine C maar ook van magnesium, calcium en zink. De vitamine C kan zorgvuldig gedoseerd worden op maat voor het hele gezin, met behulp van het maatschepje. Het poeder is makkelijk mengbaar in water, smoothies of sap.

Ben je op zoek naar meer energie of vitaliteit? Wil je stress verminderen? Of wil je ongewenste toxines verminderen in je lichaam? Een zomerse detox biedt voor ieder wat wils. In dit blogartikel vertellen we je alles over detoxen en hoe dit korte en krachtige proces je kan helpen.

Detoxen komt van het woord detoxificeren: ‘je ontdoen van toxines’ ofwel ontgiften. Toxines kunnen exogeen en endogeen zijn. Exogene toxines komen uit je omgeving en ontstaan vooral door industriële processen. Denk aan chemische stoffen, zware metalen, medicijnen, pesticiden, stoffen in verzorgings- of schoonmaakproducten en fijnstof. Endogene toxines ontstaan in je lichaam, bijvoorbeeld door een onvolledige vertering door een verkeerde voedselkeuze, een slechte uitscheiding en stress.

Detoxen, en dus het omzetten en uitscheiden van toxines, is een proces dat continu in je lichaam plaatsvindt via diverse organen. In feite hoef je daar zelf dus zelf niets aan te doen. Een belangrijke taak van je lever bijvoorbeeld is het biotransformeren ofwel omzetten van schadelijke stoffen in onschadelijke. Andere belangrijke detox- en uitscheidingssystemen zijn je nieren, lymfestelsel, darmen, longen en huid.

De uitdaging van deze tijd is dat de toxische belasting toeneemt. Er komen steeds meer verschillende schadelijke stoffen van buitenaf en onze voeding is steeds vaker bewerkt en bevat meer kunstmatige toevoegingen. Daarnaast wordt ook onze stress groter, waardoor de druk toeneemt op je lichaam en op je capaciteit om te kunnen detoxen. Aandacht voor hoe je jouw lichaam goed kunt ondersteunen in het detoxen wordt dan ook steeds belangrijker.

Detoxen kan op allerlei manieren; van een milde detoxkuur tot streng water- of sapvasten, met behulp van supplementen, homeopathie of darmspoelingen, en ook de duur en regelmaat kan variëren. Of elke vorm van detoxen goed voor je is, laten we even in het midden. Wat voor ons in elk geval een belangrijk uitgangspunt is, is dat je je lichaam wilt ondersteunen en niet verstoren. Pas dus op met extreme detoxkuren of doe dit onder goede begeleiding. Ook bij extreme stress, als je lichaam al erg onder druk staat, raden we extreem detoxen af. Wat kun je wel altijd zelf doen? En sterker nog, wat raden we iedereen aan

• Kies voor natuurlijke en onbewerkte voeding.
• Vermijd alcohol, drugs, nicotine en cafeïne.
• Kies voor een grote mate aan plantaardige voeding met gevarieerde groenten en fruit. Kies bij voorkeur voor biologisch.
• Gun je buik rust en vermijd of verminder gluten, lactose, suikers, geraffineerde koolhydraten, transvetten en toegevoegde fructose.
• Zorg voor voldoende beweging, daglicht en ga de natuur in.
• Maak gebruik van de (infrarood) sauna.
• Drink voldoende water en thee met kruiden die goed zijn voor je spijsvertering.
• Zorg voor een evenwichtige nachtrust met regelmaat en voldoende diepe slaap.
• Help je lichaam met goede basissuppletie en verrijk je buik met vezels en goedaardige bacteriën.

Een goede spijsvertering vormt een belangrijke basis voor je gezondheid. Ondersteuning van je spijsverteringsorganen, slijmvliezen, intestinale barrièrefunctie en je microbioom helpt hierbij. Hoe beter je vertering en hoe rijker je microbioom, hoe lager je endogene toxische belasting. Twee producten die hierbij kunnen ondersteunen zijn 7M Probiotic Concentrate en 7M Daily Fiber. Probiotic Concentrate is een vloeibaar probioticum dat onovertroffen rijk is aan goedaardige bacteriën (maar liefst 28 verschillende stammen en 30 miljard bacteriën per 10 dosering) en heilzame kruiden. De kruiden ondersteunen je spijsvertering, darm-, lever- en nierfunctie Met 5-10 ml Probiotic Concentrate maak je een dagelijks glas vol levende natuur. 7M Daily Fiber is een hoogwaardig vezelcomplex met 10 vezelrijke ingrediënten dat heel gemakkelijk is in gebruik. Als je beide producten dagelijks gebruikt, dan geeft dat een enorme boost aan je inwendige ecosysteem, de 7 Meter darm.

Beide 7M producten kun je ook goed gebruiken in een milde detox. In aanvulling op de hiervoor beschreven ‘quick wins’, is het voor vrijwel iedereen mogelijk om een korte sapkuur van 1 of 2 dagen te doen.

• Gebruik je sapcentrifuge, slowjuicer of blender en maak drie verse groentesappen met diverse biologische groenten per dag; een voor je ontbijt, lunch en diner.
• Voeg aan elke portie sap 1 theelepel 7M Daily Fiber toe.
• Start je dag bovendien met 5-10 ml 7M Probiotic Concentrate in water op een nuchtere maag voor een kickstart van je dag.
• Gebruik een tweede dosis 7M Probiotic Concentrate in de middag en voeg deze toe aan je sap voor je lunch.
• Ondersteun je lever met een mooi lever supplement, zoals beschreven hieronder.
• Drink daarnaast voldoende water of kruidenthee.

Heb je een gevoelige buik, houd de dosering 7M dan wat lager. Heb je buikklachten, dan kan een korte sapkuur voor een versnelde stoelgang zorgen. Houd het in dat geval bij het toepassen van de ‘quick wins’.

Wil je nog iets meer doen? Met deze gezonde 5 dagen geef je je gezondheid een mooie boost.

• Kickstart je dag met 10 ml 7M Probiotic Concentrate in water op een nuchtere maag.
• Varieer met je ontbijt: een groene smoothie, overnight oats of gevarieerd fruit. Voeg 1 theelepel tot 1 eetlepel 7M Daily Fiber toe.
• Varieer met je lunch; maak een gezonde groentesoep, een rijk gevulde salade met diverse groenten en kruiden met een dressing van citroensap en olijfolie of gegrilde groenten met pijnboompitjes.
• Varieer met je diner: kies voor magere en gezonde eiwitten, zoals vis, schaal- en schelpdieren of gevogelte met gevarieerde gestoomde of gegrilde groentes, rauwkost of salades. Vul eventueel aan met beperkt gezonde granen, zoals quinoa, of met zoete aardappel, bruine rijst, peulvruchten, noten, zaden en kruiden.
• Neem eventueel 5 dagen lang een aanvullende dosering 7M Probiotic Concentrate en Daily Fiber tijdens je lunch.
• Ondersteun je lever met een leversupplement, zoals beschreven hieronder.
• Drink daarnaast voldoende water of kruidenthee.
• Vanzelfsprekend pas je ook alle quick wins toe voor een maximaal effect!

Tijdens een detox kan het zinvol zijn om je lever extra te ondersteunen. We geven je twee opties met elk een eigen werking:

• Chryssil bevat mariadistel dat je leverfunctie ondersteunt en een antioxidantfunctie heeft, net zoals de andere ingrediënten chrysant en gereduceerd L-glutathion.
• Master-AO is een hoogwaardig glutathioncomplex verrijkt met cofactoren (zoals anthocyanen en selenium) die door hun antioxidatieve eigenschappen je cellen beschermen tegen oxidatieve schade.

Wij geloven dus in een dagelijkse gezonde leefstijl, zodat je lichaam altijd goed kan doen waarvoor het is ‘ontworpen’. Daar bovenop kan een regelmatige milde sap- of basisdetox je veel bieden. De producten van 7M vormen daarop een mooie dagelijkse leefstijlaanvulling. Als je eenmaal begint met 7M en de voordelen ervaart, dan is de kans groot dat je nooit meer zonder wilt. Dat komt je hele detoxsysteem te goede!

In een eerdere blog beschreven we al waarom een gevarieerd microbioom belangrijk is voor je gezondheid. Je vindt daarin ook 10 handige voeding- en leefstijltips voor een sterk microbioom. In dit blogartikel zoomen we nog wat verder in en vertellen we je alles over voedingsstoffen waar jouw darmflora heel blij van wordt.

Je microbioom is een complex ecosysteem dat bestaat uit triljoenen micro-organismen, zoals bacteriën, virussen en schimmels. Het bevindt zich voornamelijk in je darmen, maar ook in andere delen van je lichaam, zoals op je huid en in je mond. Je microbioom is een levend ecosysteem dat communiceert met je lichaam en een breed scala aan functies vervult. Het speelt onder meer een cruciale rol bij je spijsvertering, metabolisme, immuunsysteem en de regulering van je stemming en mentale gezondheid. Net zoals de natuur ook geen ‘one men show’ kent en natuurlijke ecosystemen dus altijd divers en gebalanceerd zijn, is je darmmicrobioom dat ook. Een gezond microbioom bevat een verscheidenheid aan gunstige micro-organismen die samenwerken voor jouw gezondheid. Wanneer je microbioom uit balans raakt, bijvoorbeeld door een gebrek aan diversiteit of overgroei van bepaalde nadelige bacteriën, dan kan dit leiden tot gezondheidsproblemen.

Wil je je microbioom gezond en gevarieerd houden, dan is het dus belangrijk om de micro-organismen daarin goed te voeden. Zoals we ook al in de eerdere blog schreven, bacteriestammen die te weinig voeding krijgen, nemen af of verdwijnen zelfs helemaal. Gelukkig kun je zelf veel doen aan een goede darmgezondheid. Met deze voedingsstoffen bouw je in een mum van tijd aan een krachtig microbieel ecosysteem.

Voedingsvezels zijn minuscule deeltjes uit vezelrijk voedsel, zoals volle granen, groenten, fruit, peulvruchten en noten. De vezels zijn voedsel voor gunstige bacteriën in je microbioom. Er zijn verschillende soorten vezels die selectief de groei en activiteit van gunstige bacteriën in je darmen bevorderen. Voor prebiotische voedingsmiddelen geldt: hoe meer variatie hoe beter je deze gunstige effecten stimuleert en hoe meer gunstige stammen je voedt in je buik. ‘Meer verschillende vezels, is dus minder kans op gezondheidsklachten’. Meer lezen over vezels? Lees de blog: Vezels, waarom je buik blij wordt van variatie. Of luister naar onze podcast Gezond Geluid over vezels. Extra vezels toevoegen aan je voeding? Dat kan met 7M Daily Fiber.

Probiotische voedingsmiddelen bevatten levende micro-organismen, zoals bacteriën of gisten, die gunstig zijn voor je buik. Yoghurt is een bekend probiotisch voedingsmiddel dat wordt gemaakt door melk te fermenteren met specifieke bacteriestammen, zoals Lactobacillus bulgaricus, Bifidobacterium en Lactobacillus acidophilus. Een ander voorbeeld is kefir, een gefermenteerde melkdrank met verschillende bacteriestammen en gisten. Ook groenten kunnen worden gefermenteerd waarna ze vol natuurlijke probiotica zitten, zoals zuurkool, kimchi en komkommers. Uit de Japanse keuken kennen we miso en tempo, gefermenteerde sojaproducten. Meer informatie over een handig gefermenteerd product lees je in het blogartikel Fermentatiedrank vol met goede bacteriën en kruiden of luister naar onze leuke podcast Gezond Geluid over fermentatie.

Een derde belangrijke voedingsgroep voor je darmflora vinden we in essentiële omega 3-vetzuren, die voornamelijk voorkomen in vette vis (zoals zalm, makreel en sardines), lijnzaad, chiazaad en walnoten. Daarnaast is het zinvol om omega 6-vetzuren uit bewerkte voeding te vermijden. Denk aan gefrituurde en bewerkte voedingsmiddelen, kant- en klare sauzen en dressings, snacks, koek en gebak. Zo zorg je voor een optimale vetzurenbalans die ook je buik ten goede komt. Je omega 3-vetzuren kun je ook aanvullen met suppletie, zoals Omarin.

Polyfenolen zijn plantaardige verbindingen, die onder meer voorkomen in fruit, groenten, kruiden, thee en cacao. Ze hebben antioxidante eigenschappen en ondersteunen zo je buik. Polyfenolen fungeren ook als prebiotica en hebben antimicrobiële en ontstekingsremmende eigenschappen. Ook hier geldt, hoe rijker en gevarieerder je voeding vol gunstige plantstoffen, hoe rijker het aanbod aan polyfenolen voor je darm en hoe breder de gunstige effecten van deze fytonutriënten.

Tot slot komen we bij glycanen ofwel essentiële suikers (ketens van suikermoleculen). Deze complexe koolhydraten hebben een gunstig effect op je darmbacteriën en slijmvliezen en vind je in voedingsmiddelen, zoals groenten, fruit, peulvruchten en volle granen. Ook glycanen zijn voeding voor je darmbacteriën en worden gefermenteerd door specifieke bacteriën die ze omzetten in belangrijke korteketenvetzuren, zoals boterzuur, azijnzuur en propionzuur. Glycanen dragen tevens bij aan de diversiteit van je microbioom; verschillende glycanen trekken verschillende soorten bacteriën aan. Glycanen fungeren ook als signaalmoleculen en helpen bij de communicatie tussen je microbioom en immuunsysteem.

Zoals het je inmiddels vast duidelijk is, houd een dagelijks voedingspatroon vol gevarieerde plantaardige voedingsmiddelen, je buik gezond en sterk. Een mooie richtlijn is om te streven naar 25 verschillende soorten plantstoffen per week zoals groenten, fruit, noten, zaden, kruiden en peulvruchten. Voeg je daar nog de leefstijltips aan toe uit de vorige blog, dan ondersteun je jouw innerlijke microbiële ecosysteem maximaal.

Op de website van ReThink Foundation vind je diverse interessante wetenschappelijke artikelen over dit thema, zoals:

• De rol van vezels bij prikkelbare darm
• Bacteriële impact op het metabolisme
• Fermentatie als voedingsbron voor probiotische culturen

Vezels maken om meerdere redenen een belangrijk onderdeel uit van een gebalanceerd en gezond voedingspatroon. In dit blogartikel leggen we je uit welke vezels er zijn, hoe je voldoende vezels binnen krijgt en waarom variatie in zo veel mogelijk verschillende plantvezels belangrijk is.

Vezels ofwel voedingsvezels zijn minuscule deeltjes (een vorm van koolhydraten) afkomstig van de celwand van planten. Ze komen dus voor in plantaardige producten, zoals groenten, fruit, noten, zaden, peulvruchten en volkoren granen. Dierlijke producten bevatten geen vezels. Onze dunne darm kan vezels niet verteren, waardoor ze in de dikke darm terecht komen en daar ofwel verder worden afgevoerd in ongewijzigde staat ofwel worden gefermenteerd door je darmbacteriën. Er zijn meerdere type vezels met verschillende kenmerken en verschillende effecten in je lichaam. De meeste voedingsmiddelen bevatten een mix van verschillende soorten vezels.

Onoplosbare vezels of niet-fermenteerbare vezels. Deze vezels komen voor in bijvoorbeeld tarwezemelen en de schil van fruit. Ze worden niet afgebroken door bacteriën in de dikke darm en verlaten je lichaam dus in ongewijzigde vorm. Deze vezels leveren geen energie en zorgen vooral voor het vergroten van het volume van je darminhoud. Zo bevorderen ze een regelmatige stoelgang. Ze zijn dus nuttig bij het voorkomen van constipatie en het handhaven van een gezonde darmfunctie. Volkoren producten, noten, zaden en groenten zijn goede bronnen van onoplosbare vezels.

Oplosbare vezels. Oplosbare vezels vormen een soort gelachtige substantie wanneer ze in contact komen met vocht. Zoals bijvoorbeeld bèta-glucanen in haver, pectine in fruit en inuline in groenten. We vinden ze veel in groenten, fruit, paddenstoelen en peulvruchten. Deze vezels hebben meerdere functies, ze helpen bijvoorbeeld je spijsvertering, verlagen je cholesterolgehalte, stabiliseren je bloedsuikerspiegel en bevorderen een gezonde darmflora.

Ook al zijn ze niet precies hetzelfde, er is een grote overlap tussen oplosbare en zogenoemde fermenteerbare vezels. Niet alle oplosbare vezels zijn volledig fermenteerbaar, maar ze vormen bijna wel allemaal een fermentatiebron voor je darmbacteriën. Het gaat om vezels zoals fructo-oligosachariden (FOS), galacto-oligosachariden (GOS) en resistente zetmelen. Het proces van fermentatie in je dikke darm zorgt voor de productie van gunstige stoffen zoals de korteketenvetzuren (SCFA’s) acetaat, propionaat en butyraat. Fermenteerbare vezels vormen ook voeding – prebiotica – voor je darmbacteriën en zorgen zo voor groei en diversiteit van gunstige bacteriën in de darmflora, ze versterken je immuunsysteem en zorgen dus voor energie voor de darmcellen.

We zagen al een aantal gezondheidsvoordelen langs komen van de inname van voldoende vezels, zoals een goede spijsvertering en regelmatige stoelgang. Vezels zijn daarnaast ook belangrijk voor een goede gewichtsbeheersing. Vezelrijk voedsel geeft een gevoel van verzadiging en helpt dus bij het beheersen van je eetlust. Oplosbare vezels verminderen tevens de opname van cholesterol uit voedsel en helpen bij het verwijderen van overtollig cholesterol uit je lichaam. Vezels, met name oplosbare vezels, vertragen de afbraak en opname van suikers, waardoor de stijging van de bloedsuikerspiegel na een maaltijd wordt vertraagd. Dit helpt bij het behoud van stabiele bloedsuikerspiegels. En zoals we hiervoor ook zagen fungeren vezels als voedsel voor de goede bacteriën in je darmen, wat bijdraagt aan een gezonde darmwerking.

Verschillende vezelrijke voedingsmiddelen bevatten unieke combinaties van voedingsstoffen, zoals vitaminen, mineralen, antioxidanten en fytochemicaliën. Door het eten van een verscheidenheid aan vezelrijke voedingsmiddelen, krijg je een breed scala aan voedingsstoffen binnen die belangrijk zijn voor je gezondheid. Zoals we al schreven, hebben de verschillende vezels bovendien verschillende eigenschappen. Hoe rijker het aanbod aan vezels, hoe groter de variatie aan actieve bijdragen in je lichaam en hoe gevarieerder de voeding voor je darmbacteriën. Bacteriën in je darmen die geen voeding krijgen, nemen af in aantal en kunnen zelfs uit je darmflora verdwijnen. Hoe gevarieerder dus je vezelrijke voeding is, hoe groter de variatie aan goedaardige darmbacteriën en hoe sterker doorgaans je microbioom is. En we weten: ‘als jij goed voor je buik zorgt, dan zorgt je microbioom goed voor jou’.

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vezels bedraagt voor een vrouw minimaal 25-35 gram en voor een man 30-40 gram. Bij voorkeur is dat nog wat meer. De gemiddelde Nederlandse vrouw eet echter nog geen 20 gram vezels per dag. Mannen eten bijna 23 gram vezels per dag. 90% van de mensen krijgt dus te weinig vezels binnen. Wil je aan de gewenste dagelijkse hoeveelheid komen, dan moet je daar wel een inspanning voor doen. We geven je een aantal tips om je vezelinname te vergroten:

• Streef naar 25 verschillende soorten plantaardige voedingsmiddelen per week.
• Kies voor vezelrijke groenten (minimaal 500 gram per dag), zoals broccoli, wortelen, spruitjes, artisjokken, avocado, spinazie, boerenkool, bietjes, bloemkool, paprika, bonen en linzen.
• Kies voor vezelrijk fruit, zoals frambozen, peren, appels, verschillende soorten bessen, kiwi’s, sinaasappels, mango’s, papaja’s, pruimen en bananen (groene bananen bevatten het meeste vezels!). Eet het hele fruit (geen fruitsappen), waar mogelijk met de schil.
• Kies voor een variëteit aan noten, zoals amandelen, walnoten, hazelnoten en pecannoten en zaden, zoals lijnzaad en chiazaad.
• Voeg beperkt peulvruchten toe aan je maaltijden en varieer ermee, zoals verschillende soorten bonen, linzen, adukiboontjes en kikkererwten.
• Drink voldoende water bij het consumeren van vezelrijk voedsel om de vezels effectief te laten werken.
• Vul je vezels aan met een hoogwaardig vezelcomplex met meerdere vezels, zoals 7M Daily Fiber met maar liefst 10 vezelrijke ingrediënten.

Kortom, alle aandacht voor vezels dus! Verrijk je ontbijt met vezelrijke producten, vervang je broodmaaltijd door een groentelunch en maak van plantaardige producten de hoofdrolspeler van je maaltijd. Daar wordt je buik blij van.

Een stabiele bloedsuikerspiegel, ofwel bloedglucose, is belangrijk voor een goede gezondheid en welzijn. We leggen je in dit blogartikel uit waarom dat belangrijk is en hoe je hier zelf aan bijdraagt. 

Het handhaven van een stabiele bloedsuikerspiegel heeft diverse gunstige effecten op je lichaam:

• Energiebalans: Glucose is de belangrijkste bron van energie voor je lichaam. Een stabiele bloedsuikerspiegel zorgt voor een gebalanceerde aanvoer van glucose naar je cellen, waardoor je voldoende energie hebt om fysieke activiteiten uit te voeren en mentaal alert te zijn. Als je bloedsuiker erg gaat schommelen – dus met hoge pieken en diepe dalen – dan merk je dat ook aan schommelingen in je energie – van energiek en alert naar lusteloos en vermoeid.
• Goede stemming en mentale helderheid: Schommelingen in je bloedsuikerspiegel kunnen van invloed zijn op je stemming en cognitieve functies. Een stabiele bloedsuikerspiegel helpt om stemmingswisselingen en mentale vermoeidheid te voorkomen, waardoor je je alerter en emotioneel evenwichtiger voelt.
• Gewichtsbeheersing: Een stabiele bloedsuikerspiegel speelt een rol bij het reguleren van je eetlust en het vermijden van overmatige honger en eetbuien. Grote schommelingen in de bloedsuikerspiegel kunnen leiden tot grote trek en het snaaien van suikerrijke en calorierijke voedingsmiddelen.
• Preventie van diabetes, diabetescomplicaties en andere aandoeningen: Een stabiele bloedsuiker vormt een belangrijke basis voor een goede gezondheid en voor de preventie van veel aandoeningen. Voor mensen met diabetes, of het nu type 1 of type 2 is, is het handhaven van een stabiele bloedsuikerspiegel van cruciaal belang om het risico op complicaties te verminderen.

Je kunt veel zelf doen om een gezonde bloedsuikerspiegel te behouden:

• Kies voor 3 maaltijden per dag met een goede balans van beperkt trage complexe koolhydraten, goede eiwitten en gezonde vetten. Het mediterrane voedingspatroon vol plantaardige verse voedingsmiddelen, aangevuld met (beperkt) vlees, gevogelte, kip en eitjesvormt een mooie richtlijn. Let overigens op, ook producten met goede koolhydraten zoals bijvoorbeeld knollen, zoete aardappel of havermout kunnen de bloedsuikerspiegel behoorlijk verhogen.
• Vermijd de consumptie van geraffineerde koolhydraten, zoals suikerhoudende dranken, snoep, koek, wit brood en bewerkte voedingsmiddelen vol toegevoegde suikers.
• Vermijd overmatige inname van alcohol. Alcohol kan zorgen voor schommelingen, zowel hypo- als hyperglycemie, in de bloedsuikerspiegel.
• Sporten en bewegen helpen de bloedsuikerspiegel te reguleren door glucoseopname te bevorderen. Calorierestrictie, intermittent fasting en nuchter bewegen kunnen helpen om je afhankelijkheid van glucose te neutraliseren en je vetverbranding (waarbij vetten worden gebruikt als brandstof) weer beter op te starten. In een eerdere blog schreven we al hoe belangrijk het is om metabool flexibel te worden.
• Zorg voor een goede nachtrust en ontspanning. Onvoldoende slaap kan onder meer bijdragen aan insulineresistentie, aan een hormonale onbalans van hormonen betrokken bij de eetlust, verzadiging en stofwisseling en aan verstoorde herstelprocessen ’s nachts zoals de regeneratie van je lever die een belangrijke rol speelt in de glucoseproductie en -verwerking.
• Verminder tot slot je stress. Verhoogde afgifte van stresshormonen in je lichaam, zoals cortisol, verhoogt je bloedsuikerspiegel.

Het handhaven van een stabiele bloedsuikerspiegel is dus gunstig voor je algehele gezondheid en helpt bij het voorkomen van gezondheidsproblemen op de lange termijn. Afhankelijk van je huidige gezondheid, gewicht en voedingspatroon kan het soms even vragen om daar een juiste aanpak voor jezelf in te vinden.

Interessant te vermelden is dat Balancose niet alleen de glycemische load van de maaltijd direct na de inname van je tablet verlaagt, maar ook die van de daaropvolgende maaltijd. Neem je Balancose bijvoorbeeld vlak voor je ontbijt, dan is er ook een effect op je lunch. We noemen dat het tweede maaltijd effect, waarbij de glycemische index van je eerste maaltijd de bloedsuikerrespons van je tweede maaltijd beïnvloedt. Zo helpt het de bevordering van je vetverbranding nog eens extra. Een lagere postprandiale bloedsuikerrespons verhoogt de snelheid van vetoxidatie en stimuleert het gebruik van vet als brandstof om je lichaam energie te geven. Het kan dus zinvol zijn om Balancose voor je ontbijt en daarna pas weer voor je diner in te nemen.

Vanzelfsprekend staan wij als gezondheidsprofessionals achter gezonde voedingskeuzes en een vitale leefstijl als basis voor een goede bloedsuikerspiegel en gezondheid. Een gezonde glycemie is belangrijk voor iedereen: voor mensen met gezondheidsproblemen, mensen die gezondheidsbewust zijn, maar ook voor mensen met bijvoorbeeld een drukke baan van wie veel wordt gevraagd aan mentale en cognitieve capaciteiten. Voldoende (gezonde) energie kan voor (top)sporters bovendien een enorm verschil maken in hun prestaties. Soms is het echter lastig goede voedingskeuzes te maken, bijvoorbeeld als je veel onderweg bent. Of je kunt wel een steuntje in de rug gebruiken bij het afvallen en het komen tot een gezonder voedingspatroon met minder schommelingen als resultaat. Dan is Balancose een goede keuze.

Op het live seminar over het Metabool Syndroom op 13 mei 2023 hebben een aantal deelnemers Balancose getest vlak voor de maaltijd. Een greep uit de reacties:

• ‘Ik voel me rustig na de maaltijd. Normaalgesproken heb ik behoefte aan een kopje koffie met een stukje chocola. Dat gevoel is er nu niet. Het voelt een beetje onwennig stabiel.’
• ‘Ik voelde me een paar uur na de lunch nog best voldaan.’
• ‘Na de maaltijd wil ik altijd wat zoets, nu niet.’
• ‘Ik weet niet of het effect heeft. Ik heb wel een paar zoete macarons gegeten na mijn lunch, maar heb nog geen suikerdip nu een paar uur later.’
• ‘Na een zware lunch – en dat was het wel, want het eten is hier altijd overvloedig bij de seminars – voel ik me altijd slaperig en krijg ik een dip. Daar heb ik nu geen last van.’
• ‘Ik heb diabetes type 2 en heb geen dip ervaren na de lunch. Ik ga dit meteen bestellen, volgens mij gaat dit mij heel goed helpen.’

Tijdens het seminar ‘Metabool syndroom: de invloed van suiker op ons lichaam’ op 13 mei, gaf Wouter Claerhout een toelichting op Reducose, het witte-moerbei extract dat is opgenomen in Balancose. In deze video (hier te vinden op ReThink Foundation) kun je de presentatie terugkijken. 

In twee blogs op onze partnerwebsite Rethink Foundation schreven we uitgebreider over de werking van witte moerbei en groene thee.

Waar een vervette lever vroeger het gevolg was van langdurig overmatig alcoholgebruik, komt dit nu steeds vaker voor bij mensen die zelfs geen druppel drinken. De niet-alcoholische leververvetting, ofwel de non-alcoholic fatty liver disease, is in opmars. En dat heeft alles te maken met verschillende leefstijlfactoren. In dit blogartikel leggen we je uit hoe een ‘fatty liver’ ontstaat en wat je er zelf tegen kunt doen.

Bij een niet-alcoholische leververvetting is er sprake van vetstapeling – een te hoog triglyceridengehalte – in je lever (>5%). De oorzaak hiervan is een verstoring in de vet- en suikerstofwisseling als gevolg van een ongezonde leefstijl met weinig beweging en calorierijke en te vette voeding. Leververvetting geeft vaak geen klachten, en wordt dus niet altijd meteen ontdekt. Het komt inmiddels echter bij 20-30% van de volwassenen voor, en iets vaker bij mannen dan bij vrouwen. Een vervette lever komt ook steeds vaker bij kinderen voor en dat maakt het de meest voorkomende chronische leverziekte zowel bij volwassenen als bij kinderen.

Bij 1 op de 5 mensen gaat een niet-alcoholische leververvetting – naarmate dit langer duurt – over in een ontstoken lever. We spreken dan van een niet-alcoholische steatohepatitis (NASH). De niet-alcoholische vervette lever is omkeerbaar, mits je bereid bent je leefstijl aan te passen. Leverontsteking kan blijvende schade veroorzaken en zich stap voor stap verder ontwikkelen in leverfibrose (littekenweefsel op de lever), levercirrose (afsterving van levercellen door veel littekenweefsel), leverkanker en leverfalen. NASH komt vaker voor bij mensen met overgewicht, diabetes type 2 en een verhoogde bloeddruk. Oxidatieve stress kan onderliggend een rol spelen.

Niet-alcoholische leververvetting en -ontsteking kunnen worden beschouwd als de hepatische (lever) component van het metabool syndroom, waaraan obesitas, insulineresistentie, verstoringen in het microbioom en leefstijlfactoren (zoals verkeerde voedingskeuzes en gebrek aan beweging) bijdragen. De diagnose metabool syndroom wordt gesteld als er ten minste sprake is van drie van de volgende risicofactoren: verhoogd buikvet, verhoogde bloeddruk, laag HDL-cholesterol, verhoogde bloedsuikers en verhoogde triglyceriden. Er is dus een sterke samenhang tussen insulineresistentie en het percentage levervet. Insulineresistentie leidt tot hyperinsulinemie en verhoogde lipogenese (het omzetten van koolhydraten in vet). NAFLD ontwikkelt zich wanneer de instroom van vetten in de lever groter is dan de verwijdering ervan. NAFLD is dus een grote risicofactor voor de cardiometabole gezondheid.

Inmiddels is bekend dat naast consumptie van te veel suikers, verzadigde vetten en transvetten, ook inname van fructose, en dan gaat het met name om synthetische fructose toegevoegd als zoetstof aan frisdranken, vruchtensappen, zuivel, koek, snoep en gebak, een grote risicofactor is voor leververvetting. Fructose stimuleert de lipogenese en laat zo het levervet toenemen. Ook draagt het bij tot een verhoogde uitscheiding van VLDL-cholesterol en onderdrukt het de vetzuuroxidatie in de lever. Fructose geeft geen verzadigingsgevoel, waardoor we er al snel te veel van binnenkrijgen. De gemiddelde Nederlander consumeert zo’n 50 gram fructose per dag. Voor een gezonde lever is echter maximaal 25 gram per dag een mooi streven.

Belangrijk om te weten, is dat leververvetting, net zoals het metabool syndroom, niet alleen bij mensen met overgewicht voorkomt, maar ook bij slanke mensen. Als de leefstijl ongezond is, dan krijgt niet iedereen daar overgewicht van, maar het zorgt wel voor verstoringen in het lichaam. Slanke mensen met NAFLD blijken een gunstiger stofwisselings- en histologisch profiel te hebben vergeleken met mensen met overgewicht en NAFLD. Ook zijn er verschillen in darmbacteriën. Vergeleken met niet-slanke mensen hebben slanke mensen twee factoren die zorgen voor NAFLD: hogere spiegels van galzuren en het eiwit fibroblast growth factor 19 (FGF19). Deze twee factoren verhogen het energieverbruik, wat mogelijk kan verklaren dat mensen met leververvetting ook slank kunnen blijven. Het gunstige profiel beschermt slanke mensen echter niet tegen vetstapeling.

Een sterke dysbiose in de darm kan leiden tot een verandering in de metabole functie van de darmbacteriën, een verhoogde doorlaatbaarheid van het darmslijmvlies en uiteindelijk tot een chronische ontsteking, zoals bij NASH. Diverse studies laten verschuivingen zien in bacteriesoorten. Bij NASH blijken de soorten Ruminococcus spp. en Faecalis prausnitzii verlaagd, is de ratio tussen Firmicutes en bacteroidetes verlaagd, is de soort Proteobacteria verhoogd en kan Prevotella spp. sterk verhoogd of juist verlaagd. Aandacht voor het microbioom bij zowel het metabool syndroom, als NAFLD en NASH is dus essentieel.

• Als er sprake is van overgewicht, streef dan in de eerste plaats naar een gezond gewicht.
• Ook bij een gezond gewicht: vermijd alle bewerkte voedingsmiddelen, junkfood, suikers en snelle koolhydraten.
• Kies voor pure, onbewerkte maaltijden vol groenten en (heel) fruit, noten, zaden, pitten, kruiden, ei, vette vis, gevogelte en beperkt vlees. Het mediterraan voedingspatroon is een goede richtlijn.
• Voed je microbioom. Streef naar 25 verschillende soorten plantaardige voedingsmiddelen per week. Zo bied je je micro-organismen een gevarieerd aanbod aan vezels. Voor vrouwen geldt minimaal 25 gram vezels per dag, voor mannen 30 gram per dag. Bij voorkeur nog wat meer (40 gram is top!).
• Eet maximaal 25 gram fructose per dag. Vermijd bewerkte voedingsmiddelen met toegevoegde fructose. Haal de fructose vooral uit volledig fruit waardoor de fructose compleet met vezels in goede banen wordt geleid in het lichaam.
• Keer insulineresistentie om. Eerst bewegen, dan eten is een mooie interventie. Of kies voor calorierestrictie of intermittent fasting.
• Stap uit je comfortzone en stel jezelf regelmatig bloot aan kou. Door middel van de koude douche of zwemmen in koud water. Dat helpt het proces van browning; de transformatie van ongunstige vetcellen naar gunstige vetcellen.

• Pocosyl bevat een unieke combinatie van natuurlijke plantenstoffen, vitaminen en mineralen, zoals onder meer myo-inositol, D-chiro inositol, berberine, chroom, zink, B-vitaminen. Chroom helpt een normale bloedsuikerspiegel in het bloed in stand te houden.
• 7M Daily Fiber & 7M Probiotic Concentrate vormen het gouden duo voor je microbioom. 7M Daily Fiber is een 100% biologisch vezelcomplex met 10 natuurlijke vezelrijke ingrediënten en 7M Probiotic Concentrate geeft je een dagelijkse boost vol goedaardige bacteriën en heilzame kruiden voor je inwendige ecosysteem, je 7 Meter darm.
• Omarin omega 3-vetzuren uit visolie helpen tot slot je vetzurenbalans omega 6 / omega 3 te verbeteren.
• Nieuw! Balancose bevat onder meer de ingrediënten Reducose (Morus alba-extract), groene thee extract en chroom en helpt eveneens bij het in stand houden van een normale bloedsuikerspiegel, het helpt om op gewicht te blijven en het ondersteunt een normale vetstofwisseling.

• Informatie over het metabool syndroom lees je in het blogartikel: Metabool syndroom: wat is het en wat doe je eraan? 
• Hoe ‘browning’ kan helpen bij gewichtsverlies, lees je in dit artikel: Kou is cool

In aflevering 2 van Gezond Geluid interviewt Ilse van Bladel orthomoleculair nutritionist practitioner Els Cornelis van praktijk Revive Coaching over het belang van vezels. Als iemand daar gepassioneerd over kan vertellen, is het Els wel. Vezels zijn gezond en goed voor je spijsvertering. En dat niet alleen. Want als je de juiste vezels binnenkrijgt, verbetert je stemming en heb je minder kans op angst en depressie. Maar hoe zorg je dat je de juiste vezels binnenkrijgt? Els vertelt over de vele buik- en andere fysieke klachten die zij tegenkomt in haar praktijk en hoe vezels kunnen bijdragen aan verbetering hiervan. Ook hoor je veel praktische tips om je eigen vezelinname te vergroten.

Tip: Last van een prikkelbare darm? Als luisteraar van deze podcast krijg je korting op een praktische en rijke online cursus Prikkelbare Darm (PDS) van Revive Coaching. De code vind je in de shownotes van de podcast.

1 op de 10 vrouwen heeft regelmatig last van gevoelige borsten, en 1 op de 7 vrouwen krijgt in haar leven borstkanker. Veel factoren zijn hierop van invloed. Des te belangrijker is het dus om je borsten goed te leren kennen en liefdevolle aandacht te geven. Gezond borstweefsel en een goed functionerend lymfesysteem vormen een belangrijke basis voor gezonde borsten. Hoe vroeger je je daar, als vrouw, bewust van wordt, hoe meer je daarin kunt doen. We geven je in dit blogartikel nuttige tips voor gezonde borsten.

Je borsten (mammae in het Latijn) liggen op de borstspier. Ze groeien in de puberteit onder invloed van hormonen en behoren dus tot de vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken. Ook mannen hebben borsten, maar kennen geen borstontwikkeling. Borsten bevatten melkklieren, melkgangen, vetweefsel, bindweefsel, bloedvaten en lymfevaten. De melkklieren bestaan uit melklobjes (alveoli) met melkproducerende cellen en een melkgang die uitmondt in de tepel. De functie van borsten is het geven van borstvoeding en ze spelen een rol in seksuele opwinding. Het bindweefsel in de borst zorgt voor stevigheid en de hoeveelheid vetweefsel bepaalt de grootte van de borst. Het komt vaak voor dat beide borsten verschillen in grootte of vorm. Neemt je lichaamsgewicht toe of af, dan doen je borsten dat meestal ook.

De klieren in je borsten zijn gevoelig voor vrouwelijke hormonen. Als de hormoonbalans verandert, bijvoorbeeld in de puberteit, gedurende de cyclus of in de menopauze kunnen er ook veranderingen in de borsten optreden. De grootte kan veranderen, maar ook de gevoeligheid. In de reguliere cyclus zorgt het hormoon progesteron ervoor dat na de eisprong het klierweefsel in je borsten toeneemt. Ook gaat er meer bloed naar de borsten als voorbereiding op een eventuele zwangerschap. Veranderingen die samenhangen met je cyclus zijn dus normaal. Verandert er echter structureel iets in een van beide borsten, dan is dat reden voor verder onderzoek.

Borstproblemen komen veel voor bij vrouwen, zoals gevoelige borsten (1 op 10), borstontstekingen, cystes en borstkanker (1 op 7). Bij gevoelige borsten, ook wel mastopathie genoemd, kunnen borsten pijn doen, gevoelig zijn of hobbelig voelen. Ook mannen kunnen hier last van hebben. Vrouwelijke hormonen spelen hierbij een rol, dus ook de anticonceptiepil, periodes van hormonale verandering (puberteit, menopauze) en stress kunnen van invloed zijn. Borstontsteking (mastitis) als gevolg van een ontstoken melkkliertje komt vooral voor bij vrouwen die borstvoeding geven. Knobbeltjes in de borst kunnen duiden op cystes (met vocht gevulde holtes), fibro-adenomen (goedaardige knobbeltjes) of borstkanker. 1 op de 10 vrouwen heeft tot slot last van een ingetrokken tepel. Als dit plots gebeurt, dan is dat eveneens reden voor verder onderzoek.

Regelmatig je borsten onderzoeken zorgt ervoor dat je goed weet hoe je borsten aanvoelen en dat je veranderingen voelt. Voor elke vrouw op elke leeftijd is dat aan te raden. Vanaf 50 jaar worden vrouwen elke twee jaar uitgenodigd voor het bevolkingsonderzoek borstkanker. Een aanvullende mogelijkheid (en dus niet in plaats van) voor preventief onderzoek vinden we in thermografie. Met medische thermografie wordt gekeken naar ontstekingsprocessen die vooraf gaan aan mogelijke weefselveranderingen. Is dat aan de orde, dan kan betekenen dat lymfe is gestagneerd, overwerkt of belast met afvalstoffen. Andere interventies vinden we in leefstijl, voeding, beweging en nachtrust.

1 Doe je BH uit, masseer en borstel je borsten en neem een koude douche

Het klierrijke weefsel in je borsten heeft een goede lymfestroom nodig om afvalstoffen en foute cellen af te voeren. Lymfe beweegt als je spierbewegingen maakt, bijvoorbeeld als je borsten wiebelen. Doe dus zo vaak als kan je (beugel-)BH uit, bijvoorbeeld direct als je thuiskomt uit je werk. Voor vrouwen met een niet te grote cupmaat kan een beugelloze BH een uitkomst bieden. Beweging, zoals zwemmen, ondersteunt eveneens de lymfe rond je borsten. Daarnaast zijn je borsten gebaat bij een massage en bij het droog borstelen van je borsten en de huid eromheen. Tot slot raden we de koude douche aan. Dit stimuleert ‘browning’ van je lichaamsvet en ook dat is gunstig voor je borstgezondheid.

2. Voed je borsten met de juiste micronutriënten

Als je je lichaam dagelijks voedt met voldoende vitaminen, mineralen, essentiële vetzuren en aminozuren, dan kan het optimaal functioneren en dat komt ook je borstgezondheid ten goede. Bijvoorbeeld doordat ontstekingsprocessen worden opgeruimd en doordat de overmaat aan oestrogenen goed kan worden afgebroken en afgevoerd. Wist je dat je borsten ook een microbioom kennen? Een gezond, gevarieerd voedingspatroon met veel vezelrijke plantaardige producten zoals biologische groenten en fruit, glutenvrije granen, peulvruchten, kruiden, noten, omega-3-vetzuren uit vette vis, walnoten of lijnzaad, schaal- en schelpdieren, gevogelte en beperkt rood vlees, kan veel bieden. Vermijd ‘processed food’ en producten met snelle koolhydraten, suikers, kunstmatige zoetstoffen en andere toevoegingen.

3. Breng je hormonen in balans bij oestrogeendominantie

Als er naar verhouding te veel oestrogeen in je lichaam circuleert, dan kan dat de opmaat vormen voor vrouwenklachten zoals PMS, PCOS, endometriose en gevoelige borsten. Bijvoorbeeld door een te laag progesterongehalte, door blootstelling aan hormoonverstorende stoffen of door een verhoogde activiteit van aromatase, een enzym verantwoordelijk voor de biosynthese van oestrogenen. Aromatase-activiteit kan in ongezonde situaties in vetweefsel ongunstig worden versterkt en kan geremd worden door verschillende plantstoffen, zoals enterolactonen uit lignanen (lijnzaadschil), quercetine (rode appels, uien, citrusfruit) resveratrol (rode en blauwe druiven, bosbessen, blauwe bessen, cacao), vitamine D, curcumine, citrusflavonoïden, oleuropeïne (uit extra vierge biologische olijfolie), en EGCG uit groene thee. Ook kruisbloemige groenten zijn gunstig bij oestrogeendominantie, zoals broccoli, radijs, boerenkool, rode kool, spruitjes en bloemkool. Ze bevatten isothiocyanaten, die de lever kunnen helpen om oestrogeen af te breken en borstweefsel helpen beschermen. Verder kan suppletie met de mineralen selenium en jodium en vitamine D3 zeer belangrijk zijn. Ook is het zinvol om in de overgang gewichtstoename zoveel mogelijk te beperken omdat dit mogelijk kan bijdragen aan het ontstaan van met name hormoongevoelige borstkanker. Zorg tot slot voor een goede darmflora en voldoende slaap en vermijd stress; ook dit is essentieel voor een goede hormoonbalans.

4. Kies voor natuurlijke lichaamsverzorging en voeding

In veel reguliere verzorgingsproducten zitten tal van chemische en synthetische stoffen die je liever niet op je huid, je grootste orgaan, aanbrengt. Deze lichaamsvreemde stoffen noemen we ook wel xeno-oestrogenen, hormoonverstorende stoffen of Endocrine Disrupting Chemicals (EDC’s) Ze kunnen de activiteit van oestrogenen nabootsen en zijn moeilijker af te breken. Kies bijvoorbeeld voor een deodorant zonder aluminium. Vermijd verzorgingsproducten met parabenen en siliconen. Deze kunnen onder meer voorkomen in shampoo, tandpasta, bodylotion en zonnebrandmiddelen.

Hormoonverstorende stoffen zitten echter ook in de dagelijkse voeding. Het zijn chemische en synthetische stoffen die via landbouwgif en alle plasticverpakkingen en coatings in onze voeding en milieu terecht komen. Vermijd deze hormoonverstorende stoffen zoveel als mogelijk door voedingsmiddelen en dranken uit plastic verpakkingen of verpakkingen met een plastic binnenlaag te beperken en warm zeker soepen en andere kant-en-klaar producten niet op in plastic schaaltjes.

5. Interessante micronutriënten voor de borsten

Naast micronutriënten die je uit gezonde voeding haalt, kan aanvullende suppletie waardevol zijn. We zetten een aantal belangrijke stoffen en producten op een rij:

• Basissuppletie vind je in een uitgebreid multivitamine-mineralen supplement zoals de MultiPerfect, geschikt voor elke leeftijd. Aangevuld met omega 3-vetzuren zoals Omarin als tegenhanger voor de te grote consumptie aan omega 6-vetzuren in deze tijd. Ook de vitamines D3 en K2 zijn essentieel, zeker in de wintermaanden en voor vrouwen na de menopauze voor het behoud van sterke botten.
• Linidol bevat onder meer een hoge concentratie aan isothiocyanaten en een lignanenrijk extract uit lijnzaadschilletjes die de normale regulatie van je hormonale activiteit  ondersteunen.

De volgende supplementen kunnen eveneens bijdragen aan het comfort en de gezondheid van de vrouw:

• Curmac bevat twee belangrijke stoffen voor de vrouw: maca draagt bij aan een goed mentaal evenwicht en de vitaliteit* en versterkt je lichaam tijdens de menopauze en Cucurbita pepo ondersteunt je blaasfunctie*.
• Een product voor je microbioom is Vacramac; met acht goedaardige bacteriële Lactobacillus stammen, voedingsvezels, cranberry-extract, D-mannose en groene theebladextract.
• Pocosyl is een combinatieproduct gunstig voor je bloedsuikerspiegel. In de blog PCOS beschrijven we waarom het speciaal voor jou als vrouw belangrijk is dat die stabiel blijft.
• In de periode van 40-55 jaar kan het voedingssupplement Iso-xx met isoflavonen ondersteuning bieden.
• Je buikgezondheid kun je dagelijks verrijken met goedaardige bacteriën en weldadige kruiden met het probiotische fermentatieconcentraat 7M of met een pre- en probiotica zoals Fibraphar.
• Heb je tot slot een kinderwens? Dan ondersteunt deze bewezen formule Fertility woman je vruchtbaarheid. Belangrijk is dat je partner tegelijkertijd kiest voor Fertility men.

*Gezondheidsclaim in afwachting van die goedkeuring door de Europese Commissie.

Heb je vragen over onze producten? Benader ons gerust voor meer informatie.

We schreven al eerder over vrouwenklachten:

• Zelfzorg voor de vrouw: je hormonen in balans
• PCOS: wat is het en wat doe je eraan?
• De schildklier; een belangrijke regelaar van je lichaam
• Migraine: wat is het en wat doe je eraan?
• En in dit speciale online dossier lees je alles over Natuurlijk zwanger worden

Het metabool syndroom is in opmars; in westerse geïndustrialiseerde landen is er zelfs sprake van een ware epidemie. En toch gaat het nog om een relatief nieuw en, voor sommigen zelfs, onbekend ziektebeeld. In dit blogartikel vertellen we je alles over het metabool syndroom en dragen we bij aan bewustwording over risicofactoren. Ook geven we tips voor een optimale metabole gezondheid.

Het metabool syndroom (MBS) is een cluster van cardiometabole symptomen die gepaard gaan met een verstoorde stofwisseling. Er bestaat geen eenduidige definitie van het metabool syndroom. De eerste beschrijving van patiënten met een combinatie van verschillende metabole verstoringen dateert weliswaar van 1923, maar pas in 1988, beschreef endocrinoloog Reaven het huidige metabool syndroom als syndroom X met een nog onbekende onderliggende pathogenese. In de laatste 30 jaar zijn er wereldwijd door diverse instanties zoals de WHO, de internationale diabetesfederatie en het RIVM verschillende definities en criteria voor het MBS gehanteerd. Elke instantie legt accenten op verschillende aspecten. Zo worden ook de termen insulineresistentiesyndroom en stofwisselingssyndroom gebruikt.

Het RIVM stelt dat er sprake is van MBS als iemand 3 of meer van de volgende risicofactoren heeft: een combinatie van insulineresistentie en hyperinsulinemie, abdominale obesitas, dyslipidemie, een gestoorde glucosetolerantie en hypertensie. Specifiek wordt uitgegaan van de volgende waarden:

• abdominale obesitas (middelomtrek mannen ≥ 102 cm, vrouwen ≥ 88 cm);
• matig verhoogde bloeddruk (bovendruk ≥ 130 mmHg en/of onderdruk ≥ 85 mmHg en/of bloeddrukverlagende medicatie);
• laag HDL (mannen < 1,03 mmol/l, vrouwen < 1,30 mmol/l en/of medicatie voor cholesterol);
• verhoogd glucose (nuchter ≥ 5,6 mmol/l, niet-nuchter ≥ 7,8 mmol/l en/of medicatie voor diabetes);
• verhoogde triglyceriden (≥ 1,7 mmol/l).

Hyperinsulinemie (een te grote aanmaak van insuline als reactie op een hoge bloedsuiker) en insulineresistentie (waarbij het lichaam steeds slechter op insuline reageert) spelen een centrale rol bij het MBS. Je lever kan een beperkte mate van glucose tijdelijk opslaan in de vorm van glycogeen. Als de opslagcapaciteit van glycogeen is benut en er onvoldoende glucose door het lichaam wordt gebruikt én er een overmatige inname van koolhydraten is, ontstaat er een verhoogde aanmaak van (verzadigde) vetzuren in de lever. Naarmate dit vaker voorkomt, kan dit leiden tot verhoogde triglyceridengehaltes in het bloed, stapeling van abdominaal vet en laaggradige ontstekingen. Al enige tijd voor de genoemde waarden ontregeld raken en de diagnose MBS wordt gesteld, kunnen mensen al klachten ervaren zoals vermoeidheid en slaperigheid na de maaltijd, een gebrek aan concentratie, behoefte aan zoetigheid tussen de maaltijden door en een trillerig of geïrriteerd gevoel als de maaltijd wordt uitgesteld. Bij langdurige ontregelingen van het metabolisme worden de klachten ernstiger en kunnen tal van symptomen ontstaan gerelateerd aan de hormoonhuishouding, de gewrichten, ogen, hart- en bloedvaten en het zenuwstelsel.

Wereldwijd kampt een schokkende 30% van de volwassenen met het MBS. Onderzoek van het RIVM uit 2012, dus alweer van 10 jaar geleden, laat zien dat het MBS ook in Nederland veel voorkomt. Mannen hebben vaker last van het MBS dan vrouwen en de percentages nemen toe naarmate de leeftijd vordert. Overgewicht vormt een belangrijke risicofactor. Alhoewel je ook met overgewicht metabool gezond kunt zijn en zonder overgewicht metabool ongezond kunt zijn. Dit heeft alles te maken met je leefstijl, voedingspatroon en lichaamsbouw.

Enkele interessante cijfers uit het RIVM-onderzoek:

• Het percentage mannen met MBS bedroeg in 2012 20,1% in de leeftijdscategorie 40-49 jaar, 40,9% in de leeftijd van 50-59 jaar en maar liefst 48,2% in de leeftijd van 60-70 jaar!
• Voor vrouwen gaat het om de volgende cijfers: 40-49 jaar 17%, 50-59 jaar 28,8%, 60-70 jaar 44%.
• 80,4% van de mannen en 64,5% van de vrouwen met obesitas en 12,3% van de mannen en 7,9% van de vrouwen met een normaal gewicht hebben MBS.
• 38,4% van de mannen en 29,9% van de vrouwen met een lager opleidingsniveau en 27,3% van de mannen en 18,1% van de vrouwen met een hogere opleiding hebben het MBS.

Mensen met het MBS hebben een driemaal hogere kans op hart- en vaatziekten (zoals een hartinfarct, een beroerte of atherosclerose) en een vijfmaal hogere kans op diabetes type 2 dan mensen zonder MBS. Een zeer zorgelijk aspect voor de gezondheid en gezondheidszorg.

Diverse verklaringen kunnen worden gevonden voor de grote toename van het metabool syndroom. Zo zorgen veranderingen in ons voedselaanbod in de laatste decennia ervoor dat we vaker kiezen voor fastfood en bewerkte voeding vol toegevoegde suikers, zout, verkeerde vetten, bewaarmiddelen en geur-, kleur- en smaakstoffen uit de supermarkt. Pure gezonde en verse voeding krijgt hierdoor een ondergeschikte plek. Naast toxines uit voeding nemen de laatste decennia ook de toxines uit onze leefomgeving toe. In de urine van 90% van de mensen worden bijvoorbeeld zogenoemde hormoonverstorende stoffen aangetroffen (Endocrine Disrupting Chemicals). Steeds meer onderzoek laat zien dat deze EDC’s interfereren met ons metabolisme en onze hormonale balans en zo bijdragen aan chronische laaggradige ontstekingen en het ontstaan van MBS.

Sinds de industriële revolutie en de opkomst van talrijke technologische ontwikkelingen is het leven aanzienlijk minder fysiek geworden. Volgens de beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad zouden volwassenen wekelijks ten minste twee en een half uur matig intensief moeten bewegen en kinderen dagelijks minstens een uur. Ook worden spier- en botversterkende activiteiten aanbevolen om het risico op chronische ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten, depressie en, bij ouderen, botbreuken te verlagen. Volgens Volksgezond en Zorg van het RIVM deed in 2017 56,5% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder wekelijks of vaker aan sport. Mannen (58%) sporten iets vaker dan vrouwen (55%). 56% van de volwassenen boven de 18 voldoet echter niet aan de beweegnormen. En dan is nog maar de vraag of de beweegnormen wel voldoende zijn. Veel ruimte voor verbetering dus!

Ook chronische stress, iets wat steeds vaker voorkomt, kan bijdragen aan het ontstaan van het MBS. Door langdurige verhoging van het hormoon cortisol neemt de bloedglucose toe om, zoals normaalgesproken bij acute stress het geval is, te kunnen vluchten of vechten. Echter als het overschot aan de brandstof glucose niet wordt verbruikt, dan kan deze worden opgeslagen in de vorm van buikvet. Het hormoon cortisol wordt ook wel het vetopslag-hormoon genoemd en het is het meest actief in je buik. Na afloop van een stressreactie neemt bovendien je hongergevoel toe met een behoefte aan energierijk voedsel om je energie weer aan te vullen. Vaak met verkeerd koolhydraatrijk voedsel zoals ‘comfort food’. Dit verhoogt echter opnieuw je insulinespiegel en vetopslag in de buik. Precies het vet dat verantwoordelijk is voor ontstekingen, insulineresistentie en dus MBS. De laatste jaren wordt duidelijk dat bij veel pathologieën ontsteking een rol speelt. Ook het MBS is een ontstekingsziekte mede door de ontstekingsactiviteit van buikvet. Bij chronische stress kan de gevoeligheid voor cortisol afnemen. Hierdoor heeft cortisol minder effect als regulerende factor in het remmen van ontstekingen.

Onderzoek laat tot slot zien dat ouderen met depressieve klachten over de jaren heen meer buikvet ontwikkelen dan niet-depressieve ouderen. Tegelijkertijd hebben ouderen met veel buikvet meer risico om depressieve klachten te ontwikkelen. Ouderen die zowel depressieve klachten als metabole ontregelingen vertonen, lijken bovendien slechter te herstellen van hun depressieve klachten. Deze bevindingen wijzen erop dat een vicieuze cyclus bestaat tussen depressieve klachten en metabole ontregelingen. De klachten lijken zelfs zo sterk samen te hangen dat soms wordt gesproken van een afzonderlijk ziektebeeld: de metabole depressie. Ook hier speelt het hormoon cortisol een sleutelrol; depressieve ouderen met verhoogde cortisolwaardes hebben vaker MBS.

• Bij overgewicht is afvallen natuurlijk het eerste advies. Daarbij is niet alleen calorierestrictie belangrijk, maar ook het aanpakken van onderliggende insulineresistentie. Een voedingspatroon met verse, pure gezonde voeding, vol groenten, fruit, kruiden, noten, zaden, vette vis, schaal- en schelpdieren, eitjes en gevogelte, laag in (geraffineerde) koolhydraten en rijk aan vezels, goede eiwitten en vetten biedt uitkomst. Interventies zoals Intermittent Fasting of een voedingspatroon gebaseerd op milde ketose om de vetverbranding te stimuleren, kunnen ondersteunend zijn.
• Zorg voor passende beweging. Doe wat kan, en voer dat langzaam op. Bij overgewicht kan regelmatig wandelen, fietsen of zwemmen een goede start zijn. Krachttraining helpt om meer spierkracht op te bouwen en meer spieren zorgen voor meer vetverbranding. Zit je veel achter de computer? Houd dan elk uur een korte ‘sitting break’ van 5 minuten. Maak deze korte breaks effectief en doe een paar lichamelijke oefeningen zoals squats, jumping jacks, een minuutje planken of druk je een aantal keer op.
• Pak waar mogelijk stress aan. Wellicht is dat niet makkelijk, maar het niet doen, kan je uiteindelijk veel kosten. Voor de een helpt coaching, mindfulness of meditatie, voor de ander elke dag een flinke wandeling in de natuur en je hoofd leeg maken. Investeer actief in ontspanning, in plezier en positieve sociale activiteiten.
• Zorg voor een gezond aantal uren slaap (7-8) en een regelmatig dag- en nachtritme.
• Afhankelijk van de symptomen kan inzet van suppletie waardevol zijn. Bijvoorbeeld Oleotens, ter ondersteuning van hart- en bloedvaten, Pocosyl, ter ondersteuning van een normale bloedsuikerspiegel en Zinargin, het zinksupplement dat bijdraagt aan een normale stofwisseling van koolhydraten, eiwitten en vetten en MultiPerfect voor een brede ondersteuning van de gezondheid.

Op de website van ReThink Logic of Nature vind je het wetenschappelijke artikel over de gunstige effecten van kou: Kou is cool. ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid.

In een eerder blog schreven we al over migraine: Migraine, wat is het en wat doe je eraan? . In dit blogartikel gaan we uitgebreider in op de relatie tussen migraine, voedingstriggers en leefstijl. Ook lees je over een interessante invalshoek die aangrijpingspunten biedt voor therapie, namelijk de communicatie tussen je hersenen en je buik en de invloed daarvan op migraine. Kortom, lees gauw verder!

Migraine komt vaak voor en kan een flinke negatieve impact hebben op je welbevinden. In- en externe factoren kunnen, zowel in positieve als negatieve zin, de ernst en frequentie van migraineaanvallen beïnvloeden. Denk aan leefstijlfactoren, zoals voeding, stress, lichaamsbeweging en slaap. Het identificeren en vermijden van triggers kan helpen om de aandoening draaglijker te maken. De zoektocht naar triggers is echter voor iedereen met migraine heel persoonlijk en verschillend. En helaas heeft niemand de universele waarheid in pacht. Tegelijk loont het de moeite, zeker gezien de soms sterk invaliderende gevolgen van de aandoening, om breed op zoek te gaan.

Gelukkig komt er steeds meer onderzoek naar migraine. Hierin wordt bevestigd dat een benadering gebaseerd op functionele geneeskunde en waarin dus rekening wordt gehouden met genetische, biochemische en leefstijlfactoren, het meest succesvol lijkt. Een aanpak volledig afgestemd op het individu dus, en geen ‘one-size-fits-all idee’.

Pijlers van de functionele geneeskunde zijn onder meer het maken van een tijdlijn – waarin in kaart wordt gebracht wanneer de aandoening is ontstaan, wat er eventueel aan vooraf ging en hoe de aandoening zich in de tijd ontwikkelde – en het in kaart brengen van de effecten van leefstijlfactoren zoals slaap, ontspanning, sport, beweging, voeding, stressbeheersing en sociale factoren. Als duidelijk wordt wanneer de klachten zijn ontstaan, wanneer ze zijn verergerd of verbeterd, en waarmee ze mogelijk samenhangen, komt er relevante informatie beschikbaar met aanknopingspunten voor functionele therapeutische of leefstijlinterventies. Een integraal werkende zorgverlener kan hierin bijstaan.

We delen hierna een paar interessante invalshoeken uit een studie van Gazerani (2021) die kunnen helpen in een persoonlijke zoektocht.

Gelukkig wordt steeds breder de visie gedeeld, ook in de reguliere geneeskunde, dat voeding functioneel kan worden ingezet. Bijvoorbeeld bij aandoeningen waarbij stofwisselingsstoornissen een rol spelen, zoals het metabool syndroom. Interessant is dat ook bij mensen met migraine metabole veranderingen worden waargenomen. Er lijkt een mismatch te zijn ​​tussen de energiebronnen van de hersenen waardoor er een energietekort in de hersenen ontstaat. Dit kan bijdragen aan een mitochondriale disfunctie bij migraine. Het kan hier alleen om een energietekort gaan of om een combinatie met sensorische overprikkeling in het trigeminovasculaire systeem in de hersenen. In een aanpak van migraine mag aandacht voor metabole verstoringen en metabole flexibiliteit dan ook niet ontbreken. Een dieet gebaseerd op gezonde en milde ketose, waardoor je lichaam weer beter leert vetten te benutten als energiebron, kan voor sommigen werken.

Waar nog minder over bekend is, maar wat ook zichtbaar is in epidemiologische bevindingen, is het gegeven dat mechanismen in de pathogenese van migraine de voedingskeuzes kunnen beïnvloeden. De voedingskeuzes van mensen met migraine verschillen namelijk van mensen zonder migraine. Mogelijke redenen hiervoor zijn bijvoorbeeld verschillen in de darmflora en in het hormonale systeem, onder meer in de bijdrage van neurotransmitters zoals serotonine en orexine en van hormonen. Orexine geeft bijvoorbeeld signalen af aan de hersenen en heeft zo een grote invloed op de inname van voeding en de controle van eetlust. Dat betekent dus dat migraine kan bepalen wat en hoe je eet en dat andersom voeding migraine kan triggeren.

Deze bidirectionele relatie en communicatie tussen hersenen en buik blijkt ook uit het feit dat mensen met de hersenaandoening migraine vaak last hebben van maag-darmklachten. En andersom, komen aandoeningen zoals een depressie en migraine vaker voor bij mensen met maag-darmproblemen, zoals het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). Er blijken dus belangrijke gemeenschappelijke factoren te zijn tussen migraine, PDS en depressieve klachten. Ook aandacht voor het microbioom en een mogelijke disbalans hierin is dus op zijn plek bij een aanpak voor migraine.

Je microbioom, darmen en hersenen communiceren met elkaar via verschillende routes. Via de nervus vagus (een zenuw die uit je hersenen komt en naar de borst en buik gaat, maar ook sensorisch werkt, dus van je organen naar je hersenen) en het enterisch zenuwstelsel (ook wel het tweede brein genoemd in je maagdamstelsel). Maar ook via immuuncellen in je buik die reageren op stofjes in je darmen, zoals gunstige korteketenvetzuren en de minder gunstige endotoxine lipopolysaccharide, een risicofactor voor laaggradige ontstekingen. Dit kan weer van invloed zijn op je hersenen. En communicatie verloopt via je endocriene systeem, waarbij endocriene cellen in je darm hormonen en neurotransmitters produceren, vooral in reactie op de aanwezigheid van metabolieten van de darmbacteriën. Ruim 90% van het hormoon serotonine wordt bijvoorbeeld in je darmen geproduceerd.

Al bij al gaat het dus om een ingenieus samenspel in je lichaam van tal van communicatiestofjes zoals neurotransmitters, hormonen, immuuncellen, maar ook adipocytokines (schadelijke stofjes afgescheiden door vetweefsel), in je immuunsysteem, je microbioom en je hersen-darm as. Het zijn boeiende bevindingen en meer onderzoek naar dit onderwerp is zinvol.

Wat betekent dit nu concreet voor voeding? Generieke uitlokkende stoffen zitten in voedingsmiddelen met tyramine, zoals rode wijn, oude kaas en bewerkt vlees, met tannines zoals opnieuw rode wijn, thee en koffie, en met voedingsadditieven zoals aspartaam en nitrieten. Deze worden het best vermeden. Daarnaast is het zinvol om individuele triggers te identificeren. Dat kun je doen door een dagboek bij te houden (wat heb je gegeten voorafgaand aan een aanval?), de rode draad daarin te ontdekken en deze producten weg te laten. Een alternatief is het testen op voedingsintoleranties met behulp van een IgG-test. Mensen met migraine die getest werden op antilichamen tegen 266 voedingsmiddelen en de positief geteste middelen niet meer namen, lieten een vermindering van 20-30% zien in migrainedagen.

Er mogen geen gezondheidsclaims bepaald worden voor voedingsstoffen bij migraine. Uit de studie van Gazerani blijkt suppletie met een breed scala aan vitamines, mineralen, goedaardige bacteriën en gezonde vetten mensen met migraine goed te ondersteunen. Aanvallen kwamen minder vaak en werden minder ernstig en de kwaliteit van leven werd verbeterd. Voor de exacte gegevens verwijzen we je naar de link onderaan dit artikel. En nu we gezien hebben hoeveel er ontregeld kan raken in je lichaam, is een brede ondersteuning met gezonde voeding en suppletie, zoals een zorgvuldig gedoseerde multivitamine en voldoende omega 3-vetzuren, geen overbodige luxe. Ook het in balans brengen van de darmflora verdient aandacht.

Tot slot is het belangrijk om te weten dat migraine meer voorkomt bij mensen met overgewicht, en dat ook ondergewicht een risicofactor voor migraine kan zijn. Obesitas door overconsumptie van verkeerde voeding kan zorgen voor een verminderde opname van vetzuren in de hersenen en zo bijdragen tot het al eerdergenoemde energietekort en de metabole verstoringen in de hersenen. Gewichtsverlies bij overgewicht is dan ook aan te raden. Dit heeft tevens een gunstig effect op de slaap, de stemming en andere factoren die de gevoeligheid voor frequentere of ernstigere migraineaanvallen vergroten.

We begonnen dit artikel al met de boodschap dat migraine, maar in feite elke aandoening, onderdeel uitmaakt van een individueel verhaal. Net zoals gezondheid en kwaliteit van leven. Helaas zijn er ook non-responders ofwel mensen die helaas op geen enkele interventie goed reageren. Heb je last van migraine? Het vraagt nieuwsgierigheid en toewijding om te bezien wat jou kan helpen. En soms vraagt het helaas ook om berusting. Heb je vragen over suppletie of een specifieke casus? We beantwoorden ze graag: therapeutischevragen@logicofnature.nl.

• Voor deze blog is geput uit het artikel: A bidirectional view of migraine and diet relationship van P. Gazerani (2021) uit het tijdschrift Neuropsychiatric Disease and Treatment (17).
• Algemene informatie vind je in deze blog: Migraine; wat is het en wat doe je eraan? 
• Meer informatie over de neuro-immunologische communicatie bij migraine vind je in dit wetenschappelijke artikel van ReThink: De neuro-immunologische communicatie bij migraine.

Bij het microbioom denk je vaak in eerste instantie aan je darmflora. Dat is weliswaar het grootste microbioom van je lichaam, maar zeker niet het enige. Het menselijke microbioom bevindt zich op of in tal van weefsels zoals de huid, de mond, de vagina, de longen, de galblaas en het hele maag-darmkanaal. Je hele lichaam barst dus van ‘leven op microniveau’. En met goede redenen. We vertellen je er alles over in dit blogartikel. En we geven 10 tips om goed voor je microbioom te zorgen.

Het menselijk microbioom is dus het totaal van alle micro-organismen die zich op of in je weefsels en slijmvliezen bevinden. Het gaat onder meer om bacteriën, schimmels en virussen. En we vinden ze in de darm en het maagdarmstelsel, op de huid, de vagina en de longen, maar bijvoorbeeld ook in de baarmoeder, borstklieren, zaadvocht, bindvlies en speeksel. Het microbioom bevat microben die zowel nuttig als potentieel schadelijk kunnen zijn. De meeste zijn symbiotisch en werken dus onderling met elkaar samen en hebben een functie voor de menselijke gastheer. Sommige micro-organismen kunnen pathogeen worden, bijvoorbeeld als ze in aantal toenemen. In een gezond lichaam leven pathogene en symbiotische microbiota zonder problemen naast elkaar.

Het microbioom speelt een belangrijke rol in je gezondheid. Twee aspecten zijn hierbij in het bijzonder belangrijk; balans en variatie. Een goede balans betekent evenwicht tussen goedaardige en mogelijk pathogene micro-organismen. Het is deze balans, waarbij het aantal goedaardige bacteriën in de meerderheid is, die ervoor zorgt dat het microbioom een goede invloed heeft op je gezondheid. Of, bij een disbalans (een dysbiose), waarbij pathogene micro-organismen in aantal zijn toegenomen, er juist afbreuk aan doet. Een rijke variatie is eveneens belangrijk. Als we naar de darmflora kijken bijvoorbeeld, dan heeft een rijk en gevarieerd microbioom een sterkere functie in je gezondheid dan een beperkt microbioom. Is er bijvoorbeeld een tekort aan goede micro-organismen, zoals lactobacillen en bifidobacteriën, dan ontstaat er meer ruimte voor slechte organismen. Bij scheefgroei in je buik neemt de kans op klachten toe.

De verschillende micro-organismen van het menselijk microbioom verrichten tal van taken voor je lichaam, soms lokaal en soms voor je hele lijf. Er is dan ook een continue communicatie tussen het microbioom en je lichaam. Een paar voorbeelden van waar de druk bezette micro-organismen de hele dag mee bezig zijn:

• Ze ondersteunen je spijsvertering en versterken je slijmvliezen;
• Ze maken enzymen aan, zoals lactase dat lactose afbreekt;
• Ze zorgen voor een gunstige pH-waarde in je darm;
• Ze synthetiseren vitaminen;
• Ze produceren korteketenvetzuren die de brandstof vormen voor je darmepitheelcellen, je stoelgang bevorderen en ontstekingsremmend werken;
• Ze synthetiseren stoffen die je beschermen tegen pathogenen zoals beta-defensine 2 en secretorisch IgA;
• Ze zorgen voor ontgifting van vreemde stoffen;
• Ze spelen een essentiële rol in je immuunsysteem;
• Ze hebben een continue communicatie met je brein en oefenen invloed uit via de zogenoemde darm-hersenas.

Kortom, gezien het grote aantal verantwoordelijkheden, kun je er maar beter voor zorgen dat je microbioom in goede conditie is!

Geen microbioom is hetzelfde. Grofweg een derde van alle micro-organismen hebben we met elkaar gemeen, en voor de rest is elk microbioom uniek qua samenstelling en verhouding van bacteriën. Je microbioom kun je dan ook zien als je unieke vingerafdruk. Uit onderzoek blijkt dat er in grote lijnen drie enterotypes zijn, waarin telkens één bacteriesoort overheerst:

• Enterotype 1 met een groot aantal Bacteroïdes: dit type overheerst vaak bij mensen die veel vlees eten en bij mensen met overgewicht;
• Enterotype 2 met een sterke Prevotella kolonisatie: dit type komt voor bij mensen die veel granen eten en wordt gezien bij mensen met darmklachten;
• Enterotype 3 met een Ruminicoccus flora: dit type verteert veel plantmaterialen en wordt gezien bij mensen die veel groenten eten en een laag gewicht hebben.

1. Voed je bacteriën met vezels

De micro-organismen in je buik zijn dol op vezels uit groenten, fruit, peulvruchten en volkoren producten en je gezondheid vaart daar wel bij. Gemiddeld eten we echter te weinig vezels, maar zo’n 20 gram per dag. Het advies is om dit op te voeren naar 30-40 gram per dag!

2. Varieer: 25 verschillende plantaardige voedingsmiddelen per week

Niet alleen vanwege de vezels, maar ook vanwege de andere voedingsstoffen is het raadzaam om flink te variëren in je voeding. Zo voed je een brede diversiteit aan darmbacteriën. Een mooie richtlijn is het eten van 25 verschillende plantaardige voedingsmiddelen per week, zoals groenten, fruit, kruiden, peulvruchten, noten en zaden. Een voedingspatroon rijk aan plantaardige producten kun je goed aanvullen met (beperkt) biologisch vlees, gevogelte, eitjes, vette vis en andere producten uit de zee.

3. Eet gefermenteerde voeding

Je buik is ook heel blij met gefermenteerde producten vol goedaardige bacteriën, zoals yoghurt, kefir, zuurkool, kombucha en zuurdesembrood. Fermenteren kun je zelf. We vertellen je er alles over in onze podcast! Of kies voor een kant- en klaar gefermenteerd product 7M vol goedaardige bacteriën met ook nog eens 10 krachtige kruiden voor je maag, lever en darm.

4. Probiotica bij een antibiotica

Soms heb je een antibioticakuur nodig. Het is zinvol om daarbij je darmflora tijdens en na de kuur extra ondersteuning te bieden. Neem je de antibiotica overdag, laat dan enkele uren tussen de antibiotica en de inname van de probioticacapsule of –tablet. Neem bijvoorbeeld Lactophar of juist Fibraphar bij een gevoelige buik of als je last hebt van FODMAPs. Slik de probiotica nog minimaal twee weken door na afronding van je antibiotica. Of totdat je buik weer rustiger aanvoelt.

5. Verzorg je hele spijsvertering

Hoe beter je spijsvertering, hoe beter je voeding wordt afgebroken, voedingsstoffen worden opgenomen en hoe minder kans op onverteerde voeding waar ‘ongewenste’ darmbacteriën op kunnen groeien. Dat begint natuurlijk met het heel goed kauwen van gezonde voeding met een minimum aan allergenen. Kan je spijsvertering wel wat extra ondersteuning gebruiken, dan kun je ook kiezen voor een product als Mucoperm.

6. Zorg voor voldoende beweging

Voldoende bewegen en (matig intensief) sporten blijkt eveneens een gunstig effect te hebben op je darmflora. Zo vergroot het de diversiteit van je microbioom, het verbetert de verhouding tussen de zogenoemde bacteroïdetes en firmicutes, het stimuleert de groei van gunstige bacteriën en de productie van korteketenvetzuren.

7. Vermijd stress en pak chronische stress aan

Chronische stress kan de samenstelling van je microbioom veranderen en kan de doorlaatbaarheid van je darm verhogen. Herken en erken chronische stress in je leven en pak dat aan. Overigens is het andersom zo dat je met een gezond microbioom beter bestand bent tegen stress.

8. Vermijd suiker en kunstmatige zoetstoffen

Eet je veel suikers, dan voed je vooral je suikeretende bacteriën die dan in aantal kunnen groeien en zo kunnen leiden tot een dysbiose. Ook zoetstoffen neem je liever niet. Steeds meer onderzoek wijst uit dat zoetstoffen de samenstelling en functie van je darmbacteriën ongunstig kunnen veranderen.

9. Vermijd ‘toxines’

Onder het containerbegrip ‘toxines’ verstaan we alles wat mogelijk een negatieve invloed heeft op je microbioom, zoals  nicotine, alcohol, xeno-oestrogenen, antinutriënten, bepaalde medicijnen, synthetische toevoegingen uit bewerkte voeding, et cetera. Het spreekt voor zich dat je je darmflora daar evenmin een plezier mee doet.

10. Zorg voor en goede nachtrust

Het ontbreken van een regelmatige en goede nachtrust waardoor je circadiaanse ritme wordt verstoord, heeft tot slot eveneens een negatieve invloed op je microbioom en de aanmaak van gunstige stoffen zoals korteketenvetzuren. Investeer dus in rust en regelmaat!

ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid. Op de website van ReThink Foundation vind je diverse wetenschappelijk artikelen over het microbioom:

• Bacteriële impact op het metabolisme
• De mitochondria-microbioom connectie
• Het microbioom als fertiliteitsfactor

Nu de herfst in aantocht is, is het weer tijd voor een ‘immuun-update’! Al eerder schreven we een informatieve blog over je weerstand. Daarin beschreven we onder meer hoe je immuunsysteem precies werkt en het belang van vitaminen daarin, zoals A, B6, B12, folaat, C en D, en mineralen, zoals zink en selenium. Er is echter ook een aantal ‘unusual suspects’ waarmee jij je lichaam in de komende maanden goed kunt ondersteunen. Lees meer in dit blogartikel.

Bètaglucanen zijn complexe vezels ofwel polysacchariden. Ze komen uit de celwand van verschillende voedingsmiddelen zoals haver, gerst, paddenstoelen of gist. De verschillende soorten bètaglucanen hebben verschillende effecten. Bètaglucanen uit granen zijn bijvoorbeeld goed voor een normale bloedglucose en verminderen cholesterol. Speciaal voor de winterperiode zijn de bètaglucanen uit paddenstoelen en gisten aangewezen. De werking van bètaglucanen is intensief onderzocht en gedocumenteerd in de laatste decennia met positieve resultaten. Veel onderzoek richt zich op de relatie met het immuunsysteem, al is daar formeel nog geen gezondheidsclaim voor vastgesteld.

Belangrijk bij een product met bètaglucanen is dat het de specifieke bèta-1,3- en -1,6-verbinding bevat en dat de zuiverheidgraad van het product boven de 90% is. Is dat niet het geval, dan verliest het product snel aan werking en kan het allergische reacties veroorzaken. Bètaglucaan is zuurresistent en passeert dus goed de maag. Imuglucan bevat bèta-(1,3)-(1,6)-D-glucanen uit de hoogwaardige gist Saccharomyces cerevisiae

Naast vitaminen en mineralen zijn er veel plantstoffen met een heilzame werking voor je lichaam. Veel van deze fytonutriënten kennen gezondheidsclaims waarvoor de Europese Commissie nog goedkeuring moet verlenen. We benoemen een aantal mooie plantstoffen met de ‘on hold-claim’ ‘ondersteunt je immuunsysteem’. Stoffen waar je misschien niet direct aan denkt!

Kurkuma of curcumine is afkomstig van de geelwortel of Curcuma longa. De geelwortel wordt al duizenden jaren benut. In veel voedingssupplementen wordt alleen curcumine als actieve stof gebruikt. Wist je dat de geelwortel echter nog veel meer gunstige stoffen bevat? Zoals de essentiële oliën turmerones, sesquiterpenen, specifieke curcuma eiwitten en oplosbare vezels.

Wilde marjolein of Origanum vulgare is een veelzijdig kruid afkomstig uit het Middellandse zeegebied. Het is niet alleen lekker in de keuken, maar ook een krachtig fytotherapeuticum in voedingssupplementen.

Moerasspirea of Filipendula ulmaria is een kruid waarvan de bloemen veel werden gebruikt om de lucht te verfrissen. Als fytonutriënt wordt er vaak thee van gemaakt, bijvoorbeeld als je je niet zo lekker voelt, en het wordt verwerkt in supplementen. Eén van de vele natuurlijke bestanddelen van de Moerasspirea is salicylzuur, ook wel spireazuur genoemd. Het is dan ook de Moerasspirea waaraan het aspirientje zijn naam te danken heeft.

Grote brandnetel of Urtica dioica is een kruid met verschillende gezondheidseffecten. De plant is rijk aan vitamine A, C, E en K en aan de mineralen calcium en ijzer. Het kruid is zeer geschikt voor thee. En behalve dat de plant ondersteunend is voor je urinewegen*,  huid*, hart en bloedvaten* en prostaatfunctie*, draagt het kruid ook bij aan een normale werking van je immuunsysteem*.

Gember of Zingiber officinale ken je vast als pittige smaakmaker in de keuken. Gember wordt daarnaast veel gebruikt als neutraceutical, ter ondersteuning van je spijsvertering*, voor meer energie*, als antioxidant* en voor je weerstand*.

Theestruik of Camellia sinensis is een theeplant die van origine uit Zuid-Azië komt. In de reguliere geneeskunde wordt de voedingsstof – groene thee – eveneens gebruikt. In voedingssupplementen wordt de stof opgenomen vanwege de gunstige bijdrage aan het immuunsysteem*. Groene thee bevat meerdere actieve inhoudsstoffen zoals polyfenolen, looistoffen, flavonoïden en fenolzuren.

Zwarte (aal)bes of Ribus nigrum komt oorspronkelijk voor in Centraal- en Oost-Europa en in delen van Azië. Niet alleen de bes, maar ook de knoppen, zaden en bladeren bevatten gunstige actieve stoffen die veelvuldig worden gebruikt in fytotherapie voor meerdere toepassingen zoals de weerstand*.

Witte paardenkastanje of Aesculus hippocastanum bevat onder meer de actieve stof aescine. Ook vinden we vitamine C en diverse B-vitaminen terug in de kastanje.

Chlorella is tot slot een groene alg vol voedingsstoffen zoals vitamines, mineralen, eiwitten en actieve plantenstoffen zoals carotenoïden. De naam chlorella is afkomstig van het gegeven dat de plant rijk is aan chlorofyl (bladgroen). Ook chlorella ondersteunt je immuunsysteem.*

Mooie producten waarin meerdere gunstige plantstoffen worden gecombineerd zijn Zibofen en Pro statidil.

Over vetten kunnen we een blog op zich schrijven. Voor het thema weerstand beperken we ons tot de balans tussen je inname van omega 6- en omega 3-vetzuren. Omega 3-vetzuren werken namelijk ontstekingsremmend, waarbij een teveel aan omega 6-vetzuren zorgt voor meer  ontstekingsbevorderende activiteiten in je lichaam. Helaas eten we doorgaans te veel omega 6- vetzuren. Hoe kunnen we dat verbeteren? Door simpelweg meer omega 3-vetzuren te eten uit groenten, lijnzaad, vette vis (EPA en DHA) en biologisch vlees en eieren. En door minder producten te kiezen die rijk zijn aan omega 6-vetzuren, zoals plantaardige oliën, geharde vetten en niet-biologisch vlees, zuivel en eieren. Een optimale omega-6/omega-3 ratio bedraagt van 2/1 tot 4/1. Aanvulling met een zuiver visolie supplement vol omega 3-vetzuren EPA en DHA kan met Omarin.

Ongeveer 70 procent van je immuunsysteem bevindt zich in je darmen. We kunnen het dan ook niet genoeg benadrukken: zorg voor een sterke darmflora. Dat doe je in de eerste plaats met gezonde, hoofdzakelijk plantaardige voeding. Hoe gevarieerder het aanbod aan plantstoffen en vezels uit groenten, fruit, kruiden, zaden en noten, hoe rijker je microbioom zich kan ontwikkelen. Dat komt je hele gezondheid ten goede. Wil je met goedaardige bacteriën je darm nog verder verrijken tot een robuuste balans? Kies dan dagelijks voor een ultra breed en krachtig probiotisch leefstijlproduct zoals 7M Probiotic Concentrate. Daarmee voed je jouw belangrijkste zeven meter! Heb je een antibioticakuur nodig? Neem dan ook een toegespitste probioticakuur tijdens en na je antibiotica, zoals Lactophar of Fibraphar, speciaal voor de gevoelige buik.

• In de blog Wat mag er niet ontbreken in je toolkit voor een goede weerstand? lees je nog veel meer tips voor een goede weerstand.
• Op zoek naar nog meer verdieping? Dat vind je in het wetenschappelijke artikel Nutriënten als munitie voor de afweercompetentie op de website van ReThink Foundation. ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid.

*Claim onder voorbehoud van goedkeuring door de Europese Commissie.

Kun je eten wat je wilt en kom je niet aan? Dan heb je wellicht een snelle stofwisseling. Andersom wordt een trage stofwisseling geassocieerd met aankomen of maar moeilijk kunnen afvallen. Je stofwisseling speelt echter een bredere rol dan alleen in je lichaamsgewicht. Een goede stofwisseling is belangrijk voor een energiek gevoel en een goede gezondheid. In dit blogartikel leggen we je uit hoe je metabolisme werkt en wat je zelf kunt doen om een goede balans te houden.

Onder je stofwisseling of je metabolisme wordt het geheel van biochemische omzettingen verstaan, dat plaatsvindt in je cellen. Metabolismos betekent verandering in het Grieks. Het gaat om allerlei veranderingen in je lichaam die zorgen voor groei, voeding, beweging en afvoer. Je stofwisseling zorgt er bijvoorbeeld voor dat je lichaam energie uit voeding kan halen. Dat lukt echter niet zomaar. Met behulp van je spijsvertering wordt voeding eerst kleiner gemaakt en vervolgens via je bloed naar je lichaamscellen vervoerd. In je cellen worden de voedingsstoffen vervolgens verder ‘gemetaboliseerd’ ofwel omgezet. Je stofwisseling vindt dus plaats na je spijsvertering.

Je metabolisme bestaat uit katabole en anabole processen. In katabole processen worden voedingsstoffen, zoals koolhydraten, vetten en eiwitten, afgebroken tot kleinere moleculen. Polysachariden, lipiden, nucleïnezuren en proteïnen worden bijvoorbeeld omgezet, via een proces dat hydrolyse heet, tot monosachariden, vetzuren, nucleotiden en aminozuren. Bij katabole processen komt energie vrij.

In anabole processen worden stoffen juist opgebouwd; uit kleine moleculen worden grotere gevormd. Hierbij wordt energie verbruikt of opgeslagen. Dankzij anabole processen worden weefsels en organen, zoals spieren en botten, opgebouwd, en worden ook koolhydraten en vet opgeslagen.

In het algemeen is het dus zo dat katabolisme zorgt voor energie en dat anabolisme energie verbruikt. Anabole en katabole processen werken met elkaar samen – zonder afbraak immers geen opbouw – en zijn in een gezonde situatie in evenwicht met elkaar. Een gezonde stofwisseling start bij een goede metabole balans.

Dankzij je stofwisseling kunnen er dus meerdere functies en processen in je lichaam plaatsvinden, zoals:

• de omzetting van voedingsstoffen in bouwstoffen en energie;
• het gebruik van bouwstoffen en energie als bron om biologische processen in je lichaam te activeren;
• de opname van stoffen;
• de verwerking van afvalstoffen zodat ze kunnen worden afgevoerd;
• de aanmaak en het gebruik van reserves in je lichaam.

Je stofwisseling vindt continu plaats. Als je zelf actief bent, bijvoorbeeld tijdens beweging of sport, dan verloopt je metabolisme sneller. Van een intensieve work-out met hoge ademfrequentie en hartslag heb je ook in de vier uur na het sporten nog veel profijt. Ook dan draait je stofwisseling nog steeds op een hoger niveau en blijf je calorieën verbranden. Dat is een mooie oogst van je inspanningen.

Wanneer je rust of slaapt, dan is er sprake van een minimale stofwisseling. Je basaalmetabolisme (Basal Metabolic Rate ofwel BMR) is de stofwisseling die nodig is om de minimale hoeveelheid energie te leveren die ervoor zorgt dat je basale levensprocessen plaatsvinden, bijvoorbeeld als je slaapt.

Voor je gezondheid en energie is het belangrijk dat je lichaam suikers uit koolhydraten én vetten (ketonen) kan gebruiken als brandstof. Een goede vetverbranding vermindert visceraal vet (het slechte vet rondom je organen), helpt bij een gezond gewicht en levert ketonen als langdurige energiebron. Hier zijn je hersenen bijvoorbeeld erg blij mee. De oermens schakelde heel gemakkelijk over van suiker- naar vetverbranding als er geen voedsel beschikbaar was. Iets wat regelmatig voorkwam. Ze waren metabool flexibel.

Als je naar verhouding echter meer koolhydraten en suikers (granen en bewerkte voeding) eet en vaker op een dag eet, dan blijft je lichaam vooral glucose gebruiken als brandstof. Je stofwisseling wordt dan star. Pas als je bloedsuikerspiegel namelijk laag is, zet je lever vetzuren om in ketonen en stijgt de ketonenspiegel in je bloed. Zie de tips onderaan de blog om je metabole flexibiliteit te vergroten.

Het schildklierhormoon speelt eveneens een belangrijke rol in je metabolisme. Wordt dit te hoog of te laag, dan zorgt dat voor een verhoogde of vertraagde werking van je schildklier met als gevolg effecten op je stofwisseling. Schildklierstoornissen kunnen bijvoorbeeld leiden tot klachten als gewichtsveranderingen, moeilijk kunnen afvallen of juist aankomen, een verhoogde of verlaagde hartslag, moe of uitgeput zijn of juist veel onrust ervaren. De werking van je schildklier is een complex verhaal. Meer daarover lees je in deze blog: De schildklier; een belangrijke regelaar in je lichaam.

Meerdere leefstijlfactoren kunnen helpen bij het creëren of behouden van een goede stofwisseling.

• Zorg voor voldoende beweging en het gebruik van je spieren. Kracht- of HIIT-training met gewichten bijvoorbeeld zorgt voor spieropbouw. Spiermassa zorgt voor verbranding van meer energie dan vet, ook in rust. Doe je aan cardiotraining? Ook dat is gunstig voor je stofwisseling. Kun je dit verdelen over de dag in bijvoorbeeld twee keer 30 minuten, dan is dat nog effectiever. Zorg regelmatig voor een verhoogde hartslag door kortdurende flinke inspanning.
• Beweeg op een nuchtere maag. Dit zorgt ervoor dat je voorraad glucose (glycogeen) op raakt en je lichaam makkelijker overschakelt op vetverbranding en metabole flexibiliteit. Ook helpt het bij een stabiele bloedsuikerspiegel.
• Zorg voor een goede nachtrust en vermijd stress. Een disbalans in je nachtrust kan een aanslag betekenen op je metabolisme.
• Kies eerlijke, pure en onbewerkte voeding vol biologische groenten en fruit met veel vezels, kruiden, noten, beperkt complexe koolhydraten, gezonde eiwitten, zoals eitjes, gevogelte, vis en zeevruchten en beperkt vlees en essentiële vetzuren. Zo bied je je lichaam de brandstoffen en bouwstoffen die het nodig heeft voor een goede metabole balans en vetverbranding.
• Voor een goed verloop van je stofwisseling zijn ten slotte hulpstoffen nodig, zoals enzymen, hormonen, zuurstof en vitaminen. Zorg dus voor voldoende micronutriënten, zoals vitaminen en mineralen.

Je stofwisseling is een systemisch proces waarin veel aspecten betrokken zijn. Zoek je advies voor je persoonlijke situatie, raadpleeg dan altijd een orthomoleculair therapeut of arts. Of leg je vraag voor aan een van onze therapeuten via therapeutischevragen@logicofnature.nl.

Er zijn meerdere voedingsstoffen die kunnen helpen. Supplementen die een brede ondersteuning bieden voor je gezondheid of een gunstig effect hebben op onderliggende mechanismen die belangrijk zijn voor je stofwisseling kunnen raadzaam zijn.

• Onze multivitamine MultiPerfect bevat alles voor je dagelijkse ondersteuning; alle vitaminen en alle mineralen, aangevuld met gunstige plantstoffen.
• Omarin, met omega 3-vetzuren met DHA, EPA, vitamine D3 en E, zorgt voor een goede vetzurenbalans.
• Pocosyl is een combinatieproduct met stoffen die bijdragen aan een normaal metabolisme van koolhydraten en die een normale bloedsuikerspiegel in stand helpen houden, zoals chroom.
• Mucoperm Apple is een exclusieve multi special gericht op de spijsvertering. Het bevat een heel scala aan stoffen die daarbij ondersteunen, gericht op een goede detoxificatie, enzymfunctie, darmfunctie en de slijmvliezen.
• Een product dat off-label kan worden ingezet is Improvum. Improvum is specifiek ontwikkeld ter ondersteuning van de vruchtbaarheid, waarbij het voor zowel de eicel als de zaadcel belangrijk is om voldoende energie te kunnen genereren. Improvum bevat stoffen zoals N-acetyl-L-carnitine en Co-enzym Q10.
• Tot slot mag ook onze zinkformule Zinargin met twee vormen van zink, aangevuld met nuttige cofactoren zoals L-arginine, niet ontbreken.

Op de website van ReThink Foundation vind je een wetenschappelijk artikel over het metabolisme. ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid.

In de eerste podcast van Logic of Nature interviewt Ilse van Bladel twee boeiende gasten over fermentatie. Een oeroud fenomeen dat is verdwenen uit onze keuken. En dat is zonde! Bij fermentatie worden bepaalde voedingsmiddelen verrijkt met behulp van gezonde bacteriën, schimmels en gisten. Fermenteren heeft veel voordelen. Het is hartstikke gezond, het geeft voeding een smaakexplosie en het maakt eten beter verteerbaar. En je kunt het ook nog eens makkelijk zelf doen. Hoe je dat doet? En welke gezondheidseffecten je ermee kunt bereiken? Dat vertellen Peter van Berckel en Rineke Dijkinga in dit inspirerende gesprek. Op deze pagina lees je meer over onze gasten en krijg je een sfeerimpressie van de opnames!

Naarmate de leeftijd vordert, kan alles wat stijver gaan aanvoelen. Botten, spieren en gewrichten kunnen wat meer gaan piepen en kraken. Stijfheid lijkt vaak een logisch gevolg van slijtage door veroudering. En toch zien we ook mensen op hoge leeftijd nog soepel bewegen. Zijn dat goede genen of speelt er meer? In dit blogartikel leggen we je uit hoe stijfheid kan ontstaan en wat je zelf kunt doen om soepel te blijven bewegen.

Van steeds meer werk achter de computer worden we niet gezonder en zeker niet flexibeler. En dan ’s avonds nog een leuke serie of film op tv erachteraan. Op sommige dagen zitten we dan ook moeiteloos 10 uur op een dag. Tijdens het zitten, drukt je lichaamsgewicht op je bilspieren en hamstrings en kunnen bloedvaten en zenuwen bekneld raken. We worden er dan ook stijver van. Het negatieve effect van veel zitten, is dus vergelijkbaar met dat van roken. Zitten is overigens niet alleen maar ongezond. Wist je dat zitten ook een evolutionair doel heeft? Door te zitten, kunnen je spieren ontspannen, kan je lichaam uitrusten en zich weer voorbereiden op een nieuwe actie. Voor dat voordeel hoeven we echter geen uren te zitten. En veel zitten is al veel als dat meer dan vier uur per dag is.

Beweging zorgt onder meer voor een goede doorbloeding waarbij voedingsstoffen en zuurstof aan je weefsels worden afgegeven en afvalstoffen kunnen worden afgevoerd. Beweeg je te weinig, dan blijven afvalstoffen langer in je weefsels. Dat maakt ze stijver. Dat voel je bijvoorbeeld ook na een nacht slaap als je je bed uitstapt. Ook bindweefsel kan verkleven en ontsteken met stijfheid en pijn tot gevolg. Regelmatig bewegen kan dit verminderen, bijvoorbeeld door te wandelen, fietsen of zwemmen. Krachttraining helpt je om je spieren sterk te houden, en sterke spieren ondersteunen je gewrichten. Daarnaast helpt het om je lichaam te stretchen door middel van rustige rek- en strekoefeningen of yoga. Zit je veel achter de computer, las dan ook elk uur een korte ‘sitting break’ in van 5 minuten. Het meest effectief maak je je sitting break door wat actiefs te doen. Zoals een paar squats, jumping jacks, 1 minuutje planken of druk je 10 keer op.

Afhankelijk van de oorzaak van stijfheid, kan erfelijkheid een rol spelen. Stijfheid is een symptoom dat bij meerdere aandoeningen en ziektes voorkomt, zoals bij fibromyalgie, artrose, reumatoïde artritis en de ziekte van Parkinson en Parkinsonisme. Bij ziektes die op jonge leeftijd voorkomen, kan erfelijkheid een rol spelen. Als er sprake is van een erfelijke aanleg, dan hoeven deze ziektes niet altijd te ontstaan. Een gezonde leefstijl, met de juiste voeding, voldoende beweging, een goede nachtrust en weinig stress dragen epigenetisch gezien gunstig bij aan het voorkomen of vertragen van deze ziektes. En aan het verminderen van bijbehorende klachten. Begin dus op tijd met het investeren in een gezonde leefstijl, zodat je daar ook op hogere leeftijd de voordelen van plukt.

Ook een goede detoxificatie ondersteunt je gezondheid. Je lichaam beschikt over meerdere organen die ervoor zorgen dat afvalstoffen je lichaam verlaten. Dat zijn je huid, darmen, lever, nieren en longen. Ontgiften is dan ook een standaard fysiek proces dat continu gebeurt. We hebben echter te maken met steeds meer toxines. Niet alleen uit de lucht die we inademen, het water dat we drinken en de producten die we eten, maar uit tal van ‘gebruiksproducten’. Denk bijvoorbeeld aan verzorgingsproducten, schoonmaakproducten, plastic bakjes, flesjes en zakjes en vlamvertragers in meubelen. Het gaat dan bijvoorbeeld om zware metalen, chemicaliën en xeno-oestrogenen. Een overmaat aan afvalstoffen kan zich ophopen in vet- en bindweefsel, met zoals we inmiddels weten, stijfheidklachten tot gevolg. Aandacht voor een schone leefomgeving kan je helpen. Daarnaast zijn sporten (op nuchtere maag), een regelmatig saunabezoek, het drinken van groentesappen of het dagelijks gebruiken van een mooi fermentatieproduct zoals 7M ondersteunend aan een goede detoxfunctie.

Als we het hebben over ondersteunende voeding bij stijfheid, dan gaat het vooral over voeding die een gunstige invloed heeft op laaggradige of stille ontstekingen. Stijfheid in het lichaam is vaak geen lokaal probleem maar een systemische aandoening, en komt dan voor in je hele lichaam. Verkeerde voedingskeuzes, zoals sterk bewerkte producten met veel suikers, zout en verkeerde vetten, dragen hieraan nog verder bij. Ochtendstijfheid, een verhoogde bloedsuikerspiegel, een te hoog cholesterolgehalte, buikvet en overgewicht zijn signalen dat er nieuwe keuzes mogen worden gemaakt. Een mediterraan voedingspatroon met een grote variatie aan biologische groenten, fruit, noten, zaden, pitten, kruiden, vette vis, schaal- en schelpdieren, gevogelte, eitjes en zeer beperkt rood vlees vormt een goede basis.

Stijfheid specifiek in de gewrichten komt vaker voor naarmate we ouder worden. Diverse voedingsstoffen en plantstoffen hebben hierop een gunstig effect. Supplementen waarin stoffen worden gecombineerd zijn aan te raden.

• Zibofen is een zo’n voedingssupplement met een uitgekiende combinatie van kruiden. Zo dragen de plantextracten Boswellia serata, witte paardenkastanje, moerasspirea, zwarte aalbes en gember bij aan het behoud van soepele gewrichten. De witte paardenkastanje ondersteunt samen met moerasspirea, gember, wilde marjolein en het driekleurig viooltje de bloeddoorstroming en de normale bloedcirculatie. Gember, wilde marjolein en witte paardenkastanje dragen tot slot bij aan de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress. Zibofen bevat tevens MSM, een zuivere zwavelbron.
• Zibofen combineert uitstekend met Glucomix een hoogwaardige bron van glucosamine, chondroïtine en DHA, en Omarin, omega 3-vetzuren met DHA, EPA, vitamine D3 en E. Omarin zorgt voor een goede vetzurenbalans.
• Ook vitamine C is zinvol; het ondersteunt het immuunsysteem en draagt bij aan een normale collageenopbouw voor een goede functie van bloedvaten, kraakbeen en botten. Het Nutalis vitamine C ascorbaten-complex is een hoge kwaliteit vitamine C poeder met een breed spectrum aan gunstige flavonoïden zoals quercetine. Deze gebufferde vitamine C (L-acorbinezuur) is gecombineerd met zink, magnesium en calcium, mineralen die eveneens de botten en een normale spierfunctie ondersteunen.

Op de website van ReThink Foundation vind je wetenschappelijke artikelen over ontstekingsmodulatie bij gewrichtsaandoeningen bezien vanuit de wetenschap resoleomics. ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid.

Methylatie of methyleren? Wellicht heb je nog nooit van deze begrippen gehoord. En toch gebeurt dit proces elke seconde in elke cel van je lichaam. Een goede methylatie maakt het verschil tussen ziekte en gezondheid. Het is dus heel belangrijk dat dit cruciale proces goed verloopt. In dit blogartikel leggen we je uit wat het precies is en wat je zelf kunt doen om je methylering te ondersteunen.

Methylatie is een proces in je cellen waarin een methylgroep wordt overgedragen aan andere moleculen zoals eiwitten, aminozuren, toxines, enzymen en DNA. En dat gebeurt natuurlijk met een reden. Door verandering van een stof, dus door aankoppeling van een methylgroep, krijgt de stof een andere functie, waarna er belangrijke celactiviteiten kunnen plaatsvinden. De methylgroepen zijn afkomstig van methyldonoren (stoffen die een methylgroep kunnen afstaan) en haal je uit voeding.

Als we spreken over methylering, dan gaat het dus niet over een enkel proces, maar over miljarden levensprocessen. Dat gebeurt ook weer in allerlei met elkaar verbonden processen in je lichaam, zoals de BH4-cyclus, de folaatcyclus, de methioninecyclus, de transsulferatie, de NO-cyclus, de ureumcyclus en de citroenzuurcyclus. In deze zogenoemde metabole routes worden eveneens allerlei stoffen aangemaakt, afgebroken of omgezet en samen zorgen deze processen, bij een goed verloop, voor een goede gezondheid. In de BH4-cyclus wordt bijvoorbeeld melatonine aangemaakt voor een goede nachtrust. En de citroenzuurcyclus zorgt voor de aanmaak van ATP, de drager van energie. Hiervoor moet je dus wel goed kunnen methyleren.

Methylatie kent talrijke gunstige effecten. Het speelt onder meer een rol bij onderhoud en reparatie van DNA in je cellen, bij de vorming van neurotransmitters, bij de werking van je zenuwstelsel en je immuunsysteem, bij de regulering van hormonen, je genexpressie, histonen en je homocysteïnegehalte, bij het verminderen van verouderingsprocessen, bij het aan- of uitzetten van je stressrespons en bij de productie van ATP in je mitochondriën. En bij nog veel meer. De methylgroepen vormen als het ware belangrijke aan- en uitschakelaars van de activiteit in je cellen. Methylering kun je ook zien als een belangrijk herstelproces in je lichaam. Verloopt je methylering niet goed, dan kan dat dus leiden tot een cascade aan verstoringen in je lichaam. En dat kan de opmaat zijn naar gezondheidsproblemen en chronische ziektes.

Als we het hebben over methyleren, gaat het meestal om het toevoegen van een methylgroep, die bestaat uit één koolstof en drie waterstofatomen (CH₃). Soms worden er ook methylgroepen verwijderd. Dit heet demethylering. Verstoringen kunnen komen door overmethylatie, dus een te snelle methylatie, en door ondermethylatie door een te trage methylatie of door een afname van de methylatiecapaciteit. Ongeveer 49% van de mensen is ondermethyleerder, 14% heeft problemen met overmethylering en 37% heeft geen problemen met de methylering. De mate van methylatie wordt beïnvloed door je genen en neemt af door veroudering. Methylatie kan gunstig of ongunstig beïnvloed worden door voeding, leefstijl en suppletie. Een goede methylatie kan alleen plaatsvinden bij de aanwezigheid van voldoende methylgroepen. Daar kun je gelukkig zelf veel aan doen!

Als je methylering niet goed verloopt, en er waarschijnlijk dus sprake is van een ondermethylatie, dan kun je dat merken aan tal van klachten. Astma en allergieën, psychische aandoeningen zoals angsten, depressie, slapeloosheid, ADHD en autisme, hoofdpijn, chronische vermoeidheid, overgewicht, spierpijn en pijn in je gewrichten, maar ook degeneratieve ziektes zoals hart- en vaatziektes kunnen allemaal een relatie hebben met de mate van je methylatie. Methylering vormt dus nogmaals een belangrijke katalysator voor een goede gezondheid.

Verschillende voedingsstoffen zijn belangrijk bij de methylatie of kunnen fungeren als methyldonor omdat ze een methylgroep kunnen afstaan. Het gaat om vitamine B12 (methylcobalamine), vitamine B6, betaïne (TMG), 5-MTHF (de actieve vorm van foliumzuur), methionine, S-adenosylmethionine (SAMe), MSM (zwavel), DMAE en choline. Komen we methylgroepen tekort, dan zijn er simpelweg niet voldoende stoffen voorhanden die nodig zijn voor een gezonde methylatie. Een stressvolle leefstijl, een overmaat aan toxines, verkeerde voedingskeuzes, een tekort aan B12 en folaat en een gebrekkige nachtrust zijn factoren die veel voedingsstoffen ‘roven’, waardoor er minder voorhanden zijn voor andere belangrijke processen, zoals je methylering.

• Kies voor verse voeding vol methyldonoren, zoals rode biet, spruitjes, broccoli, ui, knoflook en andere zwavelrijke voeding, groene bladgroenten, goede eiwitten zoals eitjes, vis, (beperkt) biologisch vlees, gevogelte en schaaldieren.
• Verminder stress, zorg voor een regelmatige nachtrust en voldoende beweging.
• Kies voor een aanvullende goede basissuppletie met een zorgvuldig gedoseerde multivitamine zoals MultiPerfect en omega 3-vetzuren uit Omarin.
• Kies zo nodig een voedingssupplement heel specifiek ter ondersteuning van je methylering, zoals Methialyn. Methialyn bevat een compleet vitamine B-complex, aangevuld met speciale methyldonoren zoals SAMe en betaïne HCL (trimethylglycine).
• Heb je een B12-tekort? Je huisarts kan dat voor je onderzoeken. Vul desgewenst je vitamine B12 aan met de zuigtablet Intricobal Vitamine B12 met drie hoog gedoseerde natuurlijke en optimale vormen van B12: hydroxocobalamine, methylcobalamine en adenosylcobalamine.

• Ben je een snelle methyleerder? Dat zou het geval kunnen zijn als je bijvoorbeeld last hebt van angst, slapeloosheid, voedselgevoeligheden, hyperactiviteit, het gevoel te hebben van altijd ‘aan staan’ en het hebben van een hoge mate van energie en creativiteit. Wees in dat geval terughoudend met suppletie met SAMe en methionine. Raadpleeg bij twijfel een orthomoleculair opgeleide arts, therapeut of diëtist.

Op de website van ReThink Foundation vind je diverse wetenschappelijke artikelen, zoals Choline, andere methyldonoren en epigenetica. ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid.

Als vrouw ga je in je leven door verschillende fases. Na het aanbreken van je eerste menstruatie in de pubertijd volgt een lange vruchtbare periode die eindigt rond je vijftigste met de menopauze. Na de overgang volgen de jaren van de postmenopauze. Al deze fases gaan gepaard met eigen kenmerken en veranderingen in je hormoonhuishouding. Daar kun je lichamelijk veel van merken. Hoe kun je je hormoonbalans ondersteunen? Dat vertellen we je in dit blogartikel.

Hormonen zijn belangrijke regelaars in je lichaam. Ze geven je lichaamscellen opdrachten en zorgen ervoor dat de juiste signalen worden afgegeven voor tal van lichaamsfuncties. Zoals je spijsvertering, groei, vruchtbaarheid, energiestofwisseling, gedrag en gevoel, bloeddruk en hartslag en je vecht-vluchtreactie. Ze worden aangemaakt in diverse organen. Geslachtshormonen, zoals oestrogeen en progesteron, worden onder meer geproduceerd in je eierstokken en bijnieren. Hormonen die te maken hebben met de vruchtbaarheid en voortplanting, zoals follikel stimulerend hormoon (FSH), luteïniserend hormoon (LH), prolactine en oxytocine, worden gemaakt in je hypofyse. Je schildklier maakt schildklierhormoon aan, je bijnieren produceren cortisol en je alvleesklier zorgt voor insuline.

Hormonen regelen zo veel in je lichaam, dat mocht er iets niet goed gaan, dit een grote invloed op je leven kan hebben. Het hormoonsysteem ofwel endocriene systeem is delicaat en complex en is aan veel invloeden onderhevig. Zoals verkeerde voedselkeuzes en -patronen, stress, blootstelling aan chemische en hormoonverstorende stoffen en tot laat achter een beeldscherm vertoeven. Technisch kan het in je lichaam verkeerd gaan op diverse fronten, zoals een verhoogde of verlaagde afgifte van een hormoon, een verkeerde onderlinge balans tussen hormonen, een verminderde afbraak van hormonen, ongevoelige receptoren of een beperkte omzetting in een actieve vorm.

Vanzelfsprekend speelt een goede hormonale balans in je geslachtshormonen een belangrijke rol voor je gezondheid. Er zijn echter ook andere hormonen die ervoor kunnen zorgen dat er een disbalans ontstaat. Maak kennis met de belangrijkste hormonen in je lichaam en hun voornaamste functies.

• Het follikel stimulerend hormoon (FSH) zorgt onder meer voor rijping van de eicel en stimuleert oestrogeen en het luteïniserend hormoon (LH) zet de eisprong in gang.
• Prolactine regelt de borstvoeding en oxytocine zorgt voor de samentrekking van de baarmoeder bij de bevalling en helpt bij borstvoeding. Oxytocine is tevens je knuffelhormoon en maakt je rustig.
• Groeihormoon zorgt voor groei en herstel tijdens je slaap.
• Oestrogeen, progesteron en testosteron zijn je geslachtshormonen. Oestrogeen is belangrijk voor je vruchtbaarheid, vrouwelijkheid en libido en progesteron is belangrijk voor een goede zwangerschap. Testosteron heeft ook bij vrouwen een functie en stimuleert onder meer mannelijke eigenschappen zoals spiergroei en lichaamsbeharing. Deze drie hormonen beïnvloeden ook je gedrag, zoals sociaal gedrag, je mate van leiderschap, zorgzaamheid en de manier waarop je met stress omgaat.
• Schildklierhormoon is onder meer belangrijk voor groei, je energiehuishouding en stofwisseling.
• Insuline verlaagt je bloedsuikerspiegel en cortisol verhoogt je bloedsuikerspiegel bij stress. Cortisol remt ook ontstekingen en helpt je wakker worden. Melatonine reguleert onder meer je lichaamstemperatuur, groei en slaap.

Andere belangrijke hormonen zijn onder meer: glucagon, calcitonine, adrenocorticotroop hormoon (ACTH), vasopressine, DHEA, histamine, pregnenolon, leptine, ghreline, aldesteron, vitamine D en IGF-1. En ook deze lijst is nog niet volledig.

Bij vrouwen en een disbalans in je hormonen, denk je vaak in eerste instantie aan emoties die alle kanten op schieten. Maar hormonen zijn, gezien de lange lijst en vele functies, zo’n beetje gerelateerd aan alles in je lichaam. Gaat er dus iets niet goed in je hormonale balans, dan kun je dat dus aan allerlei zaken merken. Klachten en symptomen zijn onder meer: vermoeidheid of slaapproblemen, angst en een gejaagd gevoel, honger of gebrek aan eetlust, aankomen of afvallen, infecties, huidproblemen zoals psoriasis, eczeem en acne, diabetes, depressie, hoofdpijn en migraine, menstruatieklachten en PCOS. Een hormonale disbalans kan dus grote gevolgen hebben. Maar gelukkig kun je er zelf ook veel aan doen.

• Wist je dat ook lichaamsvet een orgaan is en hormonen produceert? Bij overgewicht is er dan ook vaak sprake van een hormonale disbalans. Zorg dus voor een gezond lichaamsgewicht.
• Zorg voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Eet minder vaak op een dag, beperk je inname van bewerkte koolhydraten, ga periodiek vasten en sport of beweeg regelmatig vóór de maaltijd.
• Kies voor pure, eerlijke en onbewerkte voeding. Een mediterraan voedingspatroon met biologische groenten en fruit (samen minimaal 500 gram per dag), noten, peulvruchten, gezonde granen, vis, weinig vlees en meervoudige onverzadigde vetzuren ondersteunt je hormonale balans.
• Zorg voor voldoende micronutriënten uit gezonde voeding en aanvullende suppletie zodat er voldoende cofactoren beschikbaar zijn voor de omzetting, afbraak en functie van al je hormonen. Ook je darmen en lever spelen hierin een vitale rol.
• Vermijd chemische oestrogeenachtige stoffen. Deze zogenoemde xeno-oestrogenen kunnen je hormonen verstoren. Denk bijvoorbeeld aan landbouwgif, weekmakers in plastic (zoals bisfenol A), conserveringsmiddelen in verzorgingsproducten en stoffen die je lever te veel belasten. Kies dus voor biologische en natuurlijke producten met zo min mogelijk toevoegingen.
• Beperk je alcohol- en koffie-inname. Alcohol heeft een invloed op je oestrogeen- en testosteronwaarden en belast je lever. Koffie stimuleert je bijnieren.
• Zorg ten slotte voor voldoende beweging en training, verminder stress en zorg voor een goed dagnachtritme.

Naast micronutriënten die je uit gezonde voeding haalt, kan aanvullende suppletie waardevol zijn. We zetten een aantal belangrijke stoffen en producten op een rij:

• Basissuppletie vind je in een multivitamine zoals MultiPerfect, geschikt voor elke leeftijd. Aangevuld met omega 3-vetzuren als tegenhanger voor de grotere consumptie aan omega 6-vetzuren in deze tijd. Ook de vitamines D3 en K2 vormen een essentiële aanvulling, zeker in de wintermaanden en voor vrouwen na de menopauze voor het behoud van sterke botten.
• Voor de vrouw op leefijd (40+) kan de multivitamine Femoxir interessant zijn; deze formule bevat een combinatie van meerdere ondersteunende nutriënten, zoals maca, ginkgo biloba, wilde yam, bacopa monnieri en zink.
• Curmac is een supplement met twee belangrijke stoffen voor de vrouw: maca draagt bij aan een goed mentaal evenwicht en de vitaliteit* en versterkt je lichaam tijdens de menopauze en Cucurbita pepo ondersteunt je blaasfunctie*.
• Een product voor je buik en blaas is Vacramal; met acht goedaardige bacteriële Lactobacillus stammen, voedingsvezels, cranberry-extract en D-mannose.
• Pocosyl is een combinatieproduct dat gunstig is voor je bloedsuikerspiegel. In de blog PCOS beschrijven we waarom het speciaal voor jou als vrouw belangrijk is dat die stabiel blijft.
• Linidol bevat onder meer lijnzaad en ondersteunt de normale regulatie van je hormonale activiteit.
• In de periode van 40-55 jaar kan het voedingssupplement Iso-xx met isoflavonen ondersteuning bieden.
• Je buikgezondheid kun je dagelijks verrijken met goedaardige bacteriën en weldadige kruiden met het probiotische fermentatieconcentraat 7M of met een pre- en probiotica zoals Lactophar.
• Heb je tot slot een kinderwens? Dan ondersteunt deze bewezen formule Fertility woman je vruchtbaarheid. Belangrijk is dat je partner tegelijkertijd kiest voor Fertility man.

*Gezondheidsclaim in afwachting van die goedkeuring door de Europese Commissie.

Heb je vragen over onze producten? Benader ons gerust voor meer informatie.

We schreven al eerder over vrouwenklachten of klachten waar vrouwen vaker last van hebben.

• PCOS: wat is het en wat doe je eraan?
• De schildklier; een belangrijke regelaar van je lichaam
• Migraine: wat is het en wat doe je eraan?
• En in dit speciale online dossier lees je alles over Natuurlijk zwanger worden

De huid is het grootste orgaan van je lichaam. Je huid verzorg je meestal van buitenaf met allerlei douchegels, crèmes, scrubs en maskertjes. Helaas doe je daarmee soms meer kwaad dan goed. Huidaandoeningen kennen bovendien diverse inwendige oorzaken. Waarop wil je bedacht zijn bij huidproblemen? En hoe zorg je goed voor je huid van binnenuit? In dit blogartikel geven we je 8 gouden tips voor een gezonde huid.

Met een oppervlak van ongeveer 1.5 – 2.0 m2 weegt je huid, inclusief het onderhuidse bindweefsel, tussen de 15 en 20 kg. Je huid bestaat uit drie lagen. De bovenste laag is de opperhuid: de epidermis. De middelste laag heet de lederhuid: de dermis. En de onderste laag is het onderhuidse bindweefsel: de subcutis. Bindweefsel verbindt en steunt je weefsels en organen. Onder de subcutis bevindt zich nog een vetlaag. Je huid heeft een belangrijke functie. Een intacte huid vormt een belangrijke barrière voor allerlei invloeden van buitenaf. Je huid kent een eigen microbioom en op en in je huid bevindt zich een scala aan antimicrobiële eiwitten van je aangeboren afweer.

Er zijn ruim tweeduizend huidziekten bekend. In Nederland heeft ongeveer 1 op de 8 mensen last van een chronische huidaandoening en neemt dit aantal toe. Eczeem en psoriasis zijn twee van de meest voorkomende chronische huidziekten ter wereld. Naast fysieke ongemakken, zoals rode plekken, zwellingen en jeuk, kunnen huidziektes ook flinke psychosociale en mentale gevolgen hebben. Huidproblemen kunnen het gevolg zijn van verstoringen van diverse lichamelijke aspecten, zoals je spijsvertering, je hormonale balans, laaggradige ontstekingen of insulineresistentie. Factoren zoals stress, verkeerde voeding en bijvoorbeeld alcohol kunnen de problemen nog eens extra triggeren en verergeren. De zoektocht naar verlichting van huidklachten is voor iedereen dan ook een persoonlijke.

We geven je 8 gouden tips die een gezonde huid van binnenuit ondersteunen.

We kunnen het niet genoeg benadrukken; “alles wat je eet, moet je kunnen verteren en moet geen onnodige ballast geven in je lichaam, wil het iets goeds voor je kunnen betekenen”. Een mediterraan voedingspatroon, met hoofdzakelijk pure onbewerkte producten zoals veel biologische groenten, fruit, noten en zaden, peulvruchten, gezonde granen, gevogelte, vis en meervoudige onverzadigde vetzuren, vormt een goede basis voor een gezonde huid. Ook voldoende water drinken is essentieel. Bewerkte en ultrabewerkte voeding kan een overmaat aan suikers, zout, ongezonde verzadigde vetten, geur-, kleur- en smaak- en zoetstoffen en conserveringsmiddelen bevatten. Dat moet je lichaam allemaal afbreken en vormt een grote belasting op je lever. Daarnaast bevat sterk bewerkte voeding vaak een laag gehalte aan vitaminen, mineralen en vezels en veel lege calorieën. Ofwel, het vult, maar is niet voedzaam. Eerlijke voeding voedt. Ook je huid.

Verkeerde voedselkeuzes vormen doorgaans niet de oorzaak van huidproblemen, maar kunnen huidaandoeningen wel triggeren. Let onder meer op:

• suikers en voeding met een hoogglycemische index;
• melkproducten, deze bevatten veel IGF1 ofwel Insuline Like Growth Factor-1;
• voeding met omega 6-vetten, zoals zonnebloemolie, chips, rood vlees;
• voeding met transvetten, zoals margarine, koek, snacks, chips en snoep;
• te veel alcohol, vanwege de grote belasting op de lever;
• allergenen, zoals pinda’s, gluten, schaaldieren, vis, noten en ei;
• histaminerijke voeding, zoals bepaalde kaassoorten, ham, worst en gistextracten.

Een belangrijke onderliggende oorzaak van acne kan insulineresistentie zijn. Zorg dus voor een normale hormonale balans met een stabiele bloedsuikerspiegel. Insulineresistentie, verhoogt net zoals IGF1, de talgproductie, de aanmaak van cellen en het vergroot talgklieren. Ook zorgt insulineresistentie voor meer testosteronproductie wat weer wordt omgezet in dihydrotestosteron. Waak dus voor insulineresistentie. Minder suikers en voeding met een hoogglycemische index, minder vaak eten op een dag, intermittent fasting, calorierestrictie en krachttraining, nuchter bewegen of bewegen voor de maaltijd zijn interventies die hierop een gunstig effect hebben.

Stress, en dan met name chronische stress, kan op een negatieve manier de barrièrefunctie van de huid beïnvloeden waardoor we gevoeliger worden voor huidaandoeningen. Jeuk en uitbarstingen van puistjes op het gezicht en de schouders kunnen dan ook worden getriggerd door stress. Pak je stress dus aan waar mogelijk en investeer actief in ontspanning in een vorm die voor jou werkt, zoals yoga, wandelen, op pad in de natuur, meditatie of de sauna.

Een gezonde darmfunctie hangt onder meer samen met een rijk microbioom en een goede intestinale barrièrefunctie en zorgt, samen met je nieren en lever, voor een goede detoxificatie. Dat wat je dagelijks eet, vormt de voeding voor je microbioom ofwel darmflora, zie ook tip 1. Variatie is hierbij het toverwoord. Streef bijvoorbeeld naar vijfentwintig verschillende groenten en fruit per week. Hoe groter de variatie en inname van vezels uit plantaardige voeding, hoe rijker je microbioom. Ook gefermenteerde producten kunnen helpen, mits je ze goed kunt verdragen. Of kies voor een mooi leefstijlproduct of een voedingssupplement met goedaardige bacteriën. Als je buik er wel bij vaart, dan komt dat ook je huid ten goede.

Je huid kent een eigen microbioom met verschillende micro-organismen. Deze barrièrefunctie wil je niet verstoren. Veelvuldig gebruik van zeep en reinigingsproducten doet dat echter wel. Een gezonde huid heeft een pH-waarde van 4,5. Reinigingsproducten met een pH van 4,5 hebben dan ook een gunstig effect op de huid. Dep je huid met een mix van een kleine hoeveelheid appelciderazijn vermengd met water. Dit helpt een verstoord microbioom van je huid herstellen. Kies voor de uitwendige voeding van je huid bij voorkeur voor natuurlijke producten, zoals de skin balm Youvital.

Afhankelijk van wat de oorzaak is van huidaandoeningen zijn er diverse voedingsstoffen met een gunstig effect op je huid. Je kunt denken aan producten die je spijsvertering en darmfunctie ondersteunen aangevuld met zink. Is er sprake van een ontstekingsachtig beeld, dan kunnen omega 3-vetzuren en combinatieproducten met antioxidanten waardevol zijn. Gaat het om hormonale verstoringen, dan kan een product dat een normale bloedsuikerspiegel en testosterongehalte ondersteunt, zinvol zijn. Vitaminen en mineralen die belangrijk zijn voor de huid zijn vitamine B2, B3, B8 (biotine), vitamine A, C en zink, jodium en koper.

Tot slot, niets zo controversieel als de berichten over de zon op de huid. Smeren, smeren en smeren, is vaak het devies. Smeren we ons echter in, dan maakt je huid geen vitamine D3 meer aan. Een licht gebruinde huid zorgt bovendien van nature voor bescherming tegen de zon. De zon volledig vermijden is dan ook niet nodig. Onze huid is echter niet bestand tegen uitgebreid ‘bakken’ in de zon, wat je huidskleur ook is. Onze huid gedijt wel goed bij regelmatig een beetje zonlicht. Zoek de zon in de vroege of late middaguren kort op. Voor de meeste mensen is 20-30 minuten onbeschermd in de zon voldoende.

Op de website van Logic of Nature vind je diverse blogs op het gebied van gezondheid en welzijn. Op zoek naar meer verdieping? Lees dan onze wetenschappelijke artikelen op de website van ReThink Foundation of bekijk het prachtige online seminar over huidziektes en acne. ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid.

Vermoeidheid of een gebrek aan energie kan verschillende oorzaken hebben. Een vaak voorkomende factor is stress. Maar wat is stress precies? En waardoor ervaart de één meer stress dan de ander? In dit blogartikel duiken we in het thema stress, vertellen we je wat belangrijke signalen zijn en wat je zelf kunt doen om goed met stress om te gaan.

De definitie van stress kan op verschillende manieren worden ingevuld. De simpelste is de directe vertaling van het originele Engelse woord stress, namelijk spanning of druk. Hieraan is een echte of een als echt ervaren fysieke of psychische bedreiging gekoppeld. Deze bedreiging is een stressor of spanningsfactor die veel vormen kan hebben. In biomedische termen leidt dit tot verhoogde waardes van bepaalde stresshormonen in je lichaam, zoals adrenaline en noradrenaline en corticosteroïden zoals cortisol. Al bij al gaat het als het ware om een delicate dans tussen ‘de aanvallen van het leven en hoe je lichaam daarmee omgaat’. En dat maakt stress voor ieder van ons een persoonlijke zaak.

Ook gebeurtenissen die we als positief beschouwen, kunnen zorgen voor een gevoel van spanning. Zoals een vakantie of een trouwdag. Of als je je bijvoorbeeld voorbereidt op een wedstrijd of op een bijzondere prestatie op je werk. Deze ‘positieve stress’ noemen we eustress. Ook een goede sportsessie is een voorbeeld van eustress. Je lichaam komt dan kortdurend onder druk te staan en na afloop heb je een goed gevoel. Eustress speelt een belangrijke rol in je leven bij het leveren van prestaties en bij groei en ontwikkeling. Het zorgt voor energie en extra alertheid. Er bestaat een optimaal niveau van stress waaronder je als individu de beste prestaties levert. En soms is dat een dun lijntje tussen optimaal en te veel. Eustress is dus in jouw belang en het levert je iets op. In tegenstelling tot distress ofwel negatieve stress die je iets kost.

Stress kunnen we dus bezien vanuit het principe van draagkracht en draaglast. Elk individu kent een persoonlijke draagkracht. Draagkracht staat voor je belastbaarheid. Dat wat je lichaam aankan zonder langdurig verstoord te raken. Draaglast is datgene waarmee je belast wordt. Dat kunnen onvoorziene omstandigheden zijn, maar ook factoren die je zelf (onbewust) op je neemt. De wijze waarop je in je vroege leven stress hebt ervaren, blijkt ook bepalend te zijn voor je huidige stressbeleving. Sommige mensen hebben geleerd zich vroegtijdig aan te passen aan externe prikkels, de zogenoemde ‘habituators’. Hierdoor zijn ze in het hier en nu minder gevoelig voor stressprikkels. Andere mensen hebben zich niet goed kunnen aanpassen en ervaren ook nu nog altijd vaker stress, ofwel ‘de non-habituators’. Je persoonlijkheid speelt bovendien een belangrijke rol in de manier waarop je iets doet. Ga je spannende situaties bijvoorbeeld liever uit de weg (en vermijd je zo stress), of ‘moet’ je juist altijd door je angsten heen bewegen (en zet je zo, soms ongemerkt, veel druk op je lichaam)?

Acute stress ontstaat dus als we iets waarnemen dat we als bedreigend ervaren. Deze bedreigingen kunnen klein en groot zijn. Het kan een wekker zijn die afgaat of een nieuwe opdracht op je werk, maar het kan ook een ruzie zijn met je partner of plots moeten uitwijken voor een te snel rijdende auto. Je lichaam geeft, via twee stressroutes in je lichaam, allerlei fysieke reacties zodat je het hoofd kunt gaan bieden aan deze situatie. Is de stressor weer verdwenen of opgelost, dan verdwijnt de spanning en keert je lichaam terug in een toestand van rust. Je lichaam kan dan ook goed omgaan met acute stress. Kunnen de stressfactoren niet worden opgelost, en brengen ze ook nog eens belangrijke basisbehoeftes in gevaar zoals veiligheid, gezondheid, liefde of financiën, dan is de kans groot dat de stress chronisch wordt. Chronische stress is simpelweg slecht voor je gezondheid.

Je lichaam kent twee stressroutes; een snel en een langzaam systeem. Bij acute stress wordt in eerste instantie je snelle systeem ingeschakeld. Dat werkt via je autonome zenuwstelsel (AZS). Je AZS bevat een sympathisch systeem (een soort gaspedaal), dat actief is als je zelf actief bent, en dus ook in actie komt bij acute stress. En een parasympathisch systeem (je rempedaal), dat actief is als je zelf in rust bent. Het zorgt voor herstel en rust. Komt je sympathische systeem in actie bij stress, dan volgt er in een razend tempo een cascade aan fysieke reacties. Er worden stresshormonen zoals adrenaline aangemaakt, je hartslag stijgt, je bloeddruk gaat omhoog zodat er meer bloed naar de spieren kan, je ademhaling wordt sneller en je longen kunnen meer zuurstof opnemen. Zo kan je hart harder werken en kun je, afhankelijk wat wijs is gezien de situatie, in actie komen. En dat betekent doorgaans ‘vechten of vluchten’. Is de stressprikkel voorbij of opgelost, dan wordt je parasympathische systeem actief en wordt de rust weer hersteld. Deze route verloopt zo snel dat adrenaline bijvoorbeeld al binnen 30 seconden in je bloed te vinden is.

De langzame route verloopt via je HPA-as; ofwel de as van je ‘hypothalamus – hypofyse –bijnieren’. Als de stress na ongeveer 30 minuten nog niet is opgelost, dan komt dit systeem in actie. De stressprikkel bereikt dan de hypothalamus die het stofje corticotropin-releasing hormone (CRH) produceert. CRH stimuleert vervolgens de hypofyse tot het produceren van het adrenocorticotroop hormoon (ACTH). ACTH stimuleert tot slot de bijnierschors tot de productie van corticosteroïden zoals het hormoon cortisol. Cortisol zorgt voor allerlei processen in je lichaam waardoor je langduriger met stress kunt omgaan. Cortisol in je bloedbaan leidt tot een verhoging van het bloedsuikergehalte en verhoogt de stofwisseling. Het zorgt ervoor, dat de organen die de meeste energie nodig hebben om de stressor te bestrijden het ook krijgen. Cortisol zie je na 30 minuten terug in je bloed. Een hoger cortisolgehalte in je bloed zorgt tot slot voor een negatieve feedback aan je hypothalamus en hypofyse waardoor de aanmaak van ACTH weer daalt.

Beide systemen werken dus goed bij kortdurende stress. Veel stressoren zijn helaas niet weg na 30 minuten, maar zijn aanwezig in je leven. Ook het continu ‘aan staan’ in deze tijd, zorgt voor verlengde stressreacties in je lichaam. Op chronische stress zijn we echter niet goed berekend. Als je cortisolniveaus langdurig verhoogd raken, dan zorgt dat voor ontregelingen in je lichaam. Cortisol onderdrukt bijvoorbeeld je immuunsysteem en je spijsvertering, het ontregelt je hormoonhuishouding en de werking van je hersenen. Het kan dan ook leiden tot tal van symptomen en een grote mate van uitputting of vermoeidheid. Chronische stress kan ook leiden tot hartritmestoornissen en psychische klachten zoals een burn-out, angststoornis of depressie.

Slaap je slecht? Voel je je prikkelbaar, ben je humeurig of heb je last van een kort lontje? Voel je de neiging om nog even wat verder op je gaspedaal te drukken of je juist terug te trekken? Heb je weinig honger of eet je meer suikers? Ben je gevoeliger voor blessures of (hoofd)pijn? Of voel je dat je lichaam meer spierspanning heeft, bijvoorbeeld in je nek en schoudergebied? En zijn deze signalen al even aanwezig? Het kunnen allemaal tekenen zijn van chronische stress. Wees dus alert op alles wat anders is in je lichaam en blijf daar niet mee lopen.

• Leer je eigen boek lezen. Zoek een coach of verdiep je in persoonlijkheidsprofielen en ontdek wat voor jou stressfactoren zijn en hoe jij daarmee omgaat. Hoe eerlijker je naar jezelf kunt kijken, hoe groter de kans dat je je eigen stressvalkuilen doorziet en er ook iets aan kunt doen.
• Pak waar mogelijk stressoren in je leven aan. Makkelijker gezegd dan gedaan, maar het niet doen, kan je uiteindelijk veel kosten.
• Als het niet mogelijk is om stressgevende aspecten in je context te veranderen, zoek dan hulp bij ‘het leren leven met wat er is’. Voor de een helpt mindfulness of meditatie, voor de ander elke dag een flinke wandeling maken en je hoofd leeg maken.
• Ontlast je lichaam zo veel mogelijk; vermijd koffie, alcohol, roken en drugs en kies voor natuurlijke, gezonde voeding.
• Zorg voor voldoende micronutriënten: zoals de multivitamine MultiPerfect of ondersteun je geestelijke balans en energie met een combinatie van Curmac, Zinargin en Methialyn. Een orthomoleculair therapeut kan goed met je meekijken om te zien of er een mogelijke disbalans bij je is die kan worden hersteld.
• Zorg voor een gezond aantal uren slaap (7-8) en een regelmatig dag- en nachtritme.
• Investeer actief in ontspanning, in plezier en positieve sociale activiteiten, ga de natuur in en zorg voor een gezonde belasting via sport.
• Maak jezelf weerbaarder met hormetische prikkels; bijvoorbeeld met koude-, warmte-, honger- of dorstprikkels.

Op de website van Logic of Nature vind je diverse blogs op het gebied van gezondheid en welzijn. Op zoek naar meer verdieping? Dat bieden we ook. Lees bijvoorbeeld het wetenschappelijke artikel ‘De mitochondria-microbioom connectie’ op de website van ReThink Foundation. ReThink Foundation heeft als missie bij te dragen aan bewustzijn over gezondheid. ReThink organiseert seminars en evenementen en brengt kennis over fysiologie en gezondheid bijeen van onderzoekers, instituten en (para)medische professionals.

De vitaliteit van de man wordt vaak afgemeten aan de seksuele functie, vruchtbaarheid en de grootte van de prostaat. Meer factoren spelen echter een rol. Mannen verschillen bijvoorbeeld van vrouwen in anatomie, in genregulatie, in hormoonhuishouding en in behoefte aan voedingsstoffen. Ook kunnen mannen voorkeuren hebben in wat ze eten, in hoe ze bewegen, en kan hun werk fysiek of mentaal bepaalde eisen aan ze stellen. Dit kan effecten hebben op je gezondheid. In dit blogartikel zoomen we in op typische mannenzaken en vertellen we wat je zelf kunt doen om je gezondheid te ondersteunen.

De gemiddelde man is gemiddeld 20-25% zwaarder en 10-12 centimeter langer dan de vrouw. Met minder vetweefsel (gemiddeld 15%) en meer spiermassa (gemiddeld 40-45%) dan de vrouw, gebruik je bij dezelfde inspanning dan ook meer energie. Let dus op je energiebehoefte. Zeker als je wat steviger gebouwd bent en meer spiermassa hebt. Je gemiddelde dagelijkse energiebehoefte bedraagt ongeveer 2.500 kcal. Sport je veel of ben je heel actief? Dan mag je daar nog 300-500 kcal bij optellen. Om deze energie te activeren, verbruik je als man ook een hoger gehalte aan vitaminen en mineralen, zoals bijvoorbeeld B-vitaminen. Voldoende inname van volwaardige eiwitten kan hierin voorzien.

Een interessant gegeven is dat het verschil in sekse ook tot onzichtbare biologische verschillen leidt. Zo blijkt uit een onderzoek van Hartman, gefinancierd door de hartstichting, dat 14-25% van de RNA-patronen verschillen. Deze patronen zijn belangrijk in de regulatie, ofwel het aan- en uitzetten van genen. Zo verschillen onder meer de geslachtschromosomen en -hormonen. Dit betekent een verschil in de activiteit van weefsels en in processen in de cel, en bijvoorbeeld in ontstekingsreacties. Mannen en vrouwen kennen hierdoor elk eigen kwetsbaarheden op het vlak van gezondheid, zoals op het vlak van atherosclerose en gevoeligheid voor ziektes. Als man is het bijvoorbeeld raadzaam om alert te zijn op ontstekingsreacties. Investeren in gezonde voeding, beweging en een passende leefstijl is op elke leeftijd dus essentieel.

Hormonen die een rol spelen in het endocriene stelsel van de man zijn onder meer de androgene geslachtshormonen dehydroepiandrosteron (DHEA), testosteron en dihydrotestosteron (DHT). DHEA wordt gemaakt uit cholesterol en is de voorloper van testosteron en oestrogeen. Testosteron is nodig voor de aanmaak van sperma, zorgt voor mannelijke geslachtskenmerken, en is onmisbaar voor onder meer spieren, botten, hersenen en de prostaat. DHT is biologisch actief en wordt gemaakt uit de iets minder actieve voorloper testosteron met behulp van het enzym 5-alfa-reductase. Andere belangrijke hormonen zijn het luteïniserend hormoon (LH) en het follikel stimulerend hormoon (FSH), geproduceerd onder invloed van de hypothalamus en de hypofyse. Ze zijn belangrijk voor de aanmaak van zaadcellen en de productie van testosteron.

De prostaat maakt deel uit van je voortplantingssysteem. Een goede prostaatfunctie is dan ook essentieel voor je vruchtbaarheid. Je prostaat kan in omvang toenemen en na verloop van tijd klachten veroorzaken. Verschillende hormonen spelen hierbij een rol. Dihydrotestosteron (DHT) functioneert ook als een groeihormoon en kan de groei van de prostaat bevorderen. Behandeling van een goedaardige prostaatvergroting richt zich op het remmen van 5-alfa-reductase. Ook kan een overschot aan oestrogeen, ten opzichte van testosteron, bijdragen aan de groei van de prostaat. Het enzym aromatase zet testosteron om in oestrogeen. Teveel aromatase kan zorgen voor een relatief hoog oestrogeenniveau. Ook het hormoon insuline functioneert als een groeihormoon. Hoge insulinespiegels, als gevolg van insulineresistentie door verkeerde voedselkeuzes, kunnen dus ook een rol spelen. Reden te meer om op je voeding en leefstijl te letten. Alles over de prostaat lees je in dit blogartikel.

Mannen en vrouwen delen de meeste hormonen met elkaar, maar in verschillende hoeveelheden. Bij mannen is er dus sprake van meer testosteron en bij vrouwen van meer oestrogeen en progesteron. De hoeveelheid geslachtshormonen neemt af naarmate de leeftijd vordert. Waar dat bij vrouwen vrij plotseling gebeurt tijdens de overgang, blijven mannen testosteron produceren en neemt dit vanaf hun dertigste geleidelijk af, met 1% per jaar. Bij ongeveer een kwart van de mannen daalt het testosterongehalte echter zo extreem dat ze in een soort mannelijke overgang belanden. Dit komt vaker voor bij mannen met overgewicht. Je kunt dan symptomen ervaren zoals seksuele problemen, opvliegers, vermoeidheid en lusteloosheid.

Uit onderzoek van het RIVM over de periode 2012-2016 blijkt dat mannen aanzienlijk meer vlees (inclusief bewerkt vlees en vleeswaren), eieren, aardappelen, brood, granen, rijst en pasta, vetten en oliën, suikers en hartige snacks en sauzen eten dan vrouwen. Ook drinken ze aanzienlijk meer alcohol. Mannen eten minder fruit en noten dan vrouwen. Gemiddeld eten mannen dagelijks ongeveer 130 gram groenten. Hier valt voor de gemiddelde man dus veel te winnen. Investeren in een goed voedingspatroon vormt de start voor langdurige gezondheid. Een mediterraan voedingspatroon, met hoofdzakelijk pure onbewerkte producten zoals biologische groenten en fruit (samen minimaal 500 gram per dag), noten, peulvruchten, gezonde granen, vis, weinig vlees en meervoudige onverzadigde vetzuren kan veel bieden. Ook voor de hormonale balans.

Specifieke voeding die interessant is voor het mannelijke voortplantingssysteem is voeding rijk aan zink zoals pompoenpitten, aan selenium zoals paranoten (circa 4 per dag), aan fytosterolen zoals olijfolie, noten en zaden, aan lignanen zoals lijnzaad, aan lycopeen zoals zongerijpte tomaten, aan antioxidanten zoals groenten en kruiden en tot slot aan omega 3-vetzuren en vitamine D3 zoals zeewier, vis, schaal- en schelpdieren. Vergeet ook niet voldoende vitamine D3 op te doen buiten in de zon.

Naast micronutriënten die je uit gezonde voeding haalt, kan aanvullende suppletie waardevol zijn. We zetten een aantal belangrijke stoffen en producten op een rij:

• Basissuppletie vind je in een multivitamine zoals MultiPerfect of in de multivitamine Androxir; speciaal voor de man op leeftijd waarin meerdere ondersteunende nutriënten worden gecombineerd, zoals maca, zaagpalm, zink en selenium. Aangevuld met omega 3-vetzuren als tegenhanger voor de grotere consumptie aan omega 6-vetzuren en vitamine D3 als een essentiële aanvulling, zeker in de wintermaanden.
• Curmac is een interessant supplement met twee belangrijke stoffen voor de man: maca dat bijdraagt aan het seksuele verlangen en de seksuele functie, de kwaliteit van sperma en de mannelijke vruchtbaarheid ondersteunt en bijdraagt tot een goed mentaal evenwicht en behoud van de vitaliteit* en Cucurbita pepo dat de lagere urinewegen, de plasfunctie en de normale werking van de prostaat ondersteunt*.
• Zink, selenium en vitamine E helpen cellen beschermen tegen oxidatieve stress.
• Het combinatieproduct Prostaxen bevat stoffen ter ondersteuning van de urinewegen*, zoals Cucurbita pepo en zaagpalm. Zaagpalm, ofwel Serenoa repens of saw palmetto, helpt de normale plasfunctie te ondersteunen*. Zaagpalm remt bijvoorbeeld het enzym 5-alfa-reductase, waardoor er minder testosteron in DHT wordt omgezet. De vitamine B6 in Prostaxen reguleert de hormonale activiteit.
• Een mooie bewezen formule tot slot die de vruchtbaarheid ondersteunt voor de man met een kinderwens is Fertility man.

*Gezondheidsclaim in afwachting van die goedkeuring door de Europese Commissie.

• Bewaak je hormonale balans met onder meer een stabiele bloedsuikerspiegel. Verschillende interventies hebben hierop een gunstig effect: eet minder vaak op een dag, beperk je inname van bewerkte koolhydraten, verdiep je in intermittent fasting en plan je sport of beweging regelmatig voor de maaltijd.
• Bij prostaatklachten zijn voldoende bewegen, sporten en ontspanningsoefeningen zoals yoga of meditatie aan te raden. Spreid je vochtinname over de dag en vermijd koffie en alcohol in de avond.
• Hoe natuurlijker je leefstijl, hoe beter je gezondheid. Dat komt je hele vitaliteit ten goede. Begin echter op tijd. Hoe jonger je risicofactoren vermindert, hoe kleiner de kans op typische mannenklachten op leeftijd.

Op de website van ReThink Foundation vind je een wetenschappelijk artikel over de prostaat. ReThink Foundation heeft als missie bij te dragen aan bewustzijn over gezondheid. Heb je vragen over onze producten? Benader ons gerust voor meer informatie.

Zwanger worden is een klein wonder. Het is echter niet gratis. Het vraagt niet alleen een tijdige en zorgvuldige voorbereiding, maar een zwangerschap vergt ook veel van je lichaam. Wat kun je als zwangere vrouw doen om jezelf zo goed mogelijk te ondersteunen in deze maanden van ‘topsport’? En hoe geef je je kindje de beste start? Dat lees je in dit blogartikel.

Deze blog sluit aan bij de eerder verschenen blogserie Samen natuurlijk zwanger worden. Hierin staat centraal hoe de vrouw én de man zich goed kunnen voorbereiden op een zwangerschap. Iets wat tijd vraagt. Hoe beter namelijk de kwaliteit van de eicel én de zaadcel, en hoe gezonder het lichaam van de vrouw, hoe sterker de basis is voor een succesvolle conceptie en zwangerschap en voor de ontwikkeling van een gezond kind. Daar mag je dan ook rustig een paar maanden voor uit trekken. Wat is nu aansluitend belangrijk; tijdens de zwangerschap en erna?

Als je zwanger bent, verandert er veel in je lichaam, onder meer onder invloed van je hormoonhuishouding. Belangrijke zwangerschapshormonen zijn bijvoorbeeld het hCG-hormoon, oestrogeen, progesteron, oxytocine, prolactine en relaxine. Door toename of afname van deze hormonen kun je bijvoorbeeld last krijgen van stemmingswisselingen, misselijkheid, eetbuien, een lager libido en grotere en gevoelige borsten. Naarmate je baarmoeder toeneemt in omvang en de ligamenten onder druk komen te staan, kan er bandenpijn ontstaan. Naar de bevalling toe worden de banden en spieren in je bekkengebied slapper zodat de baby geboren kan worden. Dit kan ook gepaard gaan met rug- en bekkenpijn. Doordat er een extra liter bloed door je lichaam stroomt, moet je hart harder werken en klopt het sneller. Ook kan je geheugen tijdelijk warriger worden. En met name tijdens het tweede en derde trimester is je stofwisseling hard aan het werk om meer energie te produceren. Kortom, topsport!

Met goede zelfzorg help je jezelf om beter door je zwangerschap heen te komen. Een regelmatige nachtrust met voldoende uren slaap, actief investeren in ontspanning, stress vermijden en afschakelen tijdens de avonduren en zorgen voor passende beweging zijn natuurlijk belangrijke leefregels. Daarnaast kun je je lichaam veel bieden met gezonde voeding en aanvullende suppletie. Zodat je lichaam goed blijft functioneren, ook tijdens alle veranderingen in je zwangerschap en het geven van borstvoeding. Zorg voor een gebalanceerde verhouding aan macronutriënten met voldoende goede eiwitten, essentiële vetzuren en complexe koolhydraten, en vezelrijke voeding vol micronutriënten zoals vitaminen, mineralen, spoorelementen en fytonutriënten.

Wist je dat de gezonde voeding aangevuld met suppletie de kans op een geslaagde conceptie vergroot? Een goede kwaliteit eicellen én zaadcellen ligt aan de basis van een succesvolle zwangerschap. Voor de vrouw is het belangrijk dat de eicellen een goed celmembraan hebben en dat in de eicel de energie goed is. De eicel moet zich op eigen kracht goed kunnen ontwikkelen en innestelen. Voor de man zijn de opbouw van het membraan van de zaadcel, de souplesse van de zwemstaart en eveneens de energie in de zaadcel belangrijk. Zodat er een goede samensmelting kan plaatsvinden. Hiervoor zijn goede voedingsstoffen nodig, zoals astaxanthine, vitamine B6, B12, E, folaat, Q10, zink, maca en N-acetyl-L-carnitine. Daarnaast zijn de juiste omega vetzuren essentieel; voor de man is alfa-linoleenzuur uit lijnzaadolie waardevol en voor de vrouw EPA en DHA uit visolie.

De voedingsstoffen die voor en tijdens de conceptie belangrijk zijn, zijn dat ook nog tijdens het eerste trimester. Daarnaast is een natuurlijke, zorgvuldig gedoseerde multivitamine aanbevolen. De vitamine A-behoefte van een zwangere vrouw is bijvoorbeeld wel hoger, maar vitamine A mag ook niet te hoog gedoseerd worden. Een dagelijkse inname van omega 3-vetzuren met EPA en DHA is niet alleen belangrijk voor jezelf, maar ook voor je ongeboren kind. DHA draagt namelijk bij aan de ontwikkeling van de hersenen en ogen van je kindje. In het laatste trimester van je zwangerschap kun je je darmflora nog ondersteunen, bijvoorbeeld met een goede pre- en probioticaformule.

Borstvoeding geven kost veel energie. Het verhoogt dan ook je behoefte aan voedingsstoffen, zoals de B-vitaminen, ijzer en jodium. Een goede multivitamine voorziet hierin en is dus ook na je bevalling belangrijk. Daarnaast blijven de omega 3-vetzuren essentieel zodat dit, via je borstvoeding (bij een inname van 200 mg DHA bovenop de inname via je voeding), ook weer ten gunste komt van je pasgeboren kind. Tot slot is het aan te raden om vitamine D3 aan te vullen op geleide van je vitamine D-spiegel. Natuurlijk vooral belangrijk als je zwangerschap of borstvoeding in de herfst, winter en/of voorjaar valt. Je kunt je huisarts vragen om je vitamine D-status te laten bepalen.

Borstvoeding is de meest natuurlijke voeding voor je baby. Zo geef je bijna alle voedingsstoffen door aan je kind. Lukt dat niet, dan bevat ook flesvoeding bijna alle voedingsstoffen die je kindje nodig heeft. Voor zowel moedermelk als flesvoeding geldt echter dat er onvoldoende vitamine D3 en vitamine K in zit (bij minder dan 500 milliliter flesvoeding). Aanbevolen wordt een dagelijkse aanvulling van 400 i.e. of 10 mcg vitamine D3 en 150 mcg vitamine K (in elk geval de eerste twaalf weken).

Flesvoeding kun je verder ook aanvullen met bijvoorbeeld 1 softgel omega 3-vetzuren. Tot slot kun je flesvoeding nog verrijken met een mild pre- en probioticaproduct en vanaf zes maanden met een formule die de hele spijsvertering van je kindje ondersteunt. Dit kan natuurlijk ook in aanvulling op borstvoeding.

Geef je flesvoeding, let dan ook op het volgende. Flesvoeding op basis van koemelk, met lactose, komt het dichtst in de buurt van moedermelk. De meeste pasgeboren baby’s kunnen melksuiker nog goed verteren. Galactose in lactose is bovendien belangrijk voor de darmflora. Een alternatief kan een hypoallergeen product zijn of flesvoeding gebaseerd op geitenmelk. Vermijd liever producten met maltodextrine, glucosestroop en maïszetmeel. En vanzelfsprekend hebben biologische producten met zo min mogelijk kunstmatige toevoegingen de voorkeur.

Het complete dossier met alles over zwanger worden; inclusief 8 blogs, 10 korte video’s met ervaringsverhalen van acht koppels en allerlei handige informatie en tips over onder meer voeding, suppletie en ontspanning, vind je op de website van Logic of Nature.

“Als je gezond en gevarieerd eet, heb je geen voedingssupplementen nodig”, zo stelt het Voedingscentrum. In theorie is dat waar. De praktijk is echter weerbarstiger. Lang niet iedereen voldoet aan deze voorwaarden. Vitaminen en mineralen heb je bovendien nodig voor de normale werking van al je lichaamsfuncties. En daarop kun je niet zuinig genoeg zijn. In dit blogartikel lees je alles over de gunstige bijdrage van vitaminen en mineralen. Zo kun je zelf beoordelen of investeren in een goede multivitamine loont.

Voor een normale werking van al je lichaamsprocessen heb je alle voedingsstoffen nodig. Niet alleen macronutriënten – goede eiwitten, vetten en koolhydraten –, maar ook micronutriënten – vitaminen, mineralen en spoorelementen. Daarnaast leveren fytonutriënten – bioactieve stoffen uit planten – een gunstige bijdrage. Je lichaam kan de meeste vitaminen en mineralen niet zelf aanmaken. Uitzonderingen zijn vitamine K, vitamine A, vitamine D en vitamine B3. Je haalt je micro- en fytonutriënten dus voor 98% uit goede voeding. Wat doen vitaminen en mineralen in je lichaam?

Diverse vitaminen en mineralen dragen bij aan de normale werking van je spieren, botten en bindweefsel. Een bekend ‘bottenduo’ bestaat bijvoorbeeld uit vitamine D3 en K2. D3 zorgt ervoor dat fosfor en calcium goed uit je voeding worden opgenomen en K2 helpt calcium vervolgens te distribueren in je lichaam. Dankzij D3 en K2 worden beide stoffen vervolgens veilig uit je bloedbaan gehaald en opgenomen in je botweefsel. Daarnaast zijn ook zink, magnesium en mangaan belangrijke spelers in je botgezondheid. Ook je spieren hebben belang bij voldoende vitamine D én bij de mineralen kalium, magnesium en calcium. Koper en mangaan heb je nodig voor de aanmaak van bindweefsel en kraakbeen in je gewrichten.

Je bloed bestaat voor de helft uit plasma en voor de andere helft uit rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes. Nieuwe bloedcellen ontstaan in je beenmerg en hebben een beperkte levensduur. Je maakt dus continu nieuwe bloedcellen aan. Folaat (vitamine B11) ondersteunt de aanmaak van rode én witte bloedlichaampjes. IJzer, vitamine B2, B6 en B12 dragen bij tot de normale vorming van rode bloedcellen. Rode bloedcellen, het grootste deel van je bloedcellen, vervoeren zuurstof door je lichaam met behulp van het eiwit hemoglobine. Hemoglobine bindt zich aan zuurstof en is daardoor een ideaal transportmiddel. Hiervoor is voldoende ijzer nodig. IJzer zorgt, naast voor transport, ook voor de aanmaak van hemoglobine.

In je lichaam vindt constant deling van cellen plaats waardoor nieuwe cellen ontstaan. Cellen delen onder meer om oude of kapotte cellen te vervangen en zodat je kunt groeien. Zo worden weefsels onderhouden en gerepareerd en wordt je immuunsysteem in stand gehouden. De voedingsstoffen zink, calcium, ijzer en magnesium en de vitaminen A, folaat (B11), B12 en D3 zijn allemaal essentieel voor de aanmaak van cellen en weefsels.

Geestelijke veerkracht, goed kunnen leren en concentreren, problemen kunnen oplossen, weerstand kunnen bieden bij stress en goed kunnen beredeneren, zijn allemaal voorbeelden van psychologische en cognitieve functies waarbij je hersenen en zenuwstelsel een rol spelen. En het zijn functies die je graag zo lang mogelijk in stand houdt. De mineralen ijzer, jodium en zink dragen bij aan je cognitieve functies. De B-vitaminen zoals B1, B3, B5, B6, biotine (B8), folaat (B11), B12 en magnesium en vitamine C zijn essentieel voor je psychologische functies.

Macronutriënten – eiwitten, vetten en koolhydraten – geven je lichaam energie in de vorm van calorieën. Koolhydraten worden omgezet in glucose en vetten in vetzuren, beide vormen belangrijke brandstofbronnen. Eiwitten fungeren vooral als bouwstoffen. Micronutriënten zoals vitaminen en mineralen leveren op zich geen energie, maar spelen wel een belangrijke rol in je energiestofwisseling en bij vermoeidheid. Onmisbare nutriënten hiervoor zijn onder meer ook weer de B-vitaminen zoals B1, B3, B5, B6, biotine (B8) en B12 en de mineralen calcium, ijzer, jodium, koper, magnesium en mangaan.

Een ander belangrijk lichaamssysteem is je zenuwstelsel. Je zenuwstelsel bestaat uit je hersenen, je ruggenmerg en al je zenuwen. Je hersenen regelen alles wat er in je lichaam gebeurt en wat je lichaam moet doen. Dankzij een netwerk van zenuwen in je hele lichaam krijgen je hersenen informatie en kunnen dan reageren. Zo regelt je zenuwstelsel alle handelingen; van het aansturen van spieren, het verwerken van zintuiglijke prikkels tot het verloop van emotionele en verstandelijke processen. De vitaminen B1, B3, B5, B6, biotine (B8) en B12 en de mineralen calcium, jodium, kalium, koper en magnesium ondersteunen de normale werking van je zenuwstelsel. Calcium draagt bijvoorbeeld bij tot een normale neurotransmissie. Koper ondersteunt de opbouw van zenuwcellen. En magnesium speelt een rol in de prikkeloverdracht tussen zenuwcellen.

Niet alleen in de wintermaanden, maar het hele jaar door gebruikt je lichaam diverse vitaminen en mineralen zodat je immuunsysteem normaal blijft functioneren. Van vitamine C en D3 is meestal wel bekend dat ze een positieve invloed hebben op je afweersysteem. Echter ook de mineralen ijzer, koper, selenium, zink en de vitamines A, B6, folaat (B11), B12 en C spelen een rol in het normaal functioneren van je immuunsysteem.

Tot slot zijn vitaminen en mineralen ook belangrijk voor je tanden, huid, haren en nagels. Je tanden sterk houden, doe je onder meer met voldoende calcium, magnesium en vitamine D3. Vitamine C draagt bij aan normale collageenvorming voor zowel je tanden als je tandvlees. Voor een normale huid en slijmvliezen heb je vitamines A, B2, B3, biotine (vitamine B8) en C nodig en de mineralen jodium, koper en zink. Specifiek voor je nagels zijn de mineralen selenium en zink belangrijk. En je haar gedijt tenslotte goed bij voldoende biotine, koper, selenium en zink.

Wil je investeren in je gezondheid, zorg dan altijd voor gezonde macro- en voldoende micronutriënten. Gezonde, gevarieerde en hoofdzakelijk natuurlijke en plantaardige voeding vormt altijd je belangrijkste basis. Een multivitamine vormt hierop een waardevolle aanvulling. Een essentieel vertrekpunt is dat je je lichaam ondersteunt en niet verstoort. Een goede multivitamine is dan ook niet te hooggedoseerd en bevat alle vitaminen en mineralen in de juiste verhoudingen. Vaak bevat een goede multivitamine ook waardevolle plantstoffen. De ingrediënten moeten goed opneembaar zijn door je lichaam. Kies dus altijd voor een natuurlijke multivitamine met bioactieve voedingsstoffen en zo min mogelijk vulstoffen.

Een adequaat gedoseerde multivitamine is in principe voor iedereen geschikt. Eet je vegetarisch of veganistisch? Of eet je eenzijdig of te veel bewerkte voeding? Dan is een multivitamine zeker aan te raden. In stresssituaties, in de wintermaanden of bijvoorbeeld in herstelperiodes is het eveneens extra belangrijk dat je voldoende van alle nutriënten binnenkrijgt. Mensen met een actieve leefstijl, zwangere vrouwen, kinderen en jongeren, en ouderen zijn andere doelgroepen voor wie een multivitamine veel kan bieden. Heb je vragen over voedingssuppletie of onze multivitamine MultiPerfect? Benader ons gerust.

Op de website van Logic of Nature vind je diverse blogs op het gebied van gezondheid en welzijn. Op zoek naar meer verdieping? Dat bieden we ook. Lees bijvoorbeeld het wetenschappelijke artikel ‘Macronutriënten: plantaardig of niet?’ en/of ‘Micronutriënten: essentieel of niet?’ op de website van ReThink Foundation. ReThink Foundation heeft als missie bij te dragen aan bewustzijn over gezondheid. ReThink organiseert seminars en evenementen en brengt kennis over fysiologie en gezondheid bijeen van onderzoekers, instituten en (para)medische professionals.

Gezonder eten is voor veel mensen een belangrijk streven. Misschien overweeg je vegetarisch te gaan eten of deed je dat al? Of blijf je een overtuigd carnivoor, pescotariër of alles etende omnivoor, maar wil je meer plantaardige voeding toevoegen? Hoe je ook eet, de kans bestaat dat je bepaalde voedingsmiddelen veel eet en andere juist niet. En dat kan een effect hebben in je lichaam. Lees er alles over in dit blogartikel.

Behoort gezonde voeding standaard tot jouw leefstijl? Of sta je maar zelden stil bij wat je eet? Of eet je vanuit klimatologisch oogpunt of dierenliefde bijvoorbeeld geen dierlijke producten? Of kies je voor een ketogeen of paleodieet omdat je denkt dat het je gezondheidsvoordelen oplevert, zoals meer vitaliteit of een gezond gewicht? Zo veel mensen, zo veel eetstijlen. Ook al zijn je (nieuwe) intenties goed, er zijn ook een paar valkuilen waar je rekening mee wilt houden. Deze valkuilen gelden overigens voor elk eetpatroon.

Valkuil 1: tekort aan essentiële voedingsstoffen en micronutriënten

Voor een normale werking van je cellen en al je lichaamsprocessen heb je alle voedingsstoffen nodig. Het gaat om goede eiwitten, vetten en koolhydraten (macronutriënten) en alle vitaminen, mineralen en spoorelementen (micronutriënten) en fytonutriënten. Eet je eenzijdig, te streng en beperkt of te veel bewerkte voeding dan loop je het risico dat je bepaalde voedingsstoffen niet binnenkrijgt. Eet je bijvoorbeeld langdurig vegetarisch of veganistisch dan haal je weinig vitamine B12 uit je voeding. Heb je last van stress of kan je lichaam wel wat extra’s gebruiken in de wintermaanden of in specifieke situaties, dan is het extra belangrijk dat je voldoende van alle nutriënten binnenkrijgt, zoals vitamine C en D3.

Valkuil 2: gebrek aan diversiteit in je voeding

Gevarieerde voeding zorgt dus voor een breed pallet aan micronutriënten, zoals vitaminen, mineralen, spoorelementen en plantstoffen. Een must voor je gezondheid. Daarnaast is ook je microbioom gebaat bij een grote rijkdom aan plantaardige voeding met veel vezels. Een mooie richtlijn is vijfentwintig verschillende soorten planten – groenten, fruit, noten, zaden, kruiden – per week. Hoe breder je de gunstige bacteriën in je buik voedt, hoe sterker je microbioom. Variatie is ook belangrijk in je eiwitten en vetten, zeker als je vegan of vegetarisch eet. Zodat je al je aminozuren en goede vetzuren binnenkrijgt.

Valkuil 3: te veel van bepaalde voedingsstoffen

Een Westers voedingspatroon of voeding met veel dierlijke producten of weinig vis kan zorgen voor een overdaad aan transvetten, verzadigde vetten en omega-6 vetzuren, en een gebrek aan omega-3 vetzuren. Een gezonde balans tussen omega-6 en omega-3 vetzuren bedraagt ongeveer 3:1. Door een verkeerd voedingspatroon loopt deze balans al snel uit de pas en bedraagt soms wel 10:1 tot 15:1. Gezondheidsrisico’s nemen hierdoor toe. Een ander voorbeeld is een vegan eetpatroon waarbij je relatief meer koolhydraten zoals granen en aardappelen eet. Dit kan een effect hebben op je bloedsuikerspiegel. Eet je veel peulvruchten, dan kunnen de antinutriënten in de peulvruchten een belasting vormen voor je spijsvertering.

De inzichten over wat gezonde voeding is en wat niet, volgen elkaar snel op. Een absoluut gezond voedingspatroon bestaat niet. Er zijn wel richtlijnen te geven. Mediterrane voeding met pure onbewerkte producten zoals biologische groenten, fruit, noten, peulvruchten, gezonde granen, vis, beperkt vlees, meervoudige onverzadigde vetzuren en gefermenteerde producten vormt een gezonde basis.

Elk onbewerkt voedingsmiddel heeft echter voor- en nadelen. Ofwel in de woorden van alchemist en arts Paracelsus: ‘de hoeveelheid bepaalt of iets giftig is of niet’. Producten met goede voedingsstoffen kunnen bij overdaad toch schadelijk zijn. En stoffen die als slecht worden gezien, hebben we in beperkte mate nodig. Bijvoorbeeld het antinutriënt fytinezuur in brood. Fytinezuur heeft een rol als antioxidant, maar een te veel wil je liever vermijden. Variatie is, zoals we al zagen, een belangrijk toverwoord. Zo krijg je alles binnen en benut je vooral de voordelen en vermijd je de nadelen van voeding door overdaad.

Het gaat daarnaast niet alleen om wat je eet, maar ook om hoe je eet en hoe jouw lichaam daarop reageert. Gezonde voeding is dus ook deels persoonlijk. Kan je lichaam bijvoorbeeld geen lactose verwerken, dan zul je daar meer last van hebben dan iemand zonder lactose-intolerantie. Te veel en te vaak eten, doen ook geen goed. Eet maximaal 2 tot 3 keer per dag en eet tot je 80% vol bent. Beweging op een nuchtere maag zorgt ervoor dat je voeding beter wordt benut. Intermittent vasten, dus tijdelijk niet eten, helpt je lichaam bij diverse herstelprocessen. Je wordt er weer metabool flexibel van en kunt daardoor goed vet en glucose gebruiken als brandstof.

Macronutriënten zijn vetten, eiwitten en koolhydraten. Eiwitten vormen vooral bouwstoffen voor je lichaam. Je hebt er gemiddeld 0,8-1 gram per kilo lichaamsgewicht per dag van nodig. Doe je veel aan kracht- of duursport, dan is dat 1,2-1,7 gram. Het is belangrijk dat je alle essentiële aminozuren binnenkrijgt. Heb je een vegan eetpatroon, let hier dan extra op en varieer in je plantaardige eiwitbronnen zoals peulvruchten, granen, groenten, vleesvervangers, noten, zaden en pitten. Eet je geen vis of zeevruchten? Dan mis je de gezondheidsvoordelen van de goede voedingsstoffen uit vis, zoals de omega-3 meervoudige onverzadigde vetzuren EPA en DHA. Een supplement met algen omega-3 vetzuren kan helpen, maar levert vaak een lagere hoeveelheid EPA en DHA. Je lichaam kan zelf maar kleine hoeveelheden EPA en DHA aanmaken uit het vetzuur ALA. Kies tot slot vooral complexe of langzame koolhydraten, zoals volkoren glutenvrije granen, zoete aardappelen, knolgewassen, groenten en fruit.

Micronutriënten vind je in groenten, fruit, kruiden, noten, vlees, vis, zeevruchten, gevogelte en zeewier. Bijna alle vitamines zijn essentieel. Je kunt ze dus alleen maar uit voeding halen. Zonder vitaminen en mineralen kan je lichaam niet goed functioneren. Ook hier geldt weer: hoe gevarieerder je voeding, hoe groter het aantal verschillende micronutriënten. Eet minimaal 400 gram groenten (en fruit) per dag in verschillende kleuren van de regenboog. Een ander voordeel daarvan is het gehalte fytonutriënten, ofwel bioactieve plantstoffen, in groenten, fruit en kruiden. Zoals bioflavonoïden, carotenoïden en isoflavonen. Fytonutriënten hebben gezondheidsbevorderende effecten en mogen dan ook niet ontbreken in een gezond voedingspatroon.

Eet je zeer gevarieerd gezond, dan heb je, volgens het Voedingscentrum, geen suppletie nodig. Gezonde voeding is dan ook altijd het vertrekpunt. Suppletie vormt hierop een aanvulling. Dat gezonde voeding echter nog niet zo eenduidig is, heb je in dit blogartikel kunnen lezen. Je hebt sowieso alle nutriënten in afdoende hoeveelheden nodig. Afhankelijk van je voedingspatroon, kan het dan ook raadzaam zijn om voedingsstoffen aan te vullen. Basissuppletie die voor iedereen geschikt is, is een niet te hoog gedoseerde multivitamine en vitamine B12.

Wil je gezondere keuzes maken op het gebied van voeding; een kleine aanpassing of een drastische koerswijziging? Pas op voor kortdurende strenge diëten. Onderzoek of je structureel gezonde keuzes kunt maken die je kunt vol houden. Vul je boodschappenmandje met onbewerkte, natuurlijke producten. Bestel een biologische groentekrat. Investeer in goede basis voedingssuppletie. Eet tot je 80% vol bent. Probeer of Intermittent vasten iets voor jou is. En let ook eens op hoe je je voelt als je wat hebt gegeten. Word je er moe van of krijg je er juist energie van? Volg je lichaam en kijk wat voor jou werkt. Een 80-20-regel is een goede standaard. Maak het voor 80% zo gezond, gevarieerd en haalbaar als mogelijk, en geef jezelf voor 20% de ruimte om ook eens ongezonde keuzes te maken.

Op de website van ReThink Foundation vind je verdiepende wetenschappelijke artikelen. ReThink Foundation heeft als missie bij te dragen aan bewustzijn over gezondheid. ReThink organiseert seminars en evenementen en brengt kennis over fysiologie en gezondheid bijeen van onderzoekers, instituten en (para)medische professionals.

Voel je je al een tijdje rusteloos of heb je juist weinig energie? Val je af terwijl je flinke eetlust hebt of heb je juist geen trek en kom je toch aan? Of heb je het altijd maar koud? Grote kans dat je lichaam te veel of juist te weinig schildklierhormoon produceert. Een essentieel hormoon voor tal van weefsels en organen in je lichaam. De symptomen bij een tekort of teveel zijn dan ook heel divers. In dit blogartikel staan we stil bij de regulerende werking van de schildklier, bij de gevolgen van een disbalans en bij wat je zelf kunt doen bij symptomen.

De schildklier is een vlindervormige klier met twee aan elkaar verbonden kwabben aan de voorkant van je hals. Je schildklier maakt de hormonen T4 (thyroxine) en in mindere mate T3 (tri-joodthyronine) aan. Deze hormonen worden via je bloed naar je weefsels vervoerd. Ze beïnvloeden de stofwisselingsprocessen in je cellen in verschillende organen. Hoe hoger of lager de afgifte van schildklierhormoon, hoe sneller of trager je metabolisme. En dat kun je merken aan allerlei symptomen.

Je schildklier is indirect, dus via de productie van schildklierhormoon, een belangrijke regelaar in je lichaam, bijvoorbeeld van je eetlust, opname en verbranding van voeding, darmmotiliteit, temperatuur, hartslag, bloeddruk, energie en geestelijke welbevinden. Je centrale zenuwstelsel, botten, hart en vaten, maag, darmen, vetweefsel, spieren en stofwisseling hebben allemaal baat bij een normale productie van schildklierhormoon.

Achter je schildklier liggen vier bijschildkliertjes. Deze klieren hebben een eigen functie en produceren parathormoon (PTH). PTH werkt goed samen met calcitonine, een ander hormoon dat door je schildklier wordt geproduceerd. PTH reguleert het calcium- en fosfaatgehalte in je bloed. Calcitonine remt de afbraak van botweefsel. Beide hormonen zijn dus belangrijk voor de kwaliteit van je botten.

De productie van schildklierhormoon verloopt in een drietrapsproces langs je zogenoemde HPT-as (hypothalamus-hypofyse-schildklier-as). Als er schildklierhormoon nodig is in je lichaam, geeft je hypothalamus eerst het hormoon TRH (Thyreotropin Releasing Hormone) vrij aan je hypofyse. Je hypofyse weet vervolgens dat het tijd is om het hormoon TSH (Thyroid Stimulating Hormone) aan te maken. TSH stimuleert tenslotte je schildklier om schildklierhormoon aan te maken. Is er voldoende schildklierhormoon, dan volgt er een negatieve terugkoppeling aan de hypofyse en hypothalamus waardoor de productielijn weer wordt uitgezet.

Voor de productie van schildklierhormoon T4 zijn er diverse bouwstoffen en cofactoren nodig. Om te beginnen het essentiële aminozuur fenylalanine uit dierlijke uitwitten. Met behulp van B-vitaminen en mineralen wordt fenylalanine omgezet in het aminozuur L-tyrosine. L-tyrosine haalt je lichaam ook rechtstreeks uit eiwitrijke dierlijke en plantaardige voeding. L-tyrosine wordt omgezet naar thyroxine door koppeling van vier moleculen jodium (T4 staat voor tetra (4) joodthyronine). Ook hiervoor zijn cofactoren zoals vitamine B1, B6, B12, C, het mineraal zink en dus voldoende jodium nodig. In je lever wordt het inactieve T4 vervolgens omgezet in het actieve T3 schildklierhormoon met behulp van vitamine A, selenium en magnesium. Bij een tekort aan selenium of als er teveel T4 is, kan T3 ook worden omgezet in reversed T3 (rT3). rT3 is minder actief dan T3.

Bij mogelijke schildklierproblemen bepaalt je huisarts in eerste instantie je TSH-waarde. De normaalwaarde ligt ongeveer tussen 0,4 – 4,0 mU/l. Schildklierklachten kunnen zich ook voordoen bij een TSH lager dan 4,0 mU/l. De internist ziet dan ook liever een TSH-waarde onder de 2,8 mU/l. Bij een afwijkende waarde kunnen vervolgens de fT4- en eventueel nog de fT3-waarde worden bepaald. F staat voor vrij en verwijst naar het ongebonden hormoon meetbaar in je bloed. Bij kans op een auto-immuunziekte zoals Graves of Hashimoto kunnen antistoffen TPO, Tg en voor de TSH-receptor worden bepaald. Minstens zo belangrijk voor een diagnose is een goede anamnese van symptomen.

In het complexe proces van de productie van schildklierhormoon kan veel mis gaan. Zowel in de aansturing vanuit de HPT-as als in een tekort aan bouwstoffen of cofactoren. De schildklier is ook enorm gevoelig voor endogene en exogene factoren. Schildklierproblemen komen vaker voor boven de 50 jaar en meer bij vrouwen dan bij mannen. Andere risicofactoren zijn roken, erfelijke aspecten, onvoldoende of te veel jodium inname, stress en het gebruik van bepaalde medicijnen. Een verlaagde productie van schildklierhormoon komt vaker voor dan een verhoogde productie. Schildklierproblemen ontstaan vaak in verloop van tijd. Soms kun je zelfs al jaren klachten hebben met ‘normale’ bloedwaarden. In deze fase kun je preventief nog veel doen met voeding, leefstijl en suppletie. Investeren in een goede schildklierwerking is dan ook van levensbelang.

Als er te veel schildklierhormoon wordt aangemaakt, dan werkt je schildklier te snel. Hyperthyreoïdie jaagt een snellere stofwisseling aan waardoor je onder meer last kunt krijgen van hartkloppingen, zweten, afvallen en een gejaagd gevoel. In 70-80% van de gevallen is de oorzaak de auto-immuunziekte Graves. Graves wordt regulier behandeld met medicijnen, radioactief jodium of een operatie.

Als je schildklier te weinig schildklierhormoon produceert dan vertraagt je stofwisseling en spreken we van hypothyreoïdie. Klachten die je kunt ervaren zijn bijvoorbeeld haarverlies, een droge huid, gewichtstoename, vermoeidheid, hartklachten, spierpijn, obstipatie en psychische klachten. Oorzaken kunnen uiteenlopen; van de auto-immuunziekte Hashimoto waardoor je schildklier chronisch ontstoken is (thyreoïditis) tot een niet goed werkende hypofyse (secundaire hypothyreoïdie) of hypothalamus (tertiaire hypothyreoïdie). Afhankelijk van de ernst van hypothyreoïdie wordt er regulier ingezet op het slikken van het schildklierhormoon levothyroxine.

Bij een licht verhoogde TSH-waarde en een normale fT4 waarde is er sprake van een subklinische hypothyreoïdie. Dit kan zich op verschillende manieren verder ontwikkelen in de loop van de tijd; het gaat over in een hypothyreoïdie (vaak bij een hoge TSH-waarde), het blijft langdurig een subklinische hypothyreoïdie of de TSH wordt uiteindelijk weer normaal. Subklinische hypothyreoïdie wordt doorgaans niet behandeld.

Als er sprake is van een tekort aan T3 of een teveel aan rT3, dan kan er sprake zijn van Non Thyroid Illness Syndrome (NTIS). Vaak levert bloedonderzoek in eerste instantie niets op, maar ervaar je wel schildklierachtige klachten. Je schildklier is dan zelf niet ziek, maar wel verstoord in z’n werking. NTIS kan gerelateerd zijn aan chronische stress, waardoor in eerste instantie je stress-as (HPA-as) verstoord is. Dit heeft ook een effect op je HPT-as. Aanpakken van chronische stress is in dit geval essentieel.

Voor iedereen met schildklier- of schildklierachtige klachten is het belangrijk om stress te beperken. Zowel je HPT-as als je HPA-as (stress-as) maken gebruik van het aansturingmechanisme hypothalamus-hypofyse-ontvanger. Bij chronische stress krijgt je HPA-as voorrang met een potentieel ontregelde HPT-as tot gevolg. Daarnaast is het aminozuur L-tyrosine een bouwstof voor adrenaline en thyroxine. Als gevolg van te veel stress kan er een tekort aan bouwstof zijn voor de productie van thyroxine. Het vermijden van toxines en hormoonverstorende stoffen is eveneens belangrijk. Ook kunnen sommige medicijnen een effect hebben op de schildklierfunctie. Het kan lonen om te investeren in een goede ontgifting en leverfunctie, bijvoorbeeld met ondersteunende kruiden en voedingsstoffen. Een orthomoleculair of KPNI-therapeut kan je daarin adviseren. Zorg tot slot voor voldoende beweging.

Een mediterraan voedingspatroon, met hoofdzakelijk pure onbewerkte producten zoals veel biologische groenten, fruit, noten, peulvruchten, gezonde granen, vis en meervoudige onverzadigde vetzuren, vormt een goede basis voor een gezonde leefstijl in algemene zin. Hoe minder toxines, toegevoegde stoffen en irriterende stoffen (zoals gluten), hoe beter. Dat geeft je lichaam en immuunsysteem rust. Specifieke voeding die interessant is in het licht van een gezonde schildklierfunctie is voeding rijk aan selenium, zoals vis, mosselen, garnalen en paranoten (maximaal 3 per dag). Zeewier en vis bevatten veel jodium. L-tyrosine haal je uit vis, eieren, vlees, avocado, noten en zaden en peulvruchten.

Voor een normale werking van je lichaam is het belangrijk dat we niet alleen goede macronutriënten binnen krijgen, maar ook voldoende micronutriënten. Voor de productie van schildklierhormoon zijn er twee voedingsstoffen waarvoor een gezondheidsclaim is bepaald. Zowel jodium als selenium zijn nodig voor de normale productie van schildklierhormoon en de werking van de schildklier. Een preparaat waarin meerdere stoffen zijn gecombineerd voor de ondersteuning van de schildklier kan tevens een aanrader zijn. Ook een goede multivitamine kan veel betekenen.

Heb je als vrouw last van een verstoorde hormoonbalans? Dan zou er ook wel eens sprake kunnen zijn van PCOS ofwel PolyCysteus Ovarium Syndroom. PCOS is dus geen ziekte, maar een syndroom dat uit meerdere symptomen bestaat. Ze hoeven niet allemaal bij elke vrouw met PCOS tot uiting te komen. Een diagnose is daardoor soms lastig te stellen. Bij wie komt PCOS voor? En hoe weet je of jij er last van hebt? En kun je er zelf ook iets aan doen? Dat lees je allemaal in dit blogartikel.

PCOS is dus de afkorting van PolyCysteus Ovarium Syndroom. Heb je PCOS, dan kan er dus sprake zijn van meerdere (poly) kleine follikels (eiblaasjes of cystes) in je eierstok (ovarium). Eigenlijk is PCOS een verkeerde benaming. Het gaat namelijk niet om cystes maar om normale niet-afwijkende follikels. Door een verstoring in de hormoonbalans ontwikkelen de eiblaasjes zich echter moeilijk en ontstaat er geen eisprong. Iets wat in een normale situatie wel gebeurt. Bij PCOS word je vaak onregelmatig, minder vaak of zelfs helemaal niet meer ongesteld. In elk geval minder dan acht keer per jaar. Bij een normale cyclus treden er jaarlijks dertien tot veertien menstruaties op. Er is dus sprake van oligomenorroe (een langere periode tussen de menstruaties) of zelfs amenorroe (een geheel afwezige menstruatie).

PCOS is een complexe endocriene gynaecologische aandoening en komt voor bij minimaal 5 tot 15% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Dat betekent dat tienduizenden vrouwen in Nederland er last van hebben. PCOS komt in sommige families vaker voor; erfelijke factoren spelen dus een rol. Zeker als er ook nog overgewicht in het spel is. Er is overigens ook een groep die juist geen overgewicht heeft, maar waarbij op een echo bijvoorbeeld wel een duidelijk kralensnoerpatroon van eiblaasjes te zien is. Vrouwen met PCOS hebben meestal ook insulineresistentie en oestrogeendominantie. Een hoge mate van stress en hormoonverstorende stoffen kunnen eveneens van invloed zijn op de ontwikkeling van PCOS. Doordat PCOS zorgt voor een verstoorde cyclus, met een minder vaak optredende eisprong of zelfs een totaal uitblijvende eisprong, kun je met PCOS verminderd vruchtbaar of zelfs onvruchtbaar zijn.

Meerdere hormonen kunnen een rol spelen bij PCOS. Vaak wordt een verhoogde waarde van het luteïniserend hormoon (LH) gezien, het hormoon dat de eisprong opwekt. Ook de testosteronwaarde kan verhoogd zijn. Hierbij passen symptomen zoals acne of overbeharing volgens een mannelijk patroon. Insuline is vaak te hoog, het hormoon dat je bloedsuikerspiegel regelt, in combinatie met te weinig follikelstimulerend hormoon (FSH), het hormoon dat voor rijping van de eiblaasjes zorgt. Bij zo’n 90% van de vrouwen met PCOS is er dan ook sprake van insulineresistentie. Oestrogeendominantie kan verklaren waarom de ovulatie uitblijft bij vrouwen met PCOS. Als de verhouding tussen oestrogeen en progesteron uit balans is dan kan dat zorgen voor typische vrouwenklachten, zoals tussentijdse bloedingen, stemmingswisselingen, gevoelige borsten, PCOS en endometriose. Tot slot kan ook een verhoogd prolactinegehalte je ovulatie onderdrukken. Dit zorgt voor de productie van meer DHEA in de bijnieren en voor de omzetting naar dihydrotestosteron, de voorloper van testosteron. Bij PCOS wil je dus bedacht zijn op meerdere hormonale verstoringen en lichamelijke klachten.

Herhaaldelijk bloedonderzoek, naar de waarden van de hormonen FSH, LH, testosteron, oestrogeen, progesteron en prolactine is zinvol om te zien of er afwijkingen zijn. Met een echoscopie in de eerste helft van de cyclus kunnen afwijkende aantallen eiblaasjes gedetecteerd worden. In een normale situatie gaat het om drie tot acht eiblaasjes en bij PCOS om meer dan tien tot twaalf. Uiteindelijk volgt de formele diagnose PCOS als er sprake is van minimaal twee van drie symptomen: weinig of geen menstruaties (minder dan acht per jaar), klachten die horen bij een verhoogd testosteron aantoonbaar in het bloed en ‘cysten’ op de eierstokken. Gebruik je de pil of een spiraaltje, dan wordt vaak pas na het stoppen met je anticonceptie duidelijk of je een afwijkende cyclus hebt en of er mogelijk sprake is van PCOS. Heb je ten slotte last van overbeharing, haaruitval, acne, stemmingswisselingen, angsten en depressieve gevoelens, pigmentvlekken en een hoge bloeddruk of cholesterolgehalte? Ook deze symptomen kunnen gerelateerd zijn aan PCOS.

Chronische stress en een langdurig hoge cortisolproductie zijn aanjagers van een hormonale disbalans. Dat vraagt veel energie van je lichaam, waardoor er een tekort aan energie kan ontstaan in andere systemen, zoals je voortplantingssysteem. Dat kan dan ontregeld raken. Ook chemische stoffen en xeno-oestrogenen kunnen een negatieve invloed hebben op de hormoonbalans, zoals een verstoorde balans tussen oestrogeen en progesteron. Deze stoffen kunnen bijvoorbeeld voorkomen in cosmetica, producten voor lichaamsverzorging, plastic drinkflessen, vervuilende stoffen uit de industrie en in bewerkte voeding, zoals kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen en conserveermiddelen.

Op het reguliere vlak bestaan er medicijnen, zoals clomifeencitraat, en gonadotrofine injecties. Er is dan echter ook een risico op bijwerkingen. Een brede natuurlijke aanpak kan gelukkig ook heel gunstig werken. Het gaat dan in eerste instantie om voedings- en leefstijlaanpassingen. Voor vrouwen met overgewicht is het eerste advies natuurlijk afvallen. Een mediterraan voedingspatroon, met hoofdzakelijk pure onbewerkte producten zoals veel biologische groenten, fruit, noten, peulvruchten, gezonde granen, vis en meervoudige onverzadigde vetzuren, vormt een goede basis voor een gezonde leefstijl in algemene zin. Daarnaast is het belangrijk om te zorgen voor een normale hormonale balans met onder meer een stabiele bloedsuikerspiegel. Minder vaak eten op een dag, minder inname van bewerkte koolhydraten, intermittent fasting, calorierestrictie en krachttraining, nuchter bewegen of bewegen voor de maaltijd zijn interventies die hierop een gunstig effect hebben. Het vermijden van toxines, stress en actief investeren in ontspanning mag tevens aandacht hebben.

Tot slot kunnen ook diverse micronutriënten je lichaam ondersteunen bij PCOS. Het spoorelement chroom draagt bijvoorbeeld bij aan een normaal metabolisme van koolhydraten en helpt zo een normale bloedsuikerspiegel in stand te houden. Het mineraal zink draagt bij tot het behoud van normale testosterongehalten in je bloed en helpt je cellen beschermen tegen oxidatieve stress. Vitamine B6 helpt bij het reguleren van een normale hormonale balans. Heb je PCOS, dan kan het zinvol zijn om je vitamine D-waarde (vaak te laag) en je homocysteïnegehalte (vaak te hoog) te laten onderzoeken bij de huisarts. Vitamine B6, folaat en B12 ondersteunen een normaal metabolisme van homocysteïne. Vitamine D-suppletie is in elk geval in de herfst- en wintermaanden essentieel. Omega 3-vetzuren kunnen eveneens een raadzame aanvulling vormen bij PCOS. Een voedingssupplement waarin diverse van bovengenoemde vitaminen, mineralen en plantenstoffen tot slot zijn gecombineerd en goed op elkaar zijn afgestemd, kan voor een optimale ondersteuning zorgen.

In de videoserie ‘Natuurlijk samen zwanger worden’ zijn acht koppels gevolgd die elk om eigen redenen in het medische circuit waren beland omdat het niet lukte om zwanger te worden. Teleurgesteld over de reguliere aanpak of het uitblijven van resultaat, besloten ze mee te doen aan een traject waarin ze probeerden op een natuurlijke wijze hun vruchtbaarheid te verbeteren om alsnog zwanger te worden. Hierbij werden ze ondersteund door diverse professionals – een huisarts, een orthomoleculair fertiliteitsarts, een natuurgeneeskundige, een endocrinoloog, een gynaecoloog en een leefstijlspecialist – met advies over hoe een gezonde leefstijl en voedingssupplementen kunnen bijdragen.

Een jaar lang hebben de koppels – zowel de vrouw als de man – geïnvesteerd in het optimaliseren van hun voedingspatroon naar volwaardige pure voeding, in aanpassingen van leefstijlpatronen, zoals een betere nachtrust, meer ontspanning en het aanpakken van stress en hebben ze ondersteunende supplementen genomen: Fertility woman en Fertility man.

Alle koppels hadden zo hun eigen uitdagingen en liepen al enige tijd in het medische circuit. Sommige koppels hadden hun vertrouwen in zwanger worden eigenlijk al verloren. De boodschap vanuit de gynaecoloog luidde soms zelf: ‘met jouw aandoening, zul je nooit op een natuurlijke manier zwanger kunnen worden’. Enig scepsis was er bij aanvang dan ook wel. Echter al na enkele maanden in het traject voelen veel koppels zich aanzienlijk gezonder en groeit het vertrouwen. Binnen één jaar na de start van het traject is de helft van de koppels al zwanger geraakt en zijn er zelfs al drie baby’s geboren. Twee jaar later zijn er vijf baby’s geboren en is het zesde koppel zwanger. Bij twee koppels is er helaas geen zwangerschap ontstaan. Bernadette & Brecht kiezen uiteindelijk voor een adoptietraject. Bij Steven & Christa is Stevens zaadkwaliteit wel aanzienlijk verbeterd, maar is er helaas nog geen resultaat in een zwangerschap.

Ilse & Rafael kregen in het ziekenhuis te horen dat zij nooit zwanger zouden kunnen worden zonder zware hormoonbehandelingen. Ilse had problemen met haar baarmoederhals en bij haar werd de diagnose PCOS gesteld. Ze voelde zich  niet lekker bij de hormoonpillen en besloten samen om voor de natuurlijke weg te kiezen. Na enkele maanden in het traject werd de cyclus van Ilse steeds beter. Toen ze uiteindelijk op natuurlijke wijze zwanger bleek, was dat voor beide maar moeilijk te bevatten. Binnen het eerste jaar is Ilse al bevallen van een gezonde baby, compleet met goede start en voorzien van alle goede voedingsstoffen. Ook Rafael voelde zich dankzij de supplementen energieker en rustiger. Samen zijn ze enorm trots op hun keuze om het op deze manier te doen. En natuurlijk op het prachtige resultaat; hun dochter!

Almer & Marrit probeerden al drie jaar zwanger te worden met behulp van allerlei medische behandelingen, maar zonder resultaat. Wat opvalt in hun verhaal is de stress die een belangrijke rol speelde bij Marrit. Dat gaf ook haar HRV-meting aan bij leefstijlspecialist Wim Gelderblom. Uiteindelijk besloot ze om haar baan op te zeggen. Als zwanger worden echt zo belangrijk was, dan was dat de enige juiste weg. Dat gaf direct zo veel ontspanning, dat ze al zwanger raakte terwijl ze haar laatste weken werk nog volbracht. Samen hebben ze het natuurlijk zwanger worden als bijzonder fijn ervaren. Een groot contrast tot de ziekenhuisjaren ervoor.

Ellen & Albert leefden al heel bewust, maar toch lukte het zwanger worden nog niet. Aanvankelijk waren er geen duidelijk aanwijsbare oorzaken. Toch kwamen er tijdens het traject wat verbeterpunten aan het licht. Een tekort aan jodium en te veel stress bij Ellen werden aangepakt. De veiligheid en rust die nodig waren om uiteindelijk zwanger te kunnen worden, brachten succes. Na twee jaar zijn ook zij de kersverse ouders van een prachtige dochter.

Lisanne & Elout hadden te kampen met een verminderde schildklierfunctie bij Lisanne. Ook stress op haar werk speelde een rol. Al binnen een jaar in het traject bleek ook Lisanne zwanger. Ze hebben de periode van de zwangerschap en de begeleiding in het traject als heel prettig ervaren en zijn inmiddels in de wolken met hun baby.

Joyce & Kevin kregen eveneens in het ziekenhuis te horen dat Joyce zonder hormoonbehandeling nooit zwanger zou worden. Ook bij Joyce werd de diagnose PCOS gesteld en er was sprake van overgewicht. Na drie maanden gebruik van de supplementen Fertility woman had Joyce haar cyclus weer op de rit en niet lang erna was ze zwanger. Helaas kreeg ze een miskraam. Twee maanden later was ze  opnieuw zwanger. Deze zwangerschap verliep voorspoedig en hun gezonde baby is inmiddels geboren.

Kevin kijkt met enige verbijstering terug op de adviezen van de gynaecoloog in het ziekenhuis destijds. “Als een autoriteit iets zegt, dan ben je geneigd dat aan te nemen. Nu hebben we gezien dat het wel degelijk anders kan. De mensen die ons in dit traject hebben begeleid, hebben dat zo liefdevol en compleet gedaan. Dat heb ik eerder echt gemist. Er is dan ook zoveel meer mogelijk. Niet alleen voor ons, maar voor heel veel stellen met een kinderwens.”

Christa & Steven hadden te maken met Stevens zaadkwaliteit die niet goed was. Helaas is voor dit koppel een zwangerschap nog uitgebleven. Er zijn echter wel positieve resultaten te noemen. Stevens zaadkwaliteit valt inmiddels binnen de normaalwaarden en zou geen belemmering meer mogen vormen. Ze hebben het traject als heel positief en verbindend ervaren. Hun relatie is alleen maar beter geworden en ze geven aan sowieso heel gelukkig samen oud te worden. Ze hebben de wens om zwanger te worden nog niet opgegeven.

Bernadette & Brecht waren al iets ouder toen ze aan het traject deelnamen en probeerden al zeven jaar via allerlei behandelingen zwanger te worden. Helaas bracht ook dit traject geen succes. Ook Brechts zaadkwaliteit was slecht. Inmiddels is het koppel gestart met een adoptieprocedure.

Pieter & Marleen probeerden al vijf jaar zanger te worden middels IUI behandelingen. Inmiddels zijn ze 21 weken zwanger. Het ging niet vanzelf. Ze zijn veel gezonder gaan eten. Groenten werden vooral gezien als een bijgerecht, maar krijgen nu met recht een hoofdrol in hun eetpatroon. Ook zijn ze aanzienlijk minder suiker gaan eten en meer biologische producten. Ze zijn zich echt bewust geworden van wat gezonde voeding is en wat voeding met je doet. Hun leven is daarin blijvend veranderd. En dat geeft ook een goede start voor hun kind. Uiteindelijk zijn ze na het traject ‘Natuurlijk samen zwanger worden’ via een IVF behandeling zwanger geworden. De supplementen Fertility woman en man zijn ze blijven gebruiken.

Pieter geeft aan: “Er lijkt vaak maar één weg, maar er zijn meer wegen naar Rome. Je kunt ook wegen combineren; het kan elkaar versterken. Wij adviseren anderen in dezelfde situatie ook breder te kijken. Als de huisarts aangeeft “probeer maar een jaartje”, begin dan tegelijk met goede voeding, neem je leefstijl onder de loep en gebruik de juiste supplementen. Veel mensen zijn zich niet bewust van de mogelijkheden die ze zelf hebben.”

De herfst heeft z’n intrede gedaan. Volgens weerkundigen al vanaf 1 september. De astronomische herfst begon wat later, op 23 september, toen de dag en nacht ongeveer overal ter wereld even lang waren. September is ook de start van een lange periode met de ‘r’ in de maand, maar liefst acht maanden. Voor de een iets om naar uit te kijken, met mooie herfstwandelingen en koude winterdagen. Voor de ander een periode die geassocieerd wordt met afscheid nemen van de zomer en wennen aan regen, kou en donkere dagen. Het is in elk geval een periode waarin extra aandacht voor je weerstand wenselijk is. Hoe kun je je weerstand verhogen?

Bij een lage weerstand denken we vooral aan de herfst en winter als periode waarin we meer vatbaar lijken te zijn voor virussen. We hebben continu te maken met allerlei invloeden van buitenaf, zoals toxines in de lucht, water en voeding, lichaamsvreemde stoffen in verzorgingsproducten, chemicaliën en schoonmaakmiddelen in huis en natuurlijk virussen, bacteriën en schimmels. Een goede weerstand kun je dan ook zien als het vermogen van je lichaam om adequaat om te gaan met allerlei invloeden van buitenaf. Zodat je lichaam datgene afhoudt, ontgift en afvoert wat het niet kan gebruiken of zodat je lichaam een passende immuunreactie geeft bij indringers. Of je lichaam dit goed kan, hangt af van je immuunsysteem ofwel je afweersysteem.

Je immuunsysteem bestaat grofweg uit drie verdedigingslinies. Je eerste linie bestaat uit je huid en slijmvliezen aan de binnenzijde van je mond, spijsverteringskanaal (slokdarm, maag en darmen), luchtwegen, urinewegen en bij vrouwen de vagina. Als deze fysieke barrière intact is en goed functioneert, dan wordt een deel van de ongewenste indringers hier al geweerd. De slijmvliezen zijn hiertoe bedekt met goedaardige bacteriën, het microbioom. Ook maagzuur en speeksel vormen een barrière tegen pathogene ziekteverwekkers.

Als de eerste lijn het niet redt, bijvoorbeeld door bacteriën in voedsel of ingeademde lucht met pathogenen, dan komt je niet-specifieke aangeboren afweer in actie. Deze tweede verdedigingslinie bestaat uit verschillende soorten witte bloedcellen die breed afweren tegen allerlei ziekteverwekkers. Cellen die hier hun werk doen, zijn bijvoorbeeld naturalkillercellen en macrofagen zoals granulocyten en monocyten. Elk met een eigen functie en samen klaren ze de klus.

Als de immuunreactie niet snel kan worden opgelost, dan hebben we ook nog een specifieke afweer. Deze afweer start wat trager op, gemiddeld na een dag of zeven en is gerichter. In deze afweerreactie spelen met name B- en T-lymfocyten een rol en wordt er door middel van geheugencellen immuniteit opgebouwd tegen bepaalde ziekteverwekkers. Kom je eenzelfde ziekteverwekker een tweede keer tegen, dan reageert je afweersysteem veel sneller.

Het betekent dus ook dat we niet krampachtig alles moeten desinfecteren en buiten ons hoeven te houden. Sterker nog, ons immuunsysteem vaart wel bij dagelijkse uitdagingen met permanente educatie en opfriscursussen. Normaalgesproken heeft ons immuunsysteem dus alle handvatten om goed ten strijde te trekken als het nodig is. Uitzonderingen daar gelaten natuurlijk. En het betekent ook dat we een bredere immuniteit opbouwen door juist in contact te komen met verschillende ziekteverwekkers. Tegelijkertijd ontslaat het ons niet van passende zelfzorg om onze weerstand zo sterk mogelijk te houden.

Met steeds meer verleidingen in onze omgeving spelen leefstijlfactoren een grote rol in onze weerstand. Wat zijn de grootste risicofactoren voor onze gezondheid? Veelvuldig gebruik van alcohol, sigaretten en drugs staat natuurlijk met stip op nummer 1. Een voedingspatroon met bewerkte en ongezonde producten met veel suikers, zout en verzadigde vetten en een gebrek aan groenten, fruit, vezels en onverzadigde vetzuren staat op een stevige tweede plaats. Een verstoord dag- en nachtritme, slaapgebrek, te veel ‘aan staan’, te weinig ‘downtime’ en chronische stress verdienen ook een plek in de top 10. We kunnen de lijst verder aanvullen met een eetpatroon van vaak eten, te veel eten en te eenzijdig eten en overgewicht. En met veelvuldig zitten en een gebrek of juist overdaad aan lichaamsbeweging. En met een omgeving met veel luchtvervuiling en toxines…. En zo kunnen we vast nog even doorgaan. Maar gelukkig valt er ook veel te doen.

Voor je ouders of opa en oma was het vermoedelijk heel gebruikelijk; de start van de herfst betekende ook een dagelijks lepeltje levertraan vol vitamine A, D en onverzadigde vetzuren. Tegenwoordig is vitamine C een van de meest gebruikte wintervitamines. Wist je dat, naast vitamine C en D3, ook vitamine A en verschillende B-vitaminen, zoals vitamine B6, B12 en folaat (vitamine B11) essentieel zijn voor een goede weerstand? Op het vlak van de mineralen mogen ijzer, koper, selenium en zink niet ontbreken als nutriënten in je voeding of je aanvullende suppletie. Vitamine C is nog eens extra belangrijk voor je weerstand bij of na fysieke inspanning.

Zoek je aanvulling op een gezond voedingspatroon, dan kan suppletie in de vorm van een goede multivitamine een uitstekend idee zijn. Een goede multi bevat zo veel mogelijke natuurlijke, bioactieve ingrediënten en kent gebalanceerde verhoudingen tussen de voedingsstoffen. Zodat je je lichaam optimaal ondersteunt en niet verstoort. Aanvullende suppletie met vitamine D3 is op onze breedtegraad in de winter eveneens zeer aanbevolen. Vitamine D3 is een zeer belangrijke speler in ons afweersysteem en maken we met name aan in onze huid onder invloed van zonlicht. Tussen oktober en april hebben we daarvoor onvoldoende zonkracht. Uiteraard zijn er nog veel meer voedingsstoffen die onze levenskracht ondersteunen.

Dat wat je dagelijks eet, vormt de voeding voor je microbioom ofwel darmflora. Hoe gezonder en gevarieerder deze inname, hoe beter de basis voor vitaliteit. Een mediterraan voedingspatroon, met hoofdzakelijk pure onbewerkte producten zoals biologische groenten, fruit, noten, peulvruchten, gezonde granen, vis en meervoudige onverzadigde vetzuren vormt een sterk vertrekpunt. Zorg ook voor variatie, streef bijvoorbeeld naar vijfentwintig verschillende groenten en fruit per week. Hoe groter de variatie en inname van vezels uit plantaardige voeding, hoe rijker je microbioom. Ook gefermenteerde producten kunnen helpen, mits je ze goed kunt verdragen. Of kies voor een mooi leefstijlproduct of een voedingssupplement met goedaardige bacteriën. Als je buik er wel bij vaart, dan doet dat je hele lichaam en je weerstand goed.

Een aanvullende manier om beter bestand te raken tegen wat er op je af komt, is door ervoor te zorgen dat je flexibeler wordt. Ooit moesten we ons wel aanpassen aan onze omgeving. Wilden we overleven, dan moesten we omgaan met bijvoorbeeld schaarste zoals honger en dorst, maar ook met kou en warmte. Inmiddels passen we de omgeving al weer een tijd aan ons aan. Met een thermostaat die hoger kan en een altijd volle koelkast. Uiteindelijk maakt dat ons niet sterker. Met simpele interventies kun je deze flexibiliteit weer herintroduceren, bijvoorbeeld met een regelmatige koude douche, of juist een hete sauna, door intermitterend te vasten of minder vaak te eten op een dag, door nuchter te bewegen of te bewegen voor je maaltijd. Let op, het gaat niet om het invoeren van nieuwe vaste routines. Flexibiliteit is het toverwoord.

‘Beter elke dag friet, dan elke dag stress’, gaf een orthomoleculair therapeut ooit aan. Of het echt zo is, valt te betwisten. Het is ook niet direct aan te bevelen. Stress kan echter wel een ‘missing link’ zijn in het behoud van gezondheid. Met acute kortdurende stress kan je lichaam prima overweg. Voor chronische stress heeft je lichaam geen oplossing. De filosofie is dan ook, je kunt nog zo gezond eten en leven, maar als chronische stress een rol speelt, dan kan dat je gezondheid nog steeds op 1-0 achterstand zetten. Investeer dus actief in ontspanning, in een goede regelmatige nachtrust, ga regelmatig de natuur in en pak waar mogelijk stressgevende elementen in je leven aan.

En een laatste advies, misschien wat controversieel in deze tijd, zoek de nabijheid op van fijne mensen. Uiteraard met gezond verstand. Positieve sociale interactie is niet alleen goed voor ons immuunsysteem, maar voor ons algehele welbevinden.

Op de website van Logic of Nature vind je diverse blogs op het gebied van gezondheid en welzijn. Op zoek naar meer verdieping? Dat bieden we ook. Lees bijvoorbeeld het wetenschappelijke artikel Nutriënten als munitie voor de afweercompetentie op de website van ReThink Foundation. ReThink Foundation heeft als missie bij te dragen aan bewustzijn over gezondheid. ReThink organiseert seminars en evenementen en brengt kennis over fysiologie en gezondheid bijeen van onderzoekers, instituten en (para)medische professionals.

De meeste koppels die worden gevolgd in de videoserie: ‘Natuurlijk samen zwanger worden’ waren nog niet heel bewust bezig met hun voeding. Mathilde Kuijpers, orthomoleculair fertiliteitsarts, geeft de stellen advies: “Gezonde voeding is essentieel. Voor een goede vruchtbaarheid is het belangrijk dat we dat eten wat ons lichaam nodig heeft. Ook al liggen de supermarkten vol en eten we vaak zelfs te veel; we eten te vaak niet de gezonde producten. Daardoor kunnen we ondervoed zijn en essentiële micronutriënten tekort komen. Word je bijvoorbeeld moe van eten, dan betekent dat dat je niet het goede eet. Goede voeding moet energie opleveren.”

Integratief geneeskundige Maurice Kool, vult aan: “We zijn evolutionair ingesteld op schaarste, maar we zitten nu in een permanente overdaad. Daar kan ons lichaam moeilijk mee overweg en dat lijdt tot permanente opslag, ‘overgewicht’ dus, met alle nadelige gevolgen. Ons lichaam kan van origine goed omgaan met wat honger, dorst, kou en hitte. Evolutionair waren we flexibel en pasten we ons aan de omgeving aan. Ook moesten we altijd bewegen om datgene te krijgen wat we nodig hadden. Dat maakt een lichaam sterker. We aten wat in het seizoen voorhanden was zoals vis, gevogelte, groenten, noten en zaden. Tegenwoordig passen we de omgeving aan aan ons en zijn we minder flexibel geworden. Met volle (koel)kasten eten we wanneer we willen en hebben we nooit meer schaarste. Het vele bewerkte voedsel van tegenwoordig doet ons lichaam ook geen goed.”

Gezonde voeding bestaat hoofdzakelijk uit veel verschillende soorten groenten (kruisbloemige groentesoorten, bladgroenten, knolgewassen), fruit, noten, zaden, gezonde oliën en vetten, eieren, af en toe peulvruchten, vette vis, gevogelte en zeer beperkt rood vlees. Pure, onbewerkte en bij voorkeur biologische producten bevatten veel vezels en essentiële nutriënten zoals vitamines, mineralen, aminozuren, essentiële vetzuren en enzymen, en minder bekende maar zeer gunstige groepen van stoffen zoals bijvoorbeeld bioflavonoïden. Het mediterraans voedingspatroon kan hierin veel bieden. Daarnaast is de manier van eten belangrijk. Zo is het bijvoorbeeld beter om het hele fruit te consumeren, dan fruit te persen. De hele vrucht bevat namelijk vezels en vezels zijn weer essentieel voor je darmflora en je gezondheid. Eet ook veel verschillende soorten groenten en fruit. Hoe meer variatie, hoe groter de reikwijdte aan micronutriënten en hoe beter de samenstelling van je microbioom. Minder vaak eten, kan je lichaam weer flexibeler en fitter maken.

Gezonde voeding wordt in ons lichaam afgebroken tot glucose, aminozuren en vetzuren. De vitaminen en mineralen die uit voeding vrij komen, vormen onder meer belangrijke cofactoren voor allerlei levensbelangrijke processen in je lichaam. Een paar voorbeelden in het licht van de vruchtbaarheid. Eet je weinig vlees en suppleer je geen vitamine B12, dan loop je het risico op een B12-tekort. Vitamine B12 is een belangrijke cofactor die nodig is om bijvoorbeeld stoffen zoals hormonen om te zetten. Vitamine B12 werkt in je lichaam vervolgens goed samen met foliumzuur. Foliumzuur ofwel de actieve vorm folaat is dus eveneens een essentiële voedingsstof voor vrouwen met een wens om zwanger te worden.

Een ander voorbeeld is vitamine D3 waarvan het hormoon progesteron afhankelijk is. Het vitamine D3-gehalte is, zeker in de wintermaanden vanwege een gebrek aan zon, vaak (te) laag. Omdat we vitamine D3 onvoldoende uit voeding halen, is suppletie met vitamine D3 dan ook een goede keuze. Voor zwangere vrouwen wordt suppletie sowieso aanbevolen.

Veel plantenstoffen hebben tot slot bijvoorbeeld een impact op de hormoonhuishouding. Groenten zoals broccoli en groene bladgroenten bevatten veel zogenoemde methylgroepen. Methylgroepen helpen je methylering; een lichamelijk proces waarin stoffen zoals bijvoorbeeld oestrogeen of stoffen met een effect op de zaadkwaliteit op de juiste manier worden afgebroken en uitgescheiden.

Zo ook voor bescherming van DNA en de kwaliteit van zaadcellen en eicellen, en dus voor het realiseren van een kinderwens. Foliumzuur is bijvoorbeeld een stof die essentieel is al voor het zwanger worden en tijdens de zwangerschap voor het ongeboren kindje. Maar er zijn nog meer noodzakelijke voedingstoffen. In deze blog lees je alles over voedingssupplementen tijdens je zwangerschap.

Natuurgeneeskundige Maurice Kool Msc., een van de professionals die advies geeft aan de acht koppels in de videoserie ‘Natuurlijk samen zwanger worden’, legt uit: “In mijn voormalige praktijk sprak ik veel koppels die zich wel al bewust waren van de bijdrage van voedingssupplementen en al wat gebruikten. Niet alle voedingssupplementen zijn echter hetzelfde. Er zijn veel goede producten op de markt, maar ook producten met veel synthetische ingrediënten. Synthetische stoffen zijn vaak minder goeddoe het lichaam te benutten en kennen risico’s. echter nooit de zuivere stoffen en kennen risico’s. Het is doorgaans niet zoals de natuur het heeft bedoeld. Het is dus belangrijk om altijd voor producten met zuivere natuurlijke stoffen te kiezen. Daar kan je lichaam goed mee overweg. Daarnaast is er een verschil tussen supplementen die iets extra’s bieden en producten die ontwikkeld zijn om echt iets bij te dragen aan een specifiek doel. Zoals de speciale voedingssupplementen Fertility woman en Fertility man, formules die zich speciaal richten op het ondersteunen van de vruchtbaarheid van de vrouw én van de man.”

Voedingssupplementen vormen altijd een aanvulling op goede voeding en vormen nooit een vervanging ervan. Echter, in diverse situaties kan aanvulling van je voeding echt essentieel zijn. Voor diverse doelgroepen zijn bijvoorbeeld richtlijnen opgesteld voor wenselijke aanvullende suppletie. Orthomoleculair therapeuten kennen de kracht van goede voeding aangevuld met supplementen en kunnen in bredere zin advies geven over welke supplementen in welke situatie zinvol zijn. Voor tal van vitaminen, mineralen en andere stoffen heeft de European Food Safety Authority (EFSA) dan ook gezondheidsclaims bepaald vanwege hun gunstige bijdrage aan de werking van het lichaam.

Maurice Kool wilde zich na zijn praktijkjaren op een andere manier op zijn vakgebied gaan inzetten. Zo kwam hij in contact met een aantal onderzoekers die zich bezighielden met supplementen specifiek voor de vruchtbaarheid. Een van deze onderzoekers is professor Frank Comhaire. Comhaire is Vlaams endocrinoloog en houdt zich ruim 40 jaar bezig met geneeskunde en specifiek met vruchtbaarheid. In tegenstelling tot dat wat algemeen werd aangenomen, namelijk dat ‘als het aan de man ligt, dan kun je er niet veel aan doen’, zag Comhaire in al die jaren dat er juist wel veel te doen valt aan verminderde vruchtbaarheid.

Comhaire vertelt: “We hebben stap voor stap kunnen aantonen dat er diverse aandoeningen zijn, die we kunnen verbeteren. Eerst moet je natuurlijk opsporen wat er mis is. Bijvoorbeeld een ontsteking van de prostaat of een hormoonontregeling door toxines of hormoonverstorende stoffen. Veel valt daar al in te corrigeren. Vervolgens zagen we in veel gevallen, dat er problemen waren met de functie van de zaadcellen. Bijvoorbeeld onvoldoende productie van energie in de zaadcellen, waardoor ze niet goed kunnen bewegen. Dan vindt er dus geen bevruchting plaats. We hebben dus naar stoffen gezocht die de beweeglijkheid vergroten. Dat kunnen we goed meten. Ook hebben we stoffen toegevoegd voor een optimaal DNA in de kopjes van de zaadcellen. Zo hebben we uiteindelijk een combinatie gemaakt van plantenstoffen, vitaminen, mineralen en een olie die ervoor zorgt dat het aantal goed beweeglijke zaadcellen toeneemt met 200%, te weten Fertility man.”

Het supplement Fertility werd door Comhaire en andere onderzoekers in eerste instantie ontwikkeld alleen voor de man. Het doel was om een supplement te ontwikkelen om de zaadkwaliteit te ondersteunen. Toen bleek dat het de kans op een zwangerschap bij IVF aanzienlijk verhoogde. Ook viel op dat er veel spontane zwangerschappen plaatsvonden. Vanwege de goede werking, is de formule iets later ook voor de vrouw ontwikkeld in een iets aangepaste samenstelling.

Specifiek voor de vruchtbaarheid is het voor de man belangrijk dat de opbouw van het membraan van de zaadcel goed is, dat de souplesse van de zwemstaart van de zaadcel optimaal is zodat de zaadcel goed rechtuit kan zwemmen en dat de zaadcel voldoende energie heeft en goed wordt opgebouwd zonder beschadiging van het DNA. Als een gezonde zaadcel goed kan zwemmen, waar veel energie en kracht voor nodig is, dan kan er een goede samensmelting plaatsvinden. Het gaat dus om voedingsstoffen die daar aan bijdragen.

Voor de vrouw is het belangrijk dat de eicellen een goed celmembraan hebben, en dat ook in de eicel de energie goed is. De eicel moet zich op eigen kracht goed kunnen ontwikkelen om zich vervolgens goed in te nestelen. Ook daar is ruim voldoende energie voor nodig. Zowel voor de vrouw als de man gaat het dan onder meer om voedingsstoffen zoals astaxanthine, vitamine B6, B12, E, folaat, Q10, zink, maca en N-acetyl-L-carnitine. Daarnaast zijn de juiste omega vetzuren essentieel; gebaseerd op de ervaringen is voor de man gekozen voor lijnzaadolie en voor de vrouw voor EPA en DHA uit visolie.

Maurice legt uit: “De ontwikkeling van de zaadcel tot aan de volledige uitrijping duurt zo’n 70 dagen. Dat betekent dat je voor de inwerking van de voedingsstoffen uit de Fertility formules ook zo’n drie maanden mag rekenen om tot een optimum te komen. Daarna wil je dit optimum verzorgen en handhaven. Heb je echter als man of vrouw te werken aan je gezondheid in algemene zin of aan het verbeteren van fysieke verstoringen, dan mag je je nog wat langer richten op een leefstijl met gezonde voeding en eventueel aanvullende suppletie. Soms vraagt het balanceren van het lichaam bijvoorbeeld wel een maand of zes tot negen.

Beide Fertility formules bevatten twee producten. Voor de man zijn dit Improvum en Linucaps (met vitamine E en Linum usitatissimum of lijnzaad) en voor de vrouw Improvum en Omarin (met visolie DHA en EPA, vitamine E en D3). Improvum bevat voor zowel de man als de vrouw dezelfde ingrediënten. Alle ingrediënten zijn conform de natuur. Er zijn geen consessies gedaan aan de kwaliteit. De werking van deze combinatie met hoogwaardige natuurlijke extracten is wetenschappelijk meerdere malen onderzocht. De uitkomsten zijn consistent gunstig. De formules worden dan ook ter ondersteuning toegepast in de pre- en periconceptiefase en ter voorbereiding op reproductieve assistentie als IVF. Beide combinaties dragen bij tot de normale vruchtbaarheid en voortplanting en bevatten geen hormonen of medicijnen.

Gyneacoloog dr. Wim Decleer, een andere professional uit de videoserie, zet de Fertility formules al meer dan 10 jaar in bij zijn patiënten. Daarnaast laat hij zijn patiënten goed inzetten op een gezonde leefstijl. Hij ziet dat zijn patiënten een stuk sneller zwanger raken. Als IVF (in-vitro-fertilisatie) of ICSI (intracytoplasmatische spermatozoa-injectie) vervolgens toch nodig is, dan zijn ook daar betere resultaten zichtbaar bij gebruik van Fertility. Iets wat logisch is omdat het ‘basismateriaal’ beter wordt. Als de zaadkwaliteit en de eicelkwaliteit, en dus ook het DNA van de respectievelijke gameten beter wordt, dan wordt het embryo krachtiger en is er meer kans op innesteling en normale ontwikkeling. Dr Wim Decleer heeft in de kliniek vastgesteld dat een goede voorbereiding zelf kan leiden tot een lichtere behandeling als initieel nodig werd geacht.

Maurice Kool concludeert: “We kunnen dus stellen dat de supplementen bij veel stellen bijdragen aan de kans op een zwangerschap, spontaan, IUI of bij IVF.”

In de volgende blog lees je hoe belangrijk gezonde voeding is en waarom je stress beter kunt vermijden als je zwanger wilt worden.

De kwaliteit van de zaadcellen wordt daardoor vaak pas later onderzocht. Veel vrouwen zoeken de oorzaak voor het uitblijven van een zwangerschap dan ook eerst bij zichzelf. Maar hoe reëel is dat? In deze blog lees je waarom het belangrijk is dat de vrouw en de man zich samen goed voorbereiden.

Zoals ook in de eerste blog gesteld, lukt het ruim 15% van de heteroseksuele stellen met een kinderwens niet om zwanger te worden. De oorzaak hiervoor ligt voor ongeveer een derde bij de man, voor een derde bij de vrouw en is voor een derde onbekend. Vaak vraagt het even voor een koppel zwanger wordt. Zelden gaat de man als eerste naar de huisarts, doorgaans is dat nog steeds de vrouw. Ook bezoekt de vrouw de gynaecoloog nog vaak alleen.

Als we echter zien dat de oorzaak net zo sterk bij de man als bij de vrouw kan liggen, dan loont het om zowel bij de vrouw als bij de man te onderzoeken of er onderliggende oorzaken zijn voor verminderde vruchtbaarheid en deze, zo mogelijk, aan te pakken.

De analyse van de vruchtbaarheid van de man is vrij eenvoudig in kaart te brengen via onderzoek. Vroeger werd er gedacht dat er niets gedaan kon worden aan een verminderde vruchtbaarheid bij de man. Dat is echter niet zo. Veel kan verbeterd worden. En elke verbetering waardoor het medische circuit wellicht niet meer nodig is, is winst.

Orthomoleculair fertiliteitsarts Mathilde Kuijpers geeft aan: “Ook ik krijg vaak in eerste instantie alleen de vrouw op consult. Mijn eerste consult duurt echter 1,5 uur waarin ik heel veel uitleg over het lichaam en vruchtbaarheid. Ik geef ook advies over leefstijl, voeding en aanvullende ondersteuning met supplementen. Deze adviezen gelden echter niet alleen voor de vrouw, maar ook voor de man. Ze gaan over het vergroten van de vruchtbaarheid langs de natuurlijke weg. Afgestemd op de persoonlijke situatie van de vrouw én de man. Het is ingewikkeld om dit verhaal thuis goed over te dragen, waardoor essentiële informatie soms verloren gaat. Dat is doodzonde.”

De kwaliteit van het embryo wordt bepaald door de kwaliteit van de zaadcellen en de eicellen. De innesteling vindt ook plaats vanuit het embryo. En vanuit het embryo wordt de placenta gevormd. Het DNA voor het nieuw te vormen leven is dus afkomstig van de man en de vrouw. Als dit van goede kwaliteit is, dan vormt dat niet alleen de basis voor een goede samensmelting, innesteling en zwangerschap, maar ook voor een gezond kind. Het DNA van de man is erg kwetsbaar en foutjes treden dan ook snel op. Voldoende micronutriënten zijn bijvoorbeeld essentieel om tot een goede ontwikkeling van spermatozoa te komen. Reden te meer om zo snel mogelijk in te zetten op het verbeteren van de gezondheid, en daarmee de vruchtbaarheid, van de vrouw én de man.

Maurice Kool Msc. heeft als natuurgeneeskundige veel ervaring met koppels met een zwangerschapswens. “Het is vaak taboe voor de man om zich met de conceptie bezig te houden. Maar gezond zwanger worden kost tijd en is echt een verantwoordelijkheid van de vrouw en de man samen. Vaak zijn partners druk met werk en zijn ze gestrest. De vrouw heeft dan het voornemen om het rustiger aan te gaan doen als ze eenmaal zwanger is. Alsof er dan een rechtvaardiging is om wel tijd, rust en ruimte te creëren, en eerder dus niet. Maar deze stress en drukte helpen niet bij het zwanger worden.”

“Ik adviseer de vrouw en de man dus altijd om de tijd te nemen om een zwangerschap op te zetten. Er is geen vogel die een ei legt voordat z’n nest klaar is. Die mindset, om samen eerst een goede basis te creëren, is heel belangrijk voor de man en de vrouw. Samen gezond zijn. Samen die verantwoordelijkheid nemen en dragen. Zeker in deze tijd met veel toxische invloeden, ongezonde leefstijlinvloeden, hoge werkdruk en bijvoorbeeld overgewicht. We mogen dus echt op een andere manier kijken naar ‘samen natuurlijk zwanger worden’.”

Maurice geeft aan: “Dat verschilt per koppel. Het vertrekpunt is dat je al gezond moet zijn voordat je actief begint met zwanger worden. Is er bijvoorbeeld sprake van overgewicht bij de vrouw of man, dan vraagt het eerst een tijd om op een gezonder gewicht te komen. Zijn er andere gezondheidsproblemen, dan wil je deze ook eerst aanpakken. Mijn stelling is, ‘ga uit van minimaal 3 x 9 maanden’. De eerste 9 maanden bouwen de vrouw en man een gezonde fysieke conditie op. De tweede 9 maanden vindt er hopelijk een gezonde zwangerschap plaats. En de derde 9 maanden staan dan in het teken van de eerste zorg voor het jonge kind. Hoe beter de vrouw en de man dit samen doen, hoe succesvoller het resultaat.”

Maar is dat de enige optie? In deze blog lees je alles over de visie op het natuurlijke herstel van de vruchtbaarheid van onder meer orthomoleculair fertiliteitsarts Mathilde Kuijpers en gynaecoloog dr. Wim Decleer.

In aflevering 4 van de videoserie ‘Natuurlijk samen zwanger worden’ deelt Mathilde Kuijpers haar visie op gezondheid en vruchtbaarheid. Mathilde heeft jaren gewerkt als regulier fertiliteitsarts ofwel arts voortplantingsgeneeskunde. Inmiddels heeft ze haar achtergrond verrijkt in het complementaire domein en nu werkt ze als zelfstandig orthomoleculair fertiliteitsarts. In haar praktijk voor leefstijlgeneeskunde verbindt ze haar reguliere aanpak met haar complementaire visie.

Mathilde licht toe: “Het is belangrijk om je te realiseren dat in het lichaam alles met elkaar verbonden is; de psyche, stressfactoren, het zenuwstelsel, het immuunsysteem, de hormoonhuishouding, de organen et cetera. Alles werkt met elkaar samen om je lichaam goed te laten functioneren. Bij ziekte of verstoringen in het lichaam is het dus belangrijk om breed te kijken. Het volstaat niet om symptomen te onderdrukken of om er een pleistertje op te plakken.”

“Ik onderzoek samen met mijn cliënten waar het probleem ligt en waar het is ontstaan. Samen kijken we terug; vanuit de huidige situatie lopen we de weg terug naar het verleden tot aan de geboorte. Zo brengen we iemands leven in kaart en brengen we de puzzelstukjes samen. Daarbij kijken we naar zaken als stressfactoren in het hier en nu en in het verleden, naar wat iemand nu doet en of iemand dat ook leuk vindt, naar ziektes uit het verleden, naar leefstijl, voedingsgewoontes en beweegpatronen. Hierdoor zien we welke puzzelstukjes ontbreken en welke beschadigd zijn. Dat zijn oorzaken die het symptoom – de verminderde vruchtbaarheid in dit geval – verklaren. Wat we kunnen herstellen, dat gaan we aanpakken.”

Of er ook puzzelstukjes die Mathilde vaker tegen komt? “Ja, zeker. Een van de belangrijkste thema’s bij veel van mijn cliënten is de stressvolle maatschappij, met de hoge verwachtingen. Maar ook de huidige voeding, leefstijl en het gebrek aan beweging vormen uitdagingen. We eten en bewegen al lang niet meer zoals we horen te eten en bewegen. We leven niet het leven wat onze genen kennen. Dat geeft een mismatch in het lichaam met mogelijke verstoringen tot gevolg. Dankzij een brede aanpak op het gebied van leefstijl, voeding, beweging en het aanpakken van stressfactoren, hoeven er minder mensen het medische circuit in. Als ze uiteindelijk toch de stap zetten naar het medische circuit, dan is dat met meer overtuiging. Ze hebben er zelf namelijk eerst alles aan gedaan en hebben al een zo gezond mogelijk lichaam ‘gecreëerd’.”

Orthomoleculair betekent vrij vertaald ‘de juiste of gezonde moleculen betreffende. Orthos komt uit het Grieks. In de orthomoleculaire geneeskunde wordt dus met stoffen gewerkt die het lichaam goed kan gebruiken en verwerken. De basis hiervoor is gezonde voeding, aangevuld met suppletie met essentiële nutriënten zoals vitamines, mineralen, aminozuren, essentiële vetzuren of enzymen, en met minder bekende groepen van stoffen zoals bijvoorbeeld bioflavonoïden. Een orthomoleculair arts of therapeut kijkt naar voedingspatronen, maar ook naar leefstijl en beweging. Hij of zij inventariseert lichamelijke en emotionele problemen, en onderzoekt via bloed, urine of ontlasting of er een tekort of een overmaat van bepaalde stoffen in het lichaam aanwezig is. Soms heeft een orthomoleculaire therapeut ook een achtergrond in de Klinische Psychische Neuro Immunologie (KPNI), de wetenschap die alles in het lichaam met elkaar verbindt. Hierdoor kan de therapeut nog weer een slag dieper onderzoeken wat er in het lichaam gebeurt en welke werkingsmechanismen eventueel zijn verstoord. Mathilde Kuipers, die met de koppels in de videoserie aan de slag gaat, is naast algemeen medisch opgeleid, ook opgeleid als KPNI-therapeut.

Dr. Wim Decleer is gynaecoloog. Hij heeft een fertiliteitskliniek in België waar gebruik wordt gemaakt van voedingssupplementen. In tegenstelling tot veel collega’s hanteert ook hij een brede aanpak en gaat hij niet direct over tot medische interventies. Decleer vertelt: “Als cliënten bij mij komen, dan volgt er eerst een grote evaluatie. Waarom wordt een stel niet zwanger? Eerst wil ik de oorzaak weten. Wat we vervolgens kunnen corrigeren, gaan we corrigeren. Zodat we progressie maken op het gebied van natuurlijke vruchtbaarheid. Ongeveer 90 tot 95% van de mensen kunnen we op natuurlijke wijze helpen. Pas daarna gaan we over op andere methodes. IVF en ICSI zijn zeker waardevolle tools, maar wel pas als het echt nodig is.”

Decleer benoemt een belangrijke drijfveer: “Fertiliteit behoort tot de seksualiteit, het is het meest intieme wat er bestaat tussen een man en een vrouw. Grote emotionele en psychologische componenten spelen hierbij een rol. Normaal gezien horen daar geen toeschouwers bij. Als we erin slagen om de natuurlijke vruchtbaarheid te corrigeren, dan kunnen stellen weer op een intieme manier in hun eigen slaapkamer zwanger worden. Dat is zo veel waard. Maar weinig stellen zijn overigens volledig onvruchtbaar. Dat is pas het geval als er geen zaadcellen of geen eicellen zijn of als de eileiders volledig geblokkeerd zijn. De meeste stellen zijn verminderd vruchtbaar.”

Decennia terug kregen vrouwen een eerste kind op 21-jarige leeftijd. Tegenwoordig is dat 29 jaar. “Vrouwen of stellen die worden doorgestuurd naar de gynaecoloog, zijn vaak al ouder dan 35 jaar”, aldus Decleer. “Dat betekent echter ook dat je al 35 jaar de tijd hebt gehad om in aanraking te komen met een verkeerde leefstijl en toxines bijvoorbeeld.” Mathilde geeft aan: “Je leefstijl aanpassen kan op elk moment, maar soms duurt het even voor alles weer op een gezond peil is. Vrouwen gebruiken tegenwoordig langer anticonceptie, zoals de pil. Het vraagt vaak wel maanden voordat deze synthetische stoffen het lichaam weer uit zijn en de hormoonhuishouding weer hersteld is. Dat vraagt een goede leverwerking. Een gezonde basis creëren met de juiste voeding heeft dan ook tijd nodig.”

“Vruchtbaar zijn, vraagt lichamelijk veel van de vrouw. De twee hormonen oestrogeen en progesteron moeten bijvoorbeeld goed in balans zijn. Hormonen beïnvloeden ook je immuunsysteem. Het immuunsysteem van de vrouw moet een verandering doormaken. Iets wat deels lichaamsvreemd is, de foetus, moet door het immuunsysteem van de moeder worden getolereerd en niet worden afgestoten. Het immuunsysteem moet zich als het ware aanpassen aan de nieuwe situatie zodat er geen complicaties optreden. Het immuunsysteem kun je ondersteunen met een goede darmwerking. En een goede darmfunctie kun je onder meer ondersteunen met de juiste voeding en aanvullende supplementen. Daar zetten we vaak dan ook als eerste op in.”

Als zwanger worden niet lukt, dan is een bezoek aan de huisarts vaak de eerste stap. Wat kan de huisarts in dit licht betekenen?

Huisarts Iris Jansen legt uit: “Vaak komt in het eerste bezoek alleen de vrouw op consult en soms komt een koppel samen. Ik vind het belangrijk om bij mijn patiënten eerst te aanhoren wat er speelt. Hoe lang proberen ze al zwanger te worden? Wie heb ik voor me? Hoe voelen ze zich eronder? Vervolgens inventariseer ik een aantal zaken. Hoe verloopt de cyclus van de vrouw? Is er sprake van ziektes in de voorgeschiedenis of lichamelijke afwijkingen? Zijn er bijzondere omstandigheden in het leven van het stel? Als alles lijkt te gaan hoe het moet, dan geef ik uitleg over de cyclus, de vruchtbare periode en factoren die van invloed zijn op de vruchtbaarheid bij de vrouw en de man. Tot slot stel ik mijn patiënt(en) gerust. Pas als het na een jaar nog niet gelukt is, dan raad ik ze aan terug te komen.”

Zwanger worden vraagt tijd. Ook als er geen belemmeringen zijn zoals ziektes, medicijngebruik of hormonale verstoringen, dan is het nog niet vanzelfsprekend dat het direct lukt. De kans op een spontane zwangerschap is in het eerste half jaar ongeveer 70%. Dit geldt voor gezonde koppels tot 35 jaar die 2 à 3 keer per week vrijen. Na een jaar is deze kans 80% en na 2 jaar 90%. Als het na een half jaar nog niet is gelukt om zwanger te worden, dan is er dus nog geen reden tot zorg. In de normale procedure bij de huisarts volgt dan ook in eerste instantie het advies om het een jaar te proberen, alvorens de medische molen in te gaan. Vrouwen gebruiken bovendien vaak de pil als anticonceptie. Ook na het stoppen met de pil kunnen deze hormonen nog lange tijd de cyclus beïnvloeden. Het duurt dus vaak al een aantal maanden totdat de cyclus weer normaal is en de eisprong optreedt.

Een normale vrouwelijke menstruatiecyclus kan variëren van 21 tot 42 dagen, met een gemiddelde van 28 dagen. De cyclus start op de eerste dag van de menstruatie, die tussen de 1 en 7 dagen kan duren. Hierna start de rijping van de eiblaas en het baarmoederslijmvlies; de folliculaire fase. Ongeveer veertien dagen voor de volgende menstruatie vindt de eisprong ofwel de ovulatie plaats. De uitrijpingsfase ofwel luteale fase van het baarmoederslijmvlies volgt daarna. Indien er geen bevruchting van de eicel heeft plaatsgevonden, begint het verdikte baarmoederslijmvlies in de laatste dagen van de cyclus los te laten en wordt het met een bloeding, de menstruatie, uitgescheiden.

Als zwanger worden na een jaar nog niet is gelukt, dan volgt een tweede bezoek aan de huisarts. De huisarts kan dan via een antistoffentest uitsluiten of er bijvoorbeeld sprake is van chlamydia. Deze geslachtsziekte hoeft geen symptomen te geven, maar kan wel tijdelijk zorgen voor verminderde vruchtbaarheid. Ook de kwaliteit van het sperma wordt getest op het volume, de beweeglijkheid en de concentratie van de zaadcellen. Vrouwen ouder dan 38 jaar of met lichamelijke afwijkingen worden bij het eerste consult met de huisarts overigens meteen doorgestuurd naar de gynaecoloog in het ziekenhuis. Een miskraam is niet direct een reden om door te verwijzen. Dit komt vaker voor en het is een bewijs dat er een bevruchting kan plaatsvinden via de natuurlijke manier. Vinden er meerdere miskramen plaats, dan is dat wel reden voor verder onderzoek.

26 juli 2021

Boven de vijfenveertig kan de prostaat echter ook voor een flinke belasting zorgen in het leven van de man. Waarom hebben mannen een prostaat? En wat kun je als man zelf doen om mogelijke nadelige effecten op latere leeftijd in toom te houden? Dat lees je in deze blog.

In de prostaat wordt prostaatvocht aangemaakt waarin zaadcellen worden vervoerd. Bij het orgasme van de man komen de zaadcellen uit de zaadleiders in de prostaat. Daar worden de zaadcellen vermengd met prostaatvocht; samen wordt dit het sperma van de man. Bij de ejaculatie trekt de prostaat samen en wordt het sperma naar buiten geperst. Het prostaatvocht zorgt voor de beweeglijkheid van de zaadcellen en houdt ze in leven tijdens de ejaculatie en in de vagina. Een onmisbare bijdrage dus aan een gezonde voortplanting.

De prostaat neemt toe in omvang onder invloed van hormonen. Dit is een normaal fysiologisch proces. De prostaat van een baby jongetje weegt 1 gram, in de puberteit is dit 12 gram en op vijfentwintigjarige leeftijd weegt de prostaat ongeveer 15-20 gram. Vanaf het vijftigste levensjaar, en soms al eerder, kan deze groei problemen opleveren. De prostaat raakt dan vergroot tot soms wel 30-60 gram. Meestal is dit een goedaardige prostaatvergroting. Bij een kwaadaardige vergroting gaat het om een prostaatcarcinoom. De prostaat kan ook ontstoken raken. Dit kan op elke leeftijd voorkomen, acuut of chronisch.

Bijna elke man krijgt op zekere leeftijd te maken met een vergrote prostaat, maar niet iedereen heeft er last van. Ruim 30% krijgt wel klachten. Omdat de prostaat om de plasbuis heen ligt, kan de plasbuis nauwer worden. Het wordt dan bijvoorbeeld moeilijker om urine goed uit te plassen. Steeds kleine beetjes plassen en vaker moeten plassen, ook ’s nachts, kunnen dan de gevolgen zijn. Ook kan er sprake zijn van incontinentie en nadruppelen. De blaasspier moet steeds harder werken en soms blijft er urine achter in de blaas. Hierdoor kan ook de kans op blaasontstekingen en nierproblemen toenemen.

Hormonen die een rol spelen in het functioneren van de prostaat worden androgenen genoemd. Het gaat in dit geval om de geslachtshormonen testosteron en dihydrotestosteron (DHT). DHT is biologisch actief en wordt gemaakt uit de iets minder actieve voorloper testosteron. Hiervoor is het enzym 5-alfa-reductase nodig. DHT functioneert als een groeihormoon en bevordert de groei van de prostaat. Behandeling van een goedaardige prostaatvergroting richt zich op het remmen van 5-alfa-reductase. Daarnaast kan een overschot aan oestrogeen, ten opzichte van testosteron, bijdragen aan de groei van de prostaat. Het enzym aromatase zet testosteron om in oestrogeen. Bij een teveel of overactiviteit van aromatase kan er een relatief te hoog oestrogeenniveau ontstaan. Tot slot functioneert ook insuline als een groeihormoon. Hoge insulinespiegels, als gevolg van insulineresistentie, kunnen dus ook een rol spelen.

Prostaatklachten komen helaas nog veel voor. Toch kun je zelf veel doen om je prostaatfunctie te ondersteunen. De grootste risicofactoren voor prostaatproblemen zijn overgewicht, roken en alcohol. Praktische adviezen liggen in eerste instantie dan ook op dat vlak. Moet je vaak plassen? Probeer je vochtinname dan te spreiden over de dag. Voldoende drinken is belangrijk. Drink echter niet te veel in de avond en voor het slapen, en zeker geen koffie en (weinig) alcohol. Regulier bestaan er medicijnen om de groei van de prostaat, om een verhoogde prikkeling en aandrang en om het nachtelijk plassen tegen te gaan. Reguliere medicatie kan gepaard gaan met bijwerkingen. Er zijn ook gunstige effecten zichtbaar van een leefstijl met gezonde voeding, voldoende beweging en een vermindering van risicofactoren. Hoe jonger je daarmee begint, hoe beter!

Een mediterraan voedingspatroon, met hoofdzakelijk pure onbewerkte producten zoals veel biologische groenten, fruit, noten, peulvruchten, gezonde granen, vis en meervoudige onverzadigde vetzuren, vormt een goede basis voor een gezonde leefstijl in algemene zin. Specifieke voeding die interessant is in het licht van een gezonde prostaatfunctie is voeding rijk aan zink zoals pompoenpitten, aan selenium zoals paranoten (maximaal 3 per dag), aan fytosterolen zoals olijfolie, noten en zaden, aan lignanen zoals lijnzaad, aan lycopeen zoals zongerijpte tomaten, aan antioxidanten zoals groenten en kruiden en tot slot aan omega 3-vetzuren en vitamine D3 zoals zeewier, vis, schaal- en schelpdieren. Vergeet ook niet voldoende vitamine D3 op te doen buiten in de zon.

Van diverse nutriënten is bekend dat ze een ondersteunend effect hebben op de lagere urinewegen, de plasfunctie en de normale werking van de prostaat. Zink, selenium en vitamine E zijn bijvoorbeeld interessante voedingsstoffen omdat ze cellen beschermen tegen oxidatieve stress. Zaagpalm, ofwel Serenoa repens of saw palmetto, helpt de normale plasfunctie te ondersteunen. Zaagpalm remt bijvoorbeeld het enzym 5-alfa-reductase, waardoor er minder testosteron in DHT wordt omgezet. De gunstige invloed van zaagpalm op de prostaat is een gezondheidsclaim die nog wordt onderzocht door de Europese Commissie. Ditzelfde geldt voor een stof als brandnetel. Brandnetel is niet alleen goed voor de nierfunctie en urinewegen, maar draagt tevens bij aan het behoud van een normale prostaatfunctie. Tot slot draagt ook Cucurbita pepo, ofwel pompoen, bij tot de gezondheid van de onderste urinewegen. Een product waarin meerdere ondersteunende nutriënten worden gecombineerd, is tevens aan te bevelen.

Op het gebied van leefstijl is het belangrijk om te zorgen voor een normale hormonale balans met onder meer een stabiele bloedsuikerspiegel. Minder vaak eten op een dag, minder inname van bewerkte koolhydraten, intermittent fasting, calorierestrictie en nuchter bewegen of bewegen voor de maaltijd zijn interventies die hierop een gunstig effect hebben. Voldoende bewegen en sporten is sowieso aan te raden bij een vergrootte prostaat. En heb je last van zwakke bekkenbodemspieren dan kunnen kegeloefeningen soelaas bieden. Ontspanningsoefeningen zoals yoga of meditatie kunnen er tot slot ook voor zorgen dat prostaatklachten als minder belastend worden ervaren.

Al bij al kun je zo wellicht meer in eigen hand nemen dan je zelf denkt. Hoe natuurlijker je leefstijl, hoe beter je gezondheid. Dat komt ook je prostaat ten goede.

In deze blog lees je wat daar aan ten grondslag kan liggen en waarmee de acht koppels in de videoserie ‘Natuurlijk samen zwanger worden’ te maken hebben. Vaak spelen meerdere factoren een rol.

Verminderd vruchtbaar zijn, kan voorkomen bij de man, bij de vrouw en bij beide partners. Bij een verminderde vruchtbaarheid is een zwangerschap niet uitgesloten, maar is de kans kleiner en kan het langer duren. In veel gevallen kunnen we gelukkig, ook op natuurlijke wijze, een positieve invloed uitoefenen op verminderde vruchtbaarheid.

Bij mannelijke subfertiliteit is de kwaliteit van de zaadcellen niet optimaal. Dit betekent dat er minder zaadcellen aanwezig kunnen zijn of dat zaadcellen soms helemaal afwezig zijn. Ook kunnen de zaadcellen minder beweeglijk zijn, waardoor ze zich moeilijker een weg kunnen banen door het slijm van de baarmoedermond, door de baarmoeder en de eileiders naar de eicel toe. Tot slot is ook de vorm van de zaadcellen van belang. Zaadcellen met een gunstige vorm hebben de grootste kans om een eicel te bevruchten. Mannen met een grotere hoeveelheid afwijkende zaadcellen, kunnen verminderd vruchtbaar zijn. Bij de meeste mannen met verminderde vruchtbaarheid speelt een combinatie van de drie factoren.

Bij verminderde vruchtbaarheid bij de vrouw kunnen er hormonale stoornissen zijn waardoor er bijvoorbeeld geen optimale cyclus is. De menstruatie kan dan uitblijven of onregelmatig zijn en er treden weinig tot geen ovulaties op. Ook kan de tijd tussen de eisprong en de menstruatie te kort zijn waardoor het baarmoederslijmvlies niet voldoende op sterkte is om een innesteling van een bevrucht eitje mogelijk te maken. Verklevingen in het kleine bekken, afgesloten eileiders en endometriose, ofwel de aanwezigheid van baarmoederslijmvlies op andere plaatsen dan de baarmoeder, kunnen eveneens zorgen voor verminderde vruchtbaarheid. Tot slot is ook de kwaliteit van de eicellen van belang voor een optimale vruchtbaarheid.

Oorzaken voor mannelijke verminderde vruchtbaarheid kunnen liggen in ziektes en in genetische, omgevings-, werk- en leefstijlfactoren. Bij leefstijlfactoren kun je denken aan verkeerde voeding en een tekort aan essentiële nutriënten, aan overgewicht, roken, het gebruik van drugs en alcohol. Ook het dragen van te strakke broeken, hete baden en stress doen geen goed. Een werkomgeving met toxische stoffen, zoals industriële chemicaliën, of hormoonverstorende stoffen in het dagelijkse leven kunnen tevens van invloed zijn. Lichamelijke factoren zoals aangeboren afwijkingen, bijvoorbeeld niet ingedaalde zaadballen, de afwezigheid van zaadleiders of een eerdere ontsteking aan één of beide zaad- of bijballen kunnen complexere factoren zijn. Ook onderliggende ziektes, bijvoorbeeld koorts en chlamydia, of chemotherapie en bestraling kunnen, al dan niet tijdelijk, zorgen voor een verminderde kwaliteit van de zaadcellen of voor minder zaadcellen. Tot slot kunnen erfelijke factoren een rol spelen; een echte behandeling hiervoor bestaat helaas vaak niet.

Ook bij de vrouw kan een verminderde vruchtbaarheid komen door ziektes, zoals een onopgemerkte chlamydia of ontstekingen in het kleine bekken. Leefstijlfactoren zoals stress waardoor de cyclus wordt verstoord, en roken en alcoholgebruik, spelen een grote rol. Bij een ongezond of eenzijdig voedingspatroon kunnen essentiële nutriënten ontbreken, waardoor de kwaliteit van de eicel niet optimaal is. Overgewicht is eveneens geen ideale situatie voor de vruchtbaarheid van de vrouw, noch voor een succesvolle zwangerschap. Bij ondergewicht of anorexia kan de cyclus uitblijven waardoor een zwangerschap onmogelijk is. Van hormoonverstorende en toxische stoffen wordt steeds beter bekend dat deze een negatieve invloed kunnen hebben. Verstoringen in de hormoonhuishouding kunnen zorgen voor een vervroegde overgang of voor het polycysteus ovarium syndroom (PCOS). Tot slot kan vaginisme ervoor zorgen dat de penis niet in de vagina kan komen.

Ilse & Rafael zijn 28 en 36. Bij Ilse werden via een vaginaal uitstrijkje met als uitslag Pap 3b afwijkende cellen gevonden. Ilse werd hiervoor behandeld. Ook werd de diagnose PCOS gesteld. Ze voelde zich echter niet lekker bij de hormoonpillen die werden voorgesteld. Na deze fikse eyeopener besloten Ilse en Rafael om voor de natuurlijke weg te kiezen.

Ellen & Albert zijn 26 en 30. Na hun huwelijk in 2014 wilden ze direct zwanger worden. Dat lukte niet meteen. Hoe langer het duurde, hoe minder vertrouwen Ellen in haar lichaam kreeg. Toen Ellen uiteindelijk zwanger was, kreeg ze na zes weken een miskraam. Onderzoek naar een oorzaak leverde helaas niks op. Inmiddels zijn Ellen en Albert aanzienlijk gezonder gaan leven, maar nog zonder vruchtbaar resultaat.

Bernadette & Brecht zijn 36 en 38 jaar. Al ruim zeven jaar proberen ze zwanger te worden. Bernadette en Brecht hielden echter ook van feestjes en gezelligheid. Hierdoor was de zaadkwaliteit van Brecht slecht. Bernadette heeft inmiddels allerlei ICSI (intracytoplasmatische spermatozoa-injectie) en IUI (intra-uteriene inseminatie) behandelingen ondergaan. Iets waar Brecht van baalde. De oorzaak lag bij hem, maar Bernadette moest de behandelingen ondergaan. Inmiddels is het koppel veel gezonder gaan leven. Na een miskraam zijn ze echter gestopt met de behandelingen en nemen ze de tijd om even op adem te komen.

Joyce & Kevin zijn beide 24 jaar. Ook bij Joyce is de diagnose PCOS gesteld. Daarnaast heeft ze overgewicht, iets waarvan ook haar moeder last heeft. Ze heeft het advies gekregen om eerst af te vallen en pas daarna te proberen zwanger te worden.

Lisanne & Elout zijn 27 en 31. Na een jaar proberen, is Lisanne nog niet zwanger. De schildklierfunctie van Lisanne blijkt niet goed. Daarnaast heeft ze veel stress op haar werk. Verder blijken er geen factoren te zijn die een zwangerschap zouden belemmeren. Dat vinden ze ook lastig; als je precies weet wat er speelt, dan kun je je daarop richten. Het koppel wil in dit traject bekijken wat ze kunnen optimaliseren om daarna hopelijk succesvol zwanger te worden.

Marrit & Almer zijn 29 en 32. Al drie jaar proberen ze, nog tevergeefs, een zwangerschap op te zetten. Hiervoor is geen oorzaak gevonden. Marrit heeft wel veel stress van haar baan in het onderwijs. Na zes IUI behandelingen proberen ze nu in Groningen IVF (in-vitro-fertilisatie) in Marrits eigen cyclus. Dit heeft veel voordelen, zoals minder hormonen, maar heeft nog niet geleid tot resultaat. Almer heeft het gevoel dat hij niet veel kan doen. Wel ondersteunt hij Marrit, bijvoorbeeld door een ontspannende reis te boeken en samen vooruit te kijken.

Marleen & Pieter zijn 33 en 35. Ze runnen een eigen supermarkt en proberen al vijf jaar zwanger te worden. Zes IUI behandelingen gaven helaas geen resultaat. Ook bij hen is hiervoor geen oorzaak bekend. Ze hebben het er psychisch best moeilijk mee en hebben tijd nodig om dit te verwerken.

Christa & Steven zijn ten slotte beide 29 jaar. Ze zijn al 3,5 jaar en drie IUI pogingen verder. Stevens zaadkwaliteit werd aanvankelijk steeds slechter, maar bleek bij een laatste onderzoek weer aanzienlijk verbeterd. Tot nog toe hebben ook zij helaas nog geen succes.

Gelukkig kan er meer. In de tiendelige videoserie ‘Natuurlijk samen zwanger worden’ worden acht koppels een jaar lang gevolgd in hun zoektocht naar zwanger worden op natuurlijke wijze. Hierin worden ze ondersteund door diverse professionals met advies over hoe een gezonde leefstijl en voedingssupplementen kunnen bijdragen.

Hoe staat het er eigenlijk voor met de vruchtbaarheid in Nederland? En wat als zwanger worden niet zo maar lukt? Wat doet dat met je? Dat lees je in deze eerste blog.

De acht koppels in de videoserie hebben gemeen dat ze lang geprobeerd hebben om op natuurlijke wijze zwanger te worden. Helaas zonder succes. Via de huisarts zijn ze in het medische circuit terecht gekomen. Na verschillende vruchteloze medische behandelingen, besloten de koppels dit pad te verlaten en mee te doen aan het project: ‘Natuurlijk samen zwanger worden’. Ze verbeterden hun dagelijkse leefstijl en voeding, volgden het advies van meerdere professionals en gebruikten voedingssupplementen. Elk koppel kent ook een eigen verhaal. Een verhaal van verlangen, een verhaal van machteloosheid, teleurstelling en verdriet, maar ook een verhaal van hernieuwde hoop. En uiteindelijk in meerdere gevallen een verhaal van vruchtbaarheid en succes.

Eva van Zeeland is lifestyle coach en volgt de acht koppels in hun zoektocht. Ze spreekt uit eigen ervaring. Op 29-jarige leeftijd gaat ze, na lang twijfelen, naar het ziekenhuis omdat het niet lukt om zwanger te worden. “Nieuw leven geven, hoort bij vrouw zijn. Ik voelde me al moeder zonder dat ik kinderen had. Niet zwanger kunnen worden, voelde als onvolmaakt zijn”, zegt Eva. “Als ik in de auto zat, fantaseerde ik over kinderen op de achterbank. Ik had verdriet om iets wat ik niet had. Om een diep onvervuld verlangen.”

Eva ondergaat diverse IUI (intra-uteriene inseminatie), IVF (in-vitro-fertilisatie) en ICSI (intracytoplasmatische spermatozoa-injectie) behandelingen. Aanvankelijk zonder resultaat. In de tussentijd gaat ze ook aan de slag met een natuurarts. Ze zorgt voor goede voeding, ontspanning en ondersteuning via homeopathische middelen. Uiteindelijk blijkt ze na de laatste IUI behandeling zwanger van een tweeling en zet ze twee gezonde jongens op de wereld.

Twee jaar later raakt ze opnieuw zwanger. Dit keer lukt alles zonder hulp en binnen enkele weken. “Waarom nu wel zo snel?”, vraagt Eva zich af. Haar leefstijl is echter drastisch veranderd; haar lichaam is schoon, ze eet suikervrij en biologisch en gebruikt ondersteunende supplementen. “Speelde dat een rol? Ik kon dat niet hard maken, maar opvallend was het zeker!” geeft Eva aan. Drie kinderen op de achterbank van haar auto zijn inmiddels realiteit.

Niet zwanger kunnen worden als je dat wel wenst, is erg ingrijpend. Het roept in eerste instantie veel vragen op. Ligt het aan mij of aan mijn partner? Waar komt het door? En als onderzoek geen uitsluitsel geeft, wat dan? Het gaat ook gepaard met stress en emoties zoals verdriet, onbegrip en machteloosheid. Het gevoel van niet goed te zijn of te falen. Zeker als je om je heen wel vrouwen zwanger ziet worden. Het kan ook een behoorlijke wissel trekken op je relatie, spontaniteit en seksleven. En dan de stap naar de huisarts. Onderzoeken, keuzes en behandelingen met bijwerkingen en een onzekere uitkomst. Veel stellen geven aan in een emotionele achtbaan terecht te zijn gekomen.

Het medische circuit biedt behandelingen met IUI, IVF en ICSI. Deze trajecten zijn echter pittig. Er is helaas nog onvoldoende aandacht voor hoe vrouwen en mannen zelf de kans op natuurlijk zwanger worden kunnen vergroten. Zwanger worden, is een topprestatie. Dat vraagt een lichaam in topconditie. Niet alleen van de vrouw, maar net zo zeer van de man. Hoe gezonder je lichaam, hoe groter de kans op een succesvolle doorgaande zwangerschap. Een medisch traject hoeft niet altijd het eerste hulpmiddel te zijn wanneer zwanger worden niet lukt.

4 juni 2021

Migraine komt in allerlei vormen. Als je er zelf weinig mee te maken hebt, dan ben je je er vaak niet bewust van hoe groot de inbreuk van migraine is op iemands leven. Mensen met migraine weten dit helaas maar al te goed. Vaak hebben ze al van alles geprobeerd om hun situatie leefbaarder te maken. Met deze blog dragen we bij aan bewustwording over de aandoening.

Als je last hebt van migraine, dan ervaar je aanvallen van stekende of bonzende hoofdpijn. Soms zie je eerst flitsen, schitteringen of een soort vlammetjes aan de buitenzijde van je gezichtsveld. Na 10 tot 30 minuten volgt meestal de eerste aanval van hoofdpijn aan één zijde van je hoofd. Het woord migraine is vermoedelijk afgeleid van het Latijnse hemicrania, dat ‘halve schedel’ betekent. De pijn kan toenemen bij inspanning, zoals traplopen, en je kunt gevoelig zijn voor licht, geluid en geuren. Op het hoogtepunt van de aanval kun je je zo misselijk voelen, dat je moet overgeven. Daarna trekt de aanval meestal weg. 10 tot 72 uur na een aanval voel je je doorgaans weer goed. Migraine is een van de meest voorkomende hersenaandoeningen.

Mensen met migraine hebben hele wisselende ervaringen. Sommigen hebben enkele aanvallen per jaar en anderen enkele per week. Aanvallen duren tussen de 4 uur en 3 dagen lang. Minstens 10% van de inwoners van Nederland – en vermoedelijk is dit percentage nog hoger – heeft last van migraine. Vrouwen vaker dan mannen. Meestal ontstaat het in je puberteit en nemen je klachten af naarmate je ouder wordt. Sommige vrouwen krijgen aanvallen rondom hun menstruatie. Ook na de menopauze neemt migraine vaak af. Chronische migraine is een ernstige vorm waarbij je minstens de helft van de maand hoofdpijn hebt. Heb je daar last van, dan heeft migraine een ernstig beperkend karakter in je leven. Migraine komt vaak voor in combinatie met depressiviteit en angstklachten.

Migraine ontstaat door een ontregeling in je hersenen, en vooral in je hersenstam. Deze ontregeling kan op meerdere manieren plaatsvinden. Je leest er alles over in het wetenschappelijke artikel van Rethink. Vaak zijn er familiaire factoren aanwezig. Ook kunnen bijvoorbeeld een te drukke baan of een stressvolle situatie een aanval uitlokken als je er gevoelig voor bent. Vaak zijn mensen met migraine prikkelgevoeliger. Een normale prikkeling kan dus al voor een ontregeling zorgen. Hormonale schommelingen zoals tijdens je menstruatie, vermoeidheid of veranderingen in de atmosfeer kunnen ook de kans op een aanval vergroten. De hoofdpijn ontstaat door prikkeling van bloedvaten en zenuwen in de hersenvliezen. Hierbij komen allerlei signaalstoffen in je hersenen vrij.

Afhankelijk van de frequentie en ernst van de aanvallen kan migraine diverse gevolgen hebben in je leven. Vaak leer je noodgedwongen al vroeg keuzes maken. Je school, studie, werk en huishouden kunnen er behoorlijk onder lijden. Heb je chronische migraine, dan zul je je vaker ziek melden op je werk of kun je bijvoorbeeld niet meer dan deeltijd werken. Zelfs arbeidsongeschiktheid komt voor bij ernstige migraine. Ook op sociaal vlak heeft migraine gevolgen. Bijvoorbeeld doordat je een afspraak niet kunt nakomen als je een aanval hebt. Als je erg veel aanvallen hebt, kun je vermoeid raken. Iets waardoor sporten en bewegen moeilijker wordt. Ook kun je mentale uitdagingen ervaren, zoals gevoelens van angst en machteloosheid. Migraine kan zo leiden tot een vicieuze cirkel waar je maar moeilijk uit komt. De dagelijkse dingen, die voor een ander heel normaal zijn, lukken je regelmatig niet meer. Dit is niet altijd zichtbaar voor anderen, waardoor je soms op onbegrip stuit.

Reguliere middelen kunnen soms een oplossing bieden, bijvoorbeeld bij acute aanvallen. Behandeling van migraine is vaak gericht op signaalstoffen in de hersenen. De neuroloog kan hier behulpzaam bij zijn. Daarnaast kun je heel gericht zoeken naar wat voor jou kan werken. Dit kan resultaat opleveren als er balans komt in specifieke ‘verstoringen’ in jouw lichaam. Met behulp van een orthomoleculair therapeut kun je bijvoorbeeld voedingsstoffen via supplementen toevoegen die de homeostase in je lichaam verder ondersteunen. Ook kun je voedingsmiddelen elimineren die bij jou mogelijk voor intoleranties zorgen. Soms voel je je beter als je producten zoals oude kaas, chocolade, rode wijn, aspartaam en cafeïne vermijdt.

Zelfkennis en bewustwording kunnen helpen om op allerlei leefgebieden binnen je eigen grenzen te blijven en mogelijk aanvallen voor te blijven. Ontspanningstechnieken kunnen helpen om stress te verlagen. Praat er ook over met mensen om je heen. Begrip geeft ruimte om je leven in te delen zoals dat voor jou past. Tijdens een aanval kunnen koud water in je gezicht en op je ogen, plat gaan liggen en pijnbestrijding met reguliere middelen of acupunctuur verlichting brengen. Roken vernauwt je bloedvaten, dus stoppen met roken is eveneens een belangrijke leefstijlinterventie. Tot slot kan het bijhouden van een dagboekje helpen bij het krijgen van meer inzicht. Bijvoorbeeld door dagelijks factoren te noteren op het vlak van leefstijl, voeding, stress, hormonale cyclus en andere aspecten die mogelijk een relatie hebben tot je migraine.

Migraine is helaas nog niet te voorkomen. Individuele interventies kunnen migraine soms wel een stukje leefbaarder maken.

Op de website van ReThink Foundation vind je een wetenschappelijk artikel over migraine. ReThink Foundation heeft als missie bij te dragen aan bewustzijn over gezondheid. ReThink organiseert seminars en evenementen en brengt kennis over fysiologie en gezondheid bijeen van onderzoekers, instituten en (para)medische professionals.

15 maart 2021

Als we een parallel trekken naar onze landbouw en natuur, dan zien we biodiversiteit gelukkig steeds sterker terugkeren in de aandacht. Waar biodiversiteit ooit de standaard was en de basis vormde voor stabiliteit, gezondheid en veerkracht, is deze diversiteit door ons eigen toedoen steeds verder afgenomen. Dat heeft grote, helaas nadelige, gevolgen. Ook voor ons als mens; wij staan niet los van het ecosysteem waarin we leven. Op kleinere schaal hebben wij ook een inwendig ecosysteem, ons microbioom. Daar geldt hetzelfde principe. Gelukkig kun je daar zelf wel veel in doen. En direct alvast de slogan: als jij goed voor jouw innerlijke ecosysteem zorgt, dan zorgt jouw microbioom ook goed voor jou. In het streven naar diversiteit en balans speelt Fibraphar een diplomatieke rol.

•  Fibraphar is een krachtig synbioticum; een combinatie van pre- en probiotica

•  Fibraphar levert 10 miljard goedaardige bacteriën per dagdosering

•  Fibraphar bevat 4 stammen synergetisch actieve lactobacillen

•  Fibraphar bevat Sunfiber® gecertificeerde low-FODMAP oplosbare voedingsvezels

•  Fibraphar is verrijkt met Berberis vulgaris voor een goede darmfunctie

•  Fibraphar kan goed met antibiotica worden gecombineerd

•  Fibraphar is gegarandeerd vrij van lactose, gluten en soja

•  Fibraphar is clean label en bevat alleen natuurlijke hulpstoffen

Het voordeel van Fibraphar is dat het niet alleen een probioticum is, maar dat het product tevens prebiotica bevat. Prebiotica zijn voedingsvezels die letterlijk voeding vormen voor je goede darmbacteriën. Je krijgt prebiotica ook binnen door het eten van bijvoorbeeld groenten, fruit, granen en peulvruchten. Hoe gevarieerder en plantaardiger je voeding, hoe rijker het aanbod aan vezels voor je darmbacteriën. En hoe rijker je inwendige populatie micro-organismen, zoals lactobacillen en bifidobacteriën. Deze biodiversiteit in je microbioom zorgt voor stabiliteit en veerkracht. Het is een belangrijke pijler voor je gezondheid. Een optimaal streven is het eten van dertig verschillende plantaardige producten per week, waaronder hoofdzakelijk groenten en in mindere mate fruit. Echter, dan moet je dit wel kunnen. Heb je een gezonde darmfunctie, dan vormen vezels geen probleem. Heb je echter last van het eten van vezels, dan gaat het vaak om de zogenoemde FODMAP’s.

De afkorting FODMAP komt oorspronkelijk uit het Engels en staat voor Fermenteerbare Oligosacchariden Disacchariden Monosacchariden And Polyolen. Het zijn fermenteerbare koolhydraten met een korte keten. FODMAP’s zitten in veel gezonde producten, zoals fruit, groenten, paddenstoelen, granen en peulvruchten. Sommige typen FODMAP’s kunnen door je spijsverteringsenzymen worden afgebroken. Anderen worden eerst door je darmbacteriën gefermenteerd, waarna ze worden omgezet in bruikbare stoffen voor je lichaam. FODMAP’s zitten dus in gezonde voedingsmiddelen die je lichaam nodig heeft, ook voor de andere nutriënten, en zorgen zelf ook weer voor gunstige stoffen in je darmen, bijvoorbeeld de korteketenvetzuren zoals boterzuur. Vezels zijn dus heel belangrijk voor je welzijn. Het is echter de gezondheid van je darm die bepaalt of ze je vriend of vijand zijn.

Als je vertering niet optimaal verloopt of je opname in je dunne darm verstoord is, dan kunnen FODMAP’s voor ongemakken zorgen. Ze trekken namelijk water aan in je dunne darm waardoor je darmen na de maaltijd kunnen opzwellen en de onverteerde suikers naar je dikke darm worden gevoerd. In de dikke darm worden deze suikers gefermenteerd door de aanwezige bacteriën waardoor gassen kunnen ontstaan. Buikklachten zoals een opgeblazen gevoel, krampen en pijn kunnen dan de gevolgen zijn. Een FODMAP-laag dieet dan maar? Dat is helaas geen ideale oplossing. Het weglaten van gunstige voedingsmiddelen kan weliswaar een tijdelijke oplossing bieden, maar zorgt voor een minder rijk aanbod aan vezels en een afname van de biodiversiteit in je microbioom. Uiteindelijk wil je investeren in een gezonde darmfunctie met breed pallet aan strijdtroepen voor jouw gezondheid. Hoe kun je dat doen, ook met een gevoelige buik? Fibraphar biedt hier uitkomst. De goedaardige bacteriën hebben een soort diplomatenfunctie in de darm; ze openen de weg naar meer harmonie en verdere diversiteit in jouw interne ecosysteem.

Bacteriële mix met goedaardige lactobacillen. Fibraphar bevat per capsule 4 stammen lactobacillen met 10 miljard KVE ofwel kolonievormende eenheden bij eindproductie:

Per capsule bevat Fibraphar 360 mg Sunfiber^®. Sunfiber is een oplosbare voedingsvezel die wordt gewonnen uit de guarplant, afkomstig uit het westen van India.

Sunfiber is gebaseerd op galactomannan waardoor het goed wordt verdragen door mensen met een gevoelige buik. Het past binnen een laag-FODMAP dieet. Sunfiber is de eerste voedingsvezel die een ‘Low-FODMAP’ certificering heeft ontvangen van de Monash University en veilig in gebruik is voor mensen met een gevoelige buik. Sunfiber is tevens 100% natuurlijk (ISO 19657 gecertificeerd).

Tot slot bevat Fibraphar per capsule 77,3 mg gestandaardiseerd extract van de zuurbes ofwel Berberis vulgaris. De wortelstok van deze plant is een interessante bron van berberine. Bovendien is reeds lang bekend dat Berberis vulgaris een goede darmfunctie bevordert.

We hadden de slogan al een beetje weggegeven, maar we komen toch nog even terug op de kracht van balans en diversiteit in het ecosysteem. Biodiversiteit is essentieel voor het leven. Zorgen we goed voor de bodem, met afwisselende bebouwing en natuurlijke bemesting, dan zorgt dat niet alleen voor een rijkere bodem vol micro-organismen, maar ook voor een rijkere oogst met producten met meer nutriënten. Biodiversiteit in de landbouw en natuur beschermt bovendien tegen invloeden van buitenaf, zoals plagen, vervuiling en veranderingen in het klimaat. Kortom, een gezond ecosysteem zorgt ook goed voor ons.

Zo werkt het ook van binnen. Net zoals monocultuur onze landbouwgrond verarmt, zo zorgt eenzijdige voeding voor een armer microbioom, een gevoelige buik en minder veerkracht ten aanzien van invloeden van buiten. Als jij echter goed zorgt voor variatie in jouw ecosysteem, dan zorgt jouw microbioom voor vitaliteit, veerkracht en welzijn voor jou. Wil je je lichaam daarbij een handje helpen, dan is Fibraphar een uitstekende keuze.

*gezondheidsclaim op basis van venkel in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie

Veel soorten voedingsmiddelen, zoals zuivelproducten, peulvruchten, granen, vlees en vis, kunnen gefermenteerd worden. Tegenwoordig wordt fermentatie niet alleen toegepast op voedsel, maar ook op voedingsstoffen, bijvoorbeeld op vitaminen en kruiden. Net zoals bij gefermenteerde voedingsmiddelen geldt dat gefermenteerde supplementen ingrediënten bevatten die beter toegankelijk zijn voor opname door het lichaam. In probiotische formules kan fermentatie bovendien gebruikt zijn als techniek om een zo groot mogelijk aantal gunstige levende micro-organismen te verkrijgen. 7M blinkt uit in beide aspecten, het probiotisch fermentatieconcentraat bevat bio-actieve stoffen én zit bomvol goede bacteriën, namelijk lactobacillen en bifidobacteriën.

7M is een concentraat dat je vermengt met water. Je kunt natuurlijk ook je eigen favoriete drankje gebruiken, zoals (tomaten)sap, ice tea, celery juice, een smoothie of gemberdrank. Uit een flesje haal je, afhankelijk van de dosering, tussen de 7,5 en 15 liter fermentatiedrank. Dat is voldoende voor dagelijks 1 glas gedurende één à twee maanden.

Gebruik je 7M voor het eerst? Dan kun je het beste beginnen met een milde dagelijkse dosering van 5 ml. Het is mogelijk dat je lichaam even moet wennen aan de goedaardige bacteriën en kruiden in 7M. Mogelijk worden je darmen bijvoorbeeld wat actiever en gaat je buik een beetje rommelen. Dat is echter geen enkel probleem en wordt als positief ervaren. Je kunt de dosering na enkele dagen verhogen naar 10 ml per dag. Een maximale dagdosering bedraagt 30 ml. Er zijn situaties denkbaar waarin je lichaam bijvoorbeeld wat extra ondersteuning kan gebruiken. Je kunt dan, na een goede opbouw, kortdurend deze boost dosering gebruiken. We raden aan deze dosering niet te overschrijden. Kantel het flesje altijd enkele malen voor gebruik. Je kunt het product tot twee maanden na opening in de koelkast bewaren.

De naam van dit product 7M is de afkorting van 7 meter. Wat heeft die 7 meter nu precies te maken met een probiotisch fermentatieconcentraat? Vrijwel alles. 7 meter komt namelijk zo ongeveer overeen met de gemiddelde lengte van twee belangrijke organen samen die we ‘voeden’ met dit product, onze dunne en dikke darm. 7M is hiernaar vernoemd. Deze twee spijsverteringsorganen huisvesten een groot deel van ons microbioom. Hoe we ons microbioom kunnen verrijken, heb je inmiddels gelezen. Dus ook al is 7 meter geen nieuwe maatregel om gezond te blijven, investeren in je persoonlijke 7 meter met 7M is toch bijzonder effectief. En om nog even in de terminologie van deze tijd te blijven, laat ‘sociale afstand’ vooral geen factor zijn voor de inwoners van jouw persoonlijke 7 meter. Zet de deur gerust open en verwelkom elke dag een glas bomvol nieuwe en ongelimiteerde goede bacteriën. Dat mag zelfs na 21.00 uur.

15 januari 2021

Het vetoplosbare hormoon kent twee vormen: plantaardig ergocalciferol (vitamine D2) en dierlijk cholecalciferol (vitamine D3). De dierlijke variant kan beter door ons lichaam verwerkt worden, omdat we deze vorm zelf ook synthetiseren uit de zon. Vitamine D2 werkt gemiddeld 66% minder efficiënt in het verhogen van onze D-serumniveaus dan vitamine D3.

•  Vitamine D draagt bij tot de opname van calcium en fosfor uit de voeding;

•  Vitamine D draagt bij aan de instandhouding van sterke botten;

•  Vitamine D draagt bij aan de aanmaak van cellen en weefsels;

•  Vitamine D ondersteunt het immuunsysteem;

•  Vitamine D is van belang voor het behoud van sterke tanden;

•  Vitamine D draagt bij tot een normale ontwikkeling van de spieren.

Tegenwoordig zijn de meeste gevallen van vitamine D-tekort te wijten aan een gebrek aan blootstelling aan zonlicht. Daarom is zonlicht de beste manier om de opname te verbeteren. De consumptie van bepaalde voedingsmiddelen kan echter zeker helpen het vitaminegehalte in het lichaam te verhogen.

Vlees
Hoewel ze misschien niet de meest indrukwekkende bronnen van vitamine D zijn, bevatten zowel rood vlees als gevogelte de vitamine wel. Dat gezegd hebbende, is orgaanvlees waarschijnlijk de beste manier om uw inname van deze essentiële voedingsstof te stimuleren.

Paddenstoelen
Afgezien van verrijkte voedingsmiddelen zijn er maar weinig soorten paddenstoelen die de enige plantaardige bronnen van vitamine D zijn. Net als mensen synthetiseren paddenstoelen de vitamine wanneer ze worden blootgesteld aan zonlicht.

Vis
Hoewel de meeste vissoorten de vitamine bevatten, bevatten de meer vette vis meer vitamine D dan de minder vette. Zalm, forel, makreel en tonijn behoren tot de meest populaire vissen die rijk zijn aan vitamine D.

Eieren
De eiwitbron in een ei kan het eiwit zijn, maar de dooiers zijn net zo belangrijk. De dooier van het ei bevat ook vitamine D, net als andere vitamines en mineralen.

Het is een feit dat vrijwel iedereen in meer of mindere mate een tekort heeft aan vitamine D3 wanneer men geen vitamine D3 suppleert. Zelfs in hartje zomer heeft menigeen nog geen optimale vitamine D3-spiegel. We leven gewoonweg teveel binnen, bedekken onze huid of hebben een donkere huid waardoor we te weinig vitamine D kunnen aanmaken. Ook de bejaarde mens is minder goed in staat om zelf vitamine D aan te maken. Maar ook vrouwen met een kinderwens of tijdens de zwangerschap hebben voldoende vitamine D3 nodig.

De bloedwaarde van vitamine D loopt in de zomer op om vervolgens in het najaar te gaan dalen. Deze daling zet zich in de winter door tot een dieptepunt in het voorjaar. In de zomer is bij ruim 30% van de bevolking de vitamine D3-waarde in het bloed nog steeds deficiënt (<50 nmol/L).

Gemiddeld heeft ruim 60% van de Nederlanders een vitamine D3 deficiëntie (<50 nmol/L). In de Nederlandse gezondheidszorg wordt bij vitamine D3 suppletie doorgaans een streefwaarde aangehouden van 80+ nmol/L. Als we daarvan uitgaan dan heeft, zonder vitamine D3 suppletie, gemiddeld zo’n 90% van de bevolking een tekort aan vitamine D3.

In de winter heeft in Den Haag ca. 65% van de inwoners zelfs een bloedwaarde van minder dan 50 nmol/L*. In Zeeland is dat ca. 51%. En 30% van de mensen zit zelfs onder de 30nmol/L. Aangenomen wordt dat in de grote steden het vitamine D tekort nog ernstiger is dan op het platteland.

* bron: NTvG 2014

Voor kinderen is vitamine D nodig voor een normale groei en ontwikkeling van de botten en helpt tevens een normale functie van het afweersysteem.

Vitamine D speelt verder een rol bij de opname van calcium en fosfor uit de voeding en draagt zo bij aan het behoud van sterke botten, tanden en de spierfunctie.

Met betrekking tot dit laatste geldt dat, voor personen van 60 jaar en ouder, een dagelijkse totale inname van 20 microgram vitamine D een hulp is bij het verminderen van de kans op vallen door instabiliteit of spierzwakte. Vallen is voor deze leeftijdsgroep ook een risicofactor voor botbreuken.

Daarbij ondersteunt vitamine K eveneens het behoud van normale botten.

0-10 jaar

Voor kinderen is vitamine D nodig voor een normale ontwikkeling en groei. Vitamine D ondersteunt daarbij een normale functie van het afweersysteem en het proces van celvernieuwing. Verder is vitamine D goed voor de functie van de spieren. Buiten spelen is daarbij belangrijk. Voor de allerkleinsten kan een druppel ook worden toegevoegd aan de moedermelk of aan babyvoeding. Door de neutrale smaak beïnvloeden de druppels de smaak van de drank of voeding niet. Wanneer de moeder al vanaf de zwangerschap voldoende vitamine D druppels gebruikt zal de borstvoeding zelf al voldoende vitamine D3 bevatten.

11-18 jaar

Pubers hebben vaak nog een groeispeurt en maken een belangrijke ontwikkeling door. Ze zitten veel binnen op school. Ook voor hen is voldoende vitamine D een belangrijk aandachtspunt.

18-60 jaar

Vitamine D bouw je vrij traag op en vraagt een consequente inname. Voor een ruim voldoende verzorging met vitamine D kunnen 5 druppels per dag nodig zijn. Gedurende het leven bouw je aan de kwaliteit en functie van je botten en spieren. Een gezonde leefstijl, gevarieerde voeding en voldoende vitamine D spelen een belangrijke rol bij de investering in een duurzame gezondheid.

60 jaar en ouder

De oudere huid maakt in de zon minder goed vitamine D aan. Als men ook nog meer binnen zit, ligt een tekort aan vitamine D het hele jaar op de loer. Vitamine D druppels zijn dan een goede oplossing. Voor personen van 60 jaar en ouder draagt een totale dagelijkse inname van 20 microgram vitamine D al bij aan een kleinere kans op vallen als gevolg van instabiliteit of spierzwakte. Vallen is een risicofactor voor botbreuken onder mannen en vrouwen van 60 jaar en ouder. Verder draagt vitamine D bij aan een normale opname van calcium en fosfor uit de voeding en het behoud van normale botten en tanden.